برید
برید از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: برید در قرآن - برید در حدیث - برید در فقه اسلامی - برید در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
برید، در ابتدا به منزل و کاروانسرایی که میان دو مرکز چاپار قرار داشت گفته می‌شد[۱] و در اصطلاح، عبارت بود از جاسوس خلیفه یا امیر که اخبار در زمینۀ کارگزاران و امور جاری جامعه را به وی می‌رسانید[۲]. تصدّی مقام برید، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار و از مشاغل معتبر به شمار می‌آمد. حکام، اغلب برید را از میان افراد موثق انتخاب می‌کردند؛ برای مثال: کسری، برید را از میان فرزندانش اختیار می‌کرد. در میان حاکمان جامعۀ اسلامی "معاویة بن ابی‌سفیان" نخستین کسی بود که برای خود برید برگزید. هدف وی سرعت بخشیدن به ارسال اخبار و اوامر خلیفه به کارگزاران خود در مصر، عراق و فارس بود. از میان خلفای اسلامی، خلفای عباسی به این امر اهتمام زیادی می‌ورزیدند[۳]. برید به مرور، گسترش یافت و عنوان جاسوس خلیفه بر عمال و سایر رجال حکومتی به خود گرفت[۴].
منابع
پانویس
- ↑ لغت‌نامه دهخدا، ج۳، ص۴۶۸۲؛ صبح الاعشی، ج۱، ص۱۱۴ و ج۱۴، ص۳۶۶؛ معجم البلدان، ص۳۵؛ مکاتیب الرسول، ج۲، ص۶۱۵.
- ↑ تاریخ التمدن الاسلامی، ج۲، ص۲۳۰.
- ↑ تاریخ التمدن الاسلامی، ج۲، ص۲۳۰؛ صبح الاعشی، ج۱۴، ص۳۶۷.
- ↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۵۷.