ازهر بطیخی
ازهر بطیخی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ازهر بطیخی در تراجم و رجال - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
ازهر البطیخی[۱] در یکی از اسناد تفسیر کنز الدقائق و به نقل از بصائر الدرجات واقع شده است:
«فی بصائر الدرجات: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُوسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ الْمَعْرُوفِ بِغَزَالٍ مَوْلَى حَرْبِ بْنِ زِيَادٍ الْبَجَلِيِّ عَنْ مُحَمَّدٍ أَبِي جَعْفَرٍ الْحَمَّامِيِّ الْكُوفِيِّ عَنِ الْأَزْهَرِ الْبِطِّيخِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَرَضَ وَلَايَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ فَقَبِلَهَا الْمَلَائِكَةُ وَ أَبَاهَا مَلَكٌ يُقَالُ لها [لَهُ] فُطْرُسُ فَكَسَرَ اللَّهُ جَنَاحَهُ فَلَمَّا وُلِدَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ(ع) بَعَثَ اللَّهُ جَبْرَئِيلَ فِي سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ إِلَى مُحَمَّدٍ(ص) يُهَنِّئُهُمْ بِوِلَادَتِهِ فَمَرَّ بِفُطْرُسَ فَقَالَ لَهُ فُطْرُسُ يَا جَبْرَئِيلُ إِلَى أَيْنَ تَذْهَبُ قَالَ بَعَثَنِي اللَّهُ مُحَمَّداً يُهَنِّئُهُمْ بِمَوْلُودٍ وُلِدَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ فَقَالَ لَهُ فُطْرُسُ احْمِلْنِي مَعَكَ وَ سَلْ مُحَمَّداً يَدْعُو لِي فَقَالَ لَهُ جَبْرَئِيلُ ارْكَبْ جَنَاحِي فَرَكِبَ جَنَاحَهُ فَأَتَى مُحَمَّداً(ص) فَدَخَلَ عَلَيْهِ وَ هَنَّأَهُ. فَقَالَ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ(ص) إِنَّ فُطْرُسَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ أُخُوَّةٌ وَ سَأَلَنِي أَنْ أَسْأَلَكَ أَنْ تَدْعُوَ اللَّهَ لَهُ أَنْ يَرُدَّ عَلَيْهِ جَنَاحَهُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) لِفُطْرُسَ أَ تَفْعَلُ قَالَ نَعَمْ فَعَرَضَ عَلَيْهِ رَسُولُ اللَّهِ(ص) وَلَايَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(ع) فَقَبِلَهَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) شَأْنَكَ بِالْمَهْدِ فَتَمَسَّحْ بِهِ وَ تَمَرَّغْ فِيهِ قَالