آیین دادرسی پیامبر اعظم (کتاب)

آیین دادرسی پیامبر اعظم
از مجموعه	[[با پیامبر (کتاب)|با پیامبر]][[رده:مجموعه کتاب با پیامبر]]
زبان	فارسی
نویسنده	محمد درگاه‌زاده
موضوع	سیره، سیره قضایی، پیامبر خاتم
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات انتشارات کتاب طه‏|انتشارات انتشارات کتاب طه‏]][[رده:انتشارات انتشارات کتاب طه‏]]
وابسته به	مؤسسه فرهنگی طه
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۸۸ ش
چاپ	اول
شابک	۹۷۸-۹۶۴-۷۰۱۹-۹۹-۶
شماره ملی	۱‎۸‎۰‎۲‎۷‎۰‎۰

آیین دادرسی پیامبر اعظم، جلد سی‌ام از مجموعهٔ با پیامبر است و با زبان فارسی به بررسی سیرهٔ پیامبر اسلام (ص) در زمینهٔ قضاوت و حل دعاوی مختلف مردم می‌پردازد. این کتاب اثر محمد درگاه‌زاده است و انتشارات کتاب طه‏ وابسته به مؤسسه فرهنگی طه نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.

دربارهٔ کتاب

در این پژوهش نخست به بحث در مورد اهمیت دادرسی و ضرورت آن در جامعه، به حکم عقل و شرع پرداخته شده و پس از آن مبانی فقهی دادرسی از آیات و روایات استخراج شده است. آن‌گاه سیرهٔ قضایی رسول خدا و تاکید ایشان بر اجرای دقیق عدالت در دادرسی، برجسته گردیده و شیوهٔ ایشان در رسیدگی به دعاوی حقوقی مردم منعکس شده است.

از دیدگاه نویسنده، پیامبر اکرم با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی عربستان در دوران رسالت خویش، مسائل عرفی در امر قضاوت را رعایت نموده و معیار اصلی دادرسی را اجرای احکام و شریعت اسلامی در نظر گرفته است. وی همچنین بر پویایی، انسجام و هماهنگی، غیر اقتباسی بودن، استقلال رای و عادلانه بودن سیرهٔ قضایی رسول خدا تاکید ورزیده و دیدگاه برخی از خاورشناسان را در این زمینه برجسته نموده است.

نویسنده در ادامه به ویژگی‌های یک قاضی مطلوب از منظر پیامبر اسلام اشاره نموده و اوصافی همچون: عقل، بلوغ، ایمان، حلال‌زادگی، علم و اجتهاد و مرد بودن (رجولیت) را از شرایط قضاوت از منظر ایشان عنوان کرده است. بیان برخی از نمونه‌های عملی دادرسی رسول خدا و آسیب‌های قضاوت از منظر ایشان از دیگر مندرجات این نوشتار است.

فهرست کتاب

• پیش‏گفتار؛

فصل اول: کلیات

• ضرورت دادرسی به حکم عقل و عرف؛
• آثار بررسی شیوه‌‏های دادرسی پیامبر اعظم (ص)؛
• روش‌ پژوهش؛
• پیشینهٔ پژوهش؛
• مفهوم‌‏شناسی؛
• دادرسی در قرآن؛
• دادرسی در حدیث.

فصل دوم: شیوه‌‏های دادرسی پیش از اسلام

• دادرسی در عربستان؛
• دادرسی در روم قدیم؛
• دادرسی در ایران باستان.

فصل سوم: ویژگی‏‌های نظام دادرسی پیامبر اعظم (ص)

• انسجام و هماهنگی؛
• الهی بودن؛
• پویایی؛
• اصالت و غیر اقتباسی بودن؛
• استقلال.

فصل پنجم: ویژگی‌‏های دادرس از نظر پیامبر اعظم (ص)

• بلوغ؛
• عقل؛
• ایمان؛
• عدالت؛
• پاک‏‌زادی (حلال‌‏زاده)؛
• علم و اجتهاد؛
• مرد بودن.

فصل ششم: شیوه‌‏های دادرسی پیامبر اعظم (ص)

• توجه دادن به قیامت؛
• رعایت برابری در مراحل دادرسی؛
• شنیدن ادله دو طرف دعوا؛
• قضاوت بر اساس بینه بر عهدهٔ مدعی است و سوگند بر عهدهٔ منکر؛
• موعظه هنگام سوگند خوردن؛
• قضاوت بر اساس ظاهر؛
• اقرار گرفتن از مجرم؛
• قَسامه؛
• قرعه؛
• قاعدهٔ تقسیم؛
• قاعدهٔ حدود با آنچه شبهه‏‌آمیز است برداشته می‌‏شود؛
• زندانی کردن؛
  • بازداشت پیش از قضاوت؛
  • بازداشت پس از صدور حکم؛
  • بازداشت به عنوان مجازات و حد.

فصل هفتم: آسیب‌‏های دادرسی از نظر پیامبر اعظم (ص)

• رشوه‏‌ستانی قاضی؛
• هدیه گرفتن قاضی؛
• شتاب‏‌زدگی در قضاوت؛
• قضاوت در شرایط روحی نامناسب؛
• تبعیض؛
• کتابنامه.

دربارۀ پدیدآورنده

در این موضوع اطلاعاتی در دست نیست.

دریافت متن کتاب

• دریافت متن دیجیتال از وبگاه اداره کل پژوهش‌های اسلامی رسانه

پیوند به بیرون

• وبگاه سازمان اسناد و کتابخانهٔ ملی ایران
• وبگاه خانهٔ کتاب
• وبگاه بای‌بوک
• پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران