سیره مبارزاتی پیامبر خاتم در مقابله با جهل و نادانی چه بوده است؟ (پرسش)
سیره مبارزاتی پیامبر خاتم در مقابله با جهل و نادانی چه بوده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث پیامبر خاتم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی پیامبر خاتم مراجعه شود.
| سیره مبارزاتی پیامبر خاتم در مقابله با جهل و نادانی چه بوده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ پیامبر خاتم |
| مدخل اصلی | پیامبر خاتم |
پاسخ به این پرسش
خانم میرحسینی و آقای فلاح در کتاب «شیوه‌های مبارزه پیامبر با فرهنگ جاهلی» در این باره گفته‌اند:
«از جمله اقدامات مهم و اصولی پیامبر اسلام (ص) در مبارزه با فرهنگ جاهلی اجتماعی، مبارزه با جهل و نادانی بود؛ زیرا جهل ریشه هر فسادی است و با وجود جهل و نادانی هر حرکتی برای اصلاح بی‌ثمر خواهد بود. آیات اول تا پنجم سوره علق که در زمره اولین آیات نازل شده قرآن به حساب می‌آید، از خواندن تعلیم و قلم سخن می‌گوید و اگر فضای نزول این آیات در نظر گرفته شود، اهمیت توجه به تعلیم و تعلّم فهمیده می‌شود.
در روایتی آمده است: رسول خدا (ص) وارد مسجد شدند دو حلقه جمعیت را مشاهده نمودند که در یکی، مردم مشغول عبادت بودند و در دیگری، مشغول تعلیم و تعلّم. فرمودند: هر دو گروه به خیر هستند، ولی من برای تعلیم فرستاده شدهام و بعد حضرت آمدند در آن جمعی که مشغول کسب علم بودند حضور پیدا کردند[۱].
احادیث فراوانی در زمینه علم از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که به تعدادی از آنها اشاره می‌شود: ای ابوذر! نشستن یک ساعت برای مذاکره علمی، نزد خداوند محبوب‌تر است از هزار شبزندهداری که در هر شب آن هزار رکعت نماز خوانده شود. نشستن یک ساعت در مجلس مباحثه علم در نزد خداوند محبوب‌تر از هزار جنگ و خواندن تمام قرآن است[۲].
در جستجوی علم باشید، اگرچه در چین باشید؛ زیرا طلب علم بر هر مسلمان واجب است[۳].
طالب علم در میان جاهلان مانند زنده‌ای در میان مردگان است[۴]. پیامبر گرامی اسلام (ص) برای کسب علم آن چنان اهمیتی قایل بود که در جنگ بدر فرمودند: هر اسیری که بتواند ده نفر از اطفال را با سواد نماید آزاد می‌گردد؛ زیرا آن حضرت برای نابودی فرهنگ جاهلی اجتماعی، راهی نداشت جز ایجاد روحیه تفکر و تعقل و برای رسیدن به این مرحله چاره‌ای نبود جز مبارزه با جهل و نادانی[۵].
رسول اکرم (ص) همواره به نوشتن علم و دانش سفارش می‌فرمود، نقل شده که فرمود: ««قیّدوا العلم»؛ دانش را در بند کنید. گفتند: چگونه در بند کنیم؟ فرمود: ««بِالکتابة»؛ آن را بنویسید»[۶].
آن حضرت یکی از حقوق فرزند بر پدر را تعلیم کتاب خدا می‌داند: «یعلّمه کتاب الله»»[۷]. در سایه این اهتمام شدید به مسئله علم و دانش بود که هنوز چند سالی از هجرت آن حضرت به مدینه نگذشته بود که حلقه‌های علمی فراوانی در گوشه و کنار مسجد پیامبر تشکیل می‌شد[۸].
و در سایه همین اهتمام شدید و سفارش‌های اکید پیامبر (ص) بود که نهضت قلم پدید آمد. مردمی که افراد با سوادشان انگشت شمار بود، آن چنان به علم و دانش و خواندن و نوشتن روی آوردند که گروهی از آنها در مدینه چند زبان را آموختند و توانستند پیام اسلام را با زبانهای گوناگون به سراسر جهان ابلاغ نمایند[۹]»[۱۰]
پانویس
- ↑ بحارالانوار، ج۱، ص۲۳۶، ح۳۵.
- ↑ بحارالانوار، ج۱، ص۲۰۳.
- ↑ بحارالانوار، ج۱، ص۱۸۰.
- ↑ بحارالانوار، ج۱، ص۱۸۱.
- ↑ سید جعفر مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج۳، ص۲۵۷ - ۲۵۸.
- ↑ بحارالانوار، ج۲، ص۱۵۲-۱۵۱.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۴۸۱، ح۲۷۶۴۴.
- ↑ علی احمدی میانجی، مکاتیب الرسول، ج۱، ص۱۰۷.
- ↑ مرتضی مطهری، پیامبر امّی، ص۵۱.
- ↑ میرحسینی و فلاح، شیوه‌های مبارزه پیامبر با فرهنگ جاهلی، ص ۸۶.