وحی رسالی
اقسام وحی
- امیر مؤمنان(ع) وحی را با توجه به کار بردهای قرآنی آن هفت گونه دانسته است:
- وحی رسالت و نبوت: ﴿﴿إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ وَالنَّبِيِّينَ مِن بَعْدِهِ﴾﴾[۱]
- وحی الهام: ﴿﴿وَأَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ﴾﴾؛[۲] ﴿﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى﴾﴾.[۳]
- وحی ارشاد: ﴿﴿فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ أَن سَبِّحُوا بُكْرَةً وَعَشِيًّا﴾﴾.[۴]
- وحی تقدیر: ﴿﴿وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا﴾﴾[۵]
- وحی امر: ﴿﴿وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُواْ بِي وَبِرَسُولِي﴾﴾[۶]
- وحی دروغ: ﴿﴿شَيَاطِينَ الإِنسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ﴾﴾[۷]
- وحی خیر: ﴿﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ﴾﴾[۸]
ویژگی‌های وحی رسالی
- آنچه وحی پیامبران را از دریافت دیگران از الهام و مکاشفه و رؤیا متمایز می‌سازد وضوح پیام و مبدأ آن و نیز مصون بودن محتوای پیام از خطا و نادرستی است.
- حقیقت آن است که بحث کامل در این‌باره نیازمند مباحث مفصل کلامی در باره وحی، نبوت و عصمت پیامبران است که دانش‌پژوهان محترم در درس‌های علم کلام به این مطالب خواهند پرداخت. آنچه در اینجا به اجمال می‌گوییم این است که از نظر همه مسلمانان پیامبران حداقل در اخذ و ابلاغ وحی از هرگونه خطا معصوم و مصون هستند؛ زیرا عاقلانه نیست که خداوند عده‌ای را به عنوان فرستاده خود برگزیند و ایشان پیام او را به گوش مردم برسانند و بر آن‌ها اتمام حجت کنند، در حالی که خود هنگام دریافت وحی ندانند آنچه را گرفته‌اند همه از جانب خدا است یا شیاطین هم در آن دخل و تصرف کرده‌اند! همین طور عاقلانه نیست پیامبری که از سوی خدای قادر متعال برگزیده شود تا پیام خدا را به مردم برساند ولی دچار خطا و اشتباه شود و کلام خدا را به طور کامل به مردم نرساند.
با توجه به این‌که وحی ابلاغی، و به ویژه وحی قرآنی، را نوعی وحی گفتاری دانستیم، روشن است که هم وضوح و روشنی پیام وحیانی و هم مصونیت آن از خطا و اشتباه لازمه چنین شکلی از وحی است[۹].
- ↑ «همانا ما به تو وحی کردیم همانطور که به نوح و پیامبران بعد از او وحی کردیم»؛ سوره نسا، آیه۱۶۳.
- ↑ «و پروردگارت به زنبور عسل الهام کرد»؛ سوره نحل، آیه۶۸.
- ↑ «و به مادر موسی الهام کردیم»؛ سوره قصص، آیه۷.
- ↑ «پس به آن‌ها وحی شد که صبحگاهان و شامگاهان تسبیح گویید». سوره مریم، آیه۱۱.
- ↑ «و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد»؛ سوره فصلت، آیه۱۲.
- ↑ «و آنگاه که به حواریان وحی کردیم که به من و به رسولم ایمان آورید». سوره مائده، آیه۱۱۱.
- ↑ «بعضی از شیاطین انس و جن به بعضی دیگر وحی می‌کنند». سوره انعام، آیه۱۱۲.
- ↑ «عمل به خیرات را به آن‌ها وحی کردیم»؛ سوره انبیا، آیه۷۳.
- ↑ شاکر، محمد کاظم، آشنایی با علوم قرآنی، ص:۷۱.