ابومجیبه باهلی
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
نامش عبدالله بن حارث[۱] و از تیره بنو مالک بن اعصر از قبیله قیس بن عیلان است. نسبت باهلی وی از آن روست که فرزندان مالک بن اعصر به نام مادرشان، باهله، به باهلی معروف‌اند [۲]. مستند صحابی بودن او، حدیثی است که دخترش مجیبه باهلی از پدرش (ابومجیبه) یا عمویش [۳] از رسول خدا(ص) درباره روزه‌های مستحبی نقل کرده است. بر پایه این حدیث، حضرت، ابومجیبه یا (برادرش) را که همه روزهای سال را روزه گرفته بود، سرزنش کردند و در برابر اصرار او، فقط روزه ماه‌های حرام و سه روز از هر ماه را اجازه دادند[۴]. بر این اساس، ابومجیبه را تنها در صورتی که راوی این حدیث خود وی و نه برادرش باشد، می‌توان صحابی دانست[۵]. با این حال، ابن عبدالبر[۶] هر چند نام ابومجیبه را در شمار صحابه آورده، می‌گوید: هیچ حدیثی را نمی‌شناسم که او روایت کرده باشد!
در بعضی از منابع[۷] نیز در سند این حدیث به جای "مجیبه"، نام "ابومجیبه" را آورده‌اند. در نتیجه، راوی اصلی این حدیث را پدر ابومجیبه یا عموی او دانسته‌اند، که با توجه به اینکه در منابع دیگر به زن بودن مجیبه تصریح شده[۸]، نمی‌توان این سخن را پذیرفت. نکته دیگر اینکه شبیه این قضیه را یکی دیگر از صحابه به نام "کَهمَس هِلالی" برای خود روایت کرده است[۹]. با توجه به نسبت قبیلگی او (هلالی) و نسبت قبیلگی ابومجیبه (باهلی)، نمی‌توان کَهمَس و ابومجیبه را یکی دانست؛ هر چند احتمال تصحیف وجود دارد.[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ ابن قانع، ج۲، ص۹۳؛ بنوی، ج۴، ص۲۲۰.
- ↑ ابن حزم، ص۲۴۵.
- ↑ عبد بن حمید، ص۱۵۳؛ نسایی، ج۲، ص۱۳۹.
- ↑ ابوداود، ج۱، ص۵۴۳؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۵۸.
- ↑ ر.ک: ابن حبان، ج۳، ص۴۵۶؛ خلیفة بن خیاط، ص۹۴.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۱۵.
- ↑ ابن ماجه، ج۱، ص۵۵۴؛ ابن ابی عاصم، ج۲، ص۴۵۴.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۵۷؛ ابن اثیر، ج۶، ص۳۴۵؛ ابن حجر، ج۷، ص۲۹۸.
- ↑ بخاری، ج۷، ص۲۳۹؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۴۵۳.
- ↑ قلیچ، رسول، مقاله «ابومجیبه باهلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۹۸-۴۹۹.