ولایت‌عهدی: تفاوت میان نسخه‌ها
(تغییرمسیر به ولایت عهدی حذف شد) برچسب: تغییرمسیر حذف شد |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۱) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{امامت}} | {{امامت}} | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ولایت عهدی در قرآن]] - [[ولایت عهدی در حدیث]] - [[ولایت عهدی در فقه اسلامی]] - [[ولایت عهدی در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط = ولایت عهدی (پرسش)}} | |||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
ولایت‌عهدی در [[اسلام]]، عنوانی بود که نخستین بار "[[مأمون]]" - [[خلیفه عباسی]] - به طور رسمی برای [[امام هشتم]] "[[علی بن موسی الرضا]]{{ع}}" برگزید و از [[مردم]] برای آن [[حضرت]] به این عنوان [[بیعت]] گرفت و [[فرمان]] داد تا بنام وی سکه زنند و بر [[منبرها]] نام وی را قرین نام خلیفه کنند<ref>بحار الانوار، ج۴۹، ص۱۲۹؛ المنتظم، ج۱۰، ص۹۲-۹۱؛ الکامل فی التاریخ، ج۵، ص۴۳۱؛ صبح الاعشی، ج۹، ص۳۶۲؛ الحیاة السیاسیه لامام الرضا، ص۱۹۳؛ راجع به تاریخچه ولایت‌عهدی در اسلام، ر.ک: تاریخ طبری، ج۷، ص۲۲۴-۲۱۹؛ الامامة والسیاسة، ج۲، ص۳۳ و ج۱، ص۲۰۵؛ تاریخ الخلفا، ص۲۰۳-۱۹۶؛ انساب الاشراف، ج۴، ص۱۰۵.</ref> و [[امام]]{{ع}} از روی [[اجبار]]، همراه با شرایطی آن را پذیرفت<ref>الارشاد، ج۲، ص۲۵۹؛ المنتظم، ج۱۰، ص۹۸؛ حیاة الامام الرضا، ص۴۵۰؛ مقاتل الطالبیین، ص۵۶۳-۵۶۲؛ عیون اخبار الرضا، ج۲، ص۱۳۸.</ref>. امام فرمود: "من به این شرط ولایت‌عهدی تو را می‌پذیرم که هرگز در امور [[ملک]] و مملکت مصدر امری نباشم و در هیچ یک از امور [[دستگاه خلافت]]، همچون [[عزل]] و [[نصب]] [[حکام]] و [[قضا]] و [[فتوا]] دخالتی نداشته باشم"<ref>الارشاد، ج۲، ص۲۵۹.</ref>. گفتنی است، با توجه به [[دلایل]] [[پذیرش]] ولایت‌عهدی از سوی امام{{ع}}، این امر هرگز از روی [[میل باطنی]] آن حضرت نبوده است. [[نجات]] [[جان]] خود، [[علویان]] و [[دوستداران]] [[اهل بیت]]{{عم}} از جملۀ دلایل پذیرش مقام ولایت‌عهدی بوده است<ref>اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت، علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۸۳.</ref>. | ولایت‌عهدی در [[اسلام]]، عنوانی بود که نخستین بار "[[مأمون]]" - [[خلیفه عباسی]] - به طور رسمی برای [[امام هشتم]] "[[علی بن موسی الرضا]]{{ع}}" برگزید و از [[مردم]] برای آن [[حضرت]] به این عنوان [[بیعت]] گرفت و [[فرمان]] داد تا بنام وی سکه زنند و بر [[منبرها]] نام وی را قرین نام خلیفه کنند<ref>بحار الانوار، ج۴۹، ص۱۲۹؛ المنتظم، ج۱۰، ص۹۲-۹۱؛ الکامل فی التاریخ، ج۵، ص۴۳۱؛ صبح الاعشی، ج۹، ص۳۶۲؛ الحیاة السیاسیه لامام الرضا، ص۱۹۳؛ راجع به تاریخچه ولایت‌عهدی در اسلام، ر.