بنی اشجع

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

بنی اشجع در قرآن |بنی اشجع در تاریخ اسلامی

مقدمه

بنی‌‌اشجع به تبار اشجع بن ریث بن غَطَفان‌‌ بن سعد از قبایل مُضر از عرب عَدْنانی گفته می‌‌شود. بکر، سلیم و عمرو فرزندان اشجع‌‌اند که از نسل آنان تیره‌‌هایی پدید آمد. بنوقُنْفُذ بن خلاوه، بنوفتیان ‌‌بن سُبیع، بَصّار، دُهمان و عُلَیم از آن‌‌جمله‌‌اند.

از قبایل همنام اشجعیان می‌‌توان به تبار اشجع ‌‌بن عمرو تیره‌‌ای از کَهْلان از قَحْطانیان و بنو اشجع ‌‌بن عامر بن لیث از کِنانه اشاره کرد که با بنی اشجع مورد نظر متفاوت‌‌اند.

اشجعی‌ها در همسایگی قبیله بنی ضَمْرَه و در مناطقی چون صهباء، الجَرّ، مروراة، ثاملیه و صَحْن ‌‌الحیل سکونت داشتند. ضَرْغد، أَکْوام، ایر، أَعیار، ضبع و هومه از کوه‌های قبیله غَطَفان به شمار آمده که اشجعی‌ها به عنوان زیرمجموعه ایشان در آنها سهیم بوده و در این مناطق نیز سکونت داشتند. بکری، سرزمین حجاز را به ۱۲ بخش تقسیم کرده و یکی از آنان را دار‌‌اشجع می‌‌داند. آنان از قبایلی بودند که محل سکونتشان به مدینه نزدیک‌‌تر از مکه بود.

آنان همپیمان بنی‌‌ضَمْرَه. و خزرج بودند و به دعوت خزرجیان در نبرد "بُعاث" ایشان را همراهی کردند و با بنو سُلیم بن منصور نیز نبردی داشته‌‌اند. اشجعی‌ها از قبایلی دانسته شده‌‌اند که در برابر اسلام آوردن قبایل غِفار و اسلم واکنش نشان داده و با استهزا و سرزنش آنان می‌‌گفتند: اگر در اسلام خیری می‌‌بود آنان بر ما پیشی نمی‌‌گرفتند. آیه ﴿وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا لَوْ كَانَ خَيْرًا مَا سَبَقُونَا إِلَيْهِ وَإِذْ لَمْ يَهْتَدُوا بِهِ فَسَيَقُولُونَ هَذَا إِفْكٌ قَدِيمٌ﴾ به این مطلب اشاره دارد و مراد از کافران، بنی‌‌اشجع و دیگر خرده‌‌گیران مشرک هستند. با توجه به مکی بودن آیه مورد نظر و اسلام اشجع در دوره مدنی، به نظر می‌‌رسد تطبیق آیه بر اشجع از سوی مفسران صورت گرفته است، در عین حال این گزارش چنانچه درست باشد حکایت از اسلام غِفار و اَسْلَم پیش از اشجع ‌‌دارد..

روابط با پیامبر(ص)

پس از پیامبر(ص)

جستارهای وابسته

منابع

• سامانی، سید محمود، مقاله «بنی اشجع»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۶

پانویس