ابراهیم بن عبید زرقی انصاری
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
وی فرزند عبید بن رفاعة بن رافع بن مالک از تیره زریق از قبیله خزرج بود[۱]. بعضی او را از تابعان شمرده‌اند[۲]. وی در زمان رسول خدا(ص) به دنیا آمد[۳] و به همین دلیل برخی او را صحابی دانسته‌اند. مادر او، سُمَیکة دختر کعب خزرجی و برادرش، ابراهیم بود [۴]. جد اعلای او به نام رافع، یکی از نقبای دوازده‌گانه بود که در غزوه بدر حضور نداشت، ولی دو فرزندش به نام رفاعه و خلاد در آن غزوه شرکت کردند[۵]، ابن حجر پدر او را صحابی نمی‌داند و ابراهیم، روایتی را به سند پدرش از جدش رفاعه آورده که در جنگ بدر حاضر بوده است[۶].
عبدان در کتاب الصحابه نام او را آورده است[۷] و از او روایتی به سند محمد بن ابی حمید از منکدر از ابراهیم بن عبید نقل شده که ابوسعید خدری، غذایی آماده و رسول خدا(ص) و اصحابش را بدان دعوت کرد. یکی از افراد گفت: من روزه هستم. حضرت فرمود: "برادرت، خود را به سختی انداخته و غذایی تهیه کرده است، روزه‌ات را افطار کن و به جای آن یک روز دیگر روزه بگیر"[۸]. ابوموسی مدینی، این روایت را از این طریق، مرسل دانسته است و می‌گوید: به همین سبب عبدان به گمان خود، او را از صحابه شمرده است و آن روایت را از طریق دیگری به نقل از ابوسعید آورده[۹] که بر صحابی بودن او دلالت ندارد؛ زیرا راوی، آن خبر را از ابوسعید شنیده است.
ابن سعد[۱۰] از ابراهیم بن عبید و مادرشان یاد کرده است. ابن حجر[۱۱]، مدخل دیگری به نام ابراهیم انصاری دارد که فرزندش اسماعیل، از او حدیثی درباره مسح بر خفین از رسول خدا(ص) شنیده که آن را محمد بن ابی حمید از ابن منکدر نقل کرده است. ابن حجر[۱۲] سپس می‌گوید که او صحابی نیست. با توجه به سلسله سند روایات از ابراهیم انصاری، به احتمال قوی آن دو نفر، یکی باشند.
ابراهیم بن عبید فرزندی به نام اسماعیل دارد که ابن حجر در مدخل ابراهیم انصاری از او یاد کرده است [۱۳]. درباره این احتمال که ابراهیم اشهلی[۱۴] همین ابراهیم انصاری باشد، باید تحقیق بیشتری شود؛ به ویژه آنکه او هم فرزندی با نام اسماعیل دارد که روایتی از او نقل شده است. وی از پدرش، عایشه و دیگران روایت کرده است[۱۵].[۱۶]
جستارهای وابسته
- عبید بن رفاعة بن رافع بن مالک (پدر)
- اسماعیل بن ابراهیم بن عبید (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۴۰۷؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۵۹.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۴۰۷؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۵۹؛ ابن حجر، ج۱، ص۳۶۴.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۶۴.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۴۰۷.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۴۰۷.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۶۴.
- ↑ مغلطای، ج۱، ص۴۴؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۵۹.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۱۵۹؛ ابن حجر، ج۱، ص۳۶۴.
- ↑ مغلطای، ج۱، ص۴۴؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۵۹؛ ابن حجر، ج۱، ص۳۶۴.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۴۰۷.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۶۴.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۶۴.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۶۴.
- ↑ ر.ک: مدخل مربوط.
- ↑ بخاری، ج۱، ص۳۰۴؛ ذهبی، ج۱، ص۲۱۷؛ مری، ج۲، ص۱۴۵.
- ↑ مرادی‌نسب، حسین، مقاله «ابراهیم بن عبید زرقی انصاری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۰۱.