تنقیح المقال فی علم الرجال (کتاب)
| تنقیح المقال فی علم الرجال | |
|---|---|
 | |
| زبان | عربی |
| نویسنده | عبدالله مامقانی |
| موضوع | علم رجال |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات م‍ؤس‍س‍ه آل‌ال‍ب‍ی‍ت لاح‍ی‍اء ال‍ت‍راث|انتشارات انتشارات م‍ؤس‍س‍ه آل‌ال‍ب‍ی‍ت لاح‍ی‍اء ال‍ت‍راث]][[رده:انتشارات انتشارات م‍ؤس‍س‍ه آل‌ال‍ب‍ی‍ت لاح‍ی‍اء ال‍ت‍راث]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۱ ش |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۳۱۹-۳۸۰-۵ |
| شماره ملی | م۸۱-۴۶۷۴۶ |
تنقیح المقال فی علم الرجال، کتابی است که با زبان عربی به بررسی علم رجال می‌پردازد. این مجموعه اثر عبدالله مامقانی میباشد و انتشارات م‍ؤس‍س‍ه آل‌ال‍ب‍ی‍ت لاح‍ی‍اء ال‍ت‍راث انتشار آن را به عهده داشته است [۱].
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب شامل مقدمه، متن اصلی و خاتمه است. مقدمه که دارای چهار مقام میباشد، مشتمل است بر تعریف و بیان موضوع و جایگاه علم رجال و سی فایده از اصول قواعد این علم. خاتمه نیز شامل ده بخش در همین اصول و قواعد است.
متن کتاب، به چهار فصل اسماء، القاب، کنیه‌ها و نام‌های زنانِ راویِ حدیث تقسیم شده است. در هریک از این فصول، راویان به ترتیب الفبا و با شماره ذکر شده‌اند. پس از ذکر نام هر راوی، ضبط و تلفظ صحیح نام، به همراه نسب و همچنین آرا و اقوال رجالیِ موجود درباره راوی و در صورت نیاز، تمییز وی از نام‌های مشابه و مشترک عرضه گردیده و در نهایت نتیجه‌گیری شده است.
شرح حال صحابه و تابعین و اصحاب ائمه(ع) و دیگر راویان تا قرن چهارم و اندکی از عالمان حدیث و مشایخ اجازه و مؤلفان مشهور در زمینه علم رجال درج شده است. تعلیقات مؤلف در حواشی کتاب و نیز بخش «خاتمة الخاتمة»، شامل استدراکات رجالی وی بر کتاب است.
تعداد رجال ذکر شده در کتاب، مجموعاً به ۱۶۳۰۷ تن می‌‌رسد که از این تعداد، ۱۳۲۸ تن ثقه، ۱۶۶۵ تن حَسَن، ۴۶ تن موثق و بقیه ضعیف، مجهول یا مهمل معرفی شده‌اند
از ویژگی‌های مهم این اثر، وجود فهرستی با عنوان «نتائج التنقیح فی تمییز السقیم من الصحیح» در ابتدای کتاب است. این فهرست مفصل، دربردارنده اوصاف راویان (ثقه، حسن، موثّق، مجهول، مهمل و موارد خاص) در مقابل نام هر راوی است و در حکم چکیده آرای مؤلف در مورد رجال مذکور در کتاب است. ترتیب الفبایی فهرست و تطابق شماره‌گذاری آن با متن اصلی، بر کارآمدی آن در مراجعات سریع افزوده است.»[۱]
دربارهٔ پدیدآورنده
عبدالله مامقانی (متولد ۱۲۹۰ق نجف اشرف - متوفی ۱۳۵۱ ق)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: محمد حسن مامقانی، غلام حسین دربندی ترکی و حسن خراسانی به اتمام رساند. او به تألیف کتب دینی و جمع‌آوری احادیث مبادرت ورزیده است و چندین جلد کتاب به رشته تحریر درآورده است. «مقباس الهدایه»، «منهج الرشاد»، «القلائد الثمنیه علی الرسائل السته السنیه»، «سراج الشریعه فی آداب الشریعه» و «تنقیح المقال فی علم الرجال» برخی از این آثار است.[۲]