ک: تاریخ طبری، ج۷، ص۲۲۴-۲۱۹؛ الامامة والسیاسة، ج۲، ص۳۳ و ج۱، ص۲۰۵؛ تاریخ الخلفا، ص۲۰۳-۱۹۶؛ انساب الاشراف، ج۴، ص۱۰۵.</ref> و [[امام]]{{ع}} از روی [[اجبار]]، همراه با شرایطی آن را پذیرفت<ref>الارشاد، ج۲، ص۲۵۹؛ المنتظم، ج۱۰، ص۹۸؛ حیاة الامام الرضا، ص۴۵۰؛ مقاتل الطالبیین، ص۵۶۳-۵۶۲؛ عیون اخبار الرضا، ج۲، ص۱۳۸.</ref>. امام فرمود: "من به این شرط ولایت‌عهدی تو را می‌پذیرم که هرگز در امور [[ملک]] و مملکت مصدر امری نباشم و در هیچ یک از امور [[دستگاه خلافت]]، همچون [[عزل]] و [[نصب]] [[حکام]] و [[قضا]] و [[فتوا]] دخالتی نداشته باشم"<ref>الارشاد، ج۲، ص۲۵۹.</ref>. گفتنی است، با توجه به [[دلایل]] [[پذیرش]] ولایت‌عهدی از سوی امام{{ع}}، این امر هرگز از روی [[میل باطنی]] آن حضرت نبوده است. [[نجات]] [[جان]] خود، [[علویان]] و [[دوستداران]] [[اهل بیت]]{{عم}} از جملۀ دلایل پذیرش مقام ولایت‌عهدی بوده است<ref>اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت، علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۸۳.</ref>. | ||
نسخهٔ ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۰:۴۳
ولایت‌عهدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ولایت عهدی در قرآن - ولایت عهدی در حدیث - ولایت عهدی در فقه اسلامی - ولایت عهدی در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
ولایت‌عهدی در اسلام، عنوانی بود که نخستین بار "مأمون" - خلیفه عباسی - به طور رسمی برای امام هشتم "علی بن موسی الرضا(ع)" برگزید و از مردم برای آن حضرت به این عنوان بیعت گرفت و فرمان داد تا بنام وی سکه زنند و بر منبرها نام وی را قرین نام خلیفه کنند[۱] و امام(ع) از روی اجبار، همراه با شرایطی آن را پذیرفت[۲]. امام فرمود: "من به این شرط ولایت‌عهدی تو را می‌پذیرم که هرگز در امور ملک و مملکت مصدر امری نباشم و در هیچ یک از امور دستگاه خلافت، همچون عزل و نصب حکام و قضا و فتوا دخالتی نداشته باشم"[۳]. گفتنی است، با توجه به دلایل پذیرش ولایت‌عهدی از سوی امام(ع)، این امر هرگز از روی میل باطنی آن حضرت نبوده است. نجات جان خود، علویان و دوستداران اهل بیت(ع) از جملۀ دلایل پذیرش مقام ولایت‌عهدی بوده است[۴].
منابع
پانویس
- ↑ بحار الانوار، ج۴۹، ص۱۲۹؛ المنتظم، ج۱۰، ص۹۲-۹۱؛ الکامل فی التاریخ، ج۵، ص۴۳۱؛ صبح الاعشی، ج۹، ص۳۶۲؛ الحیاة السیاسیه لامام الرضا، ص۱۹۳؛ راجع به تاریخچه ولایت‌عهدی در اسلام، ر.ک: تاریخ طبری، ج۷، ص۲۲۴-۲۱۹؛ الامامة والسیاسة، ج۲، ص۳۳ و ج۱، ص۲۰۵؛ تاریخ الخلفا، ص۲۰۳-۱۹۶؛ انساب الاشراف، ج۴، ص۱۰۵.
- ↑ الارشاد، ج۲، ص۲۵۹؛ المنتظم، ج۱۰، ص۹۸؛ حیاة الامام الرضا، ص۴۵۰؛ مقاتل الطالبیین، ص۵۶۳-۵۶۲؛ عیون اخبار الرضا، ج۲، ص۱۳۸.
- ↑ الارشاد، ج۲، ص۲۵۹.
- ↑ اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت، علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۸۳.