ابوعبیده دیلی
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
مالک بن عبیده دیلی از پدرش این روایت را نقل کرده است: "اگر بندگانی برای خداوند نبودند که رکوع کنند، و اگر کودکانی نبودند که شیر بخوردند، و اگر حیوانانی نبودند که بچرند، خداوند عذاب دردناکی بر شما می‌فرستاد"[۱]. طبرانی[۲] این روایت را ذیل ابوعبیده دیلی آورده است. ابن عبدالبر[۳] با یاد از ابوعبیده دیلی، به صحابی بودن او اشاره کرده، ولی می‌گوید خبری برای او نمی‌شناسد. به هر روی، بر اساس این حدیث، ابوعبیده دیلی به عنوان صحابی معرفی شده و ابونعیم همان‌جا اشاره کرده که حدیثش نزد اولادش است. اما مدخل دیگری که بر اساس این روایت درست شده، مسافع دیلی است. یا ابن حجر[۴]، از ابن منده[۵] آن حدیث را از مسافع دیلی که فرزند همان مالک بن عبیده بوده نقل کرده است[۶]. همین امر سبب شده است تا مسافع دیلی هم صحابی دانسته شود و در منابع، از جمله معرفة الصحابه و الاصابه (ذیل مسافع) مدخلی به او اختصاص یابد. ابن حجر میافزاید اینکه ابن عبدالبر تنها کنیه او یعنی ابوعبیده را آورده، به دلیل آن است که نامش را نمی‌دانسته است. بدین ترتیب، اگر نام و نسب راوی حدیث «مالک بن عبیدة بن مسافع» باشد، در آن صورت می‌توان مسافع دیلی را با کنیه ابوعبیده مدخل اصلی دانست[۷]. اما آنچه بیشتر نقل شده این است: مالک بن عبیده عن ابیه. از این روست که ابن ابی عاصم[۸] نیز به ذکر ابوعبیدة دیلی و نقل همان حدیث بسنده کرده است.[۹]
منابع
پانویس
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۵۸.
- ↑ طبرانی، ج۲۲، ص۳۰۹.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۷۱.
- ↑ الاصابه، ج۷، ص۲۷۰.
- ↑ و در تلخیص الحبیر، ج۵، ص۹۴؛ به نقل از ابونعیم، ج۵، ص۲۶۴۱ ذیل مدخل مسافع دیلی.
- ↑ ر.ک: میثمی، ج۱۰، ص۲۲۷.
- ↑ ر.ک: ابونعیم، ج۵، ص۲۶۴۱.
- ↑ ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۱۰.
- ↑ جعفریان، رسول، مقاله «ابوعبیده دیلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۳۲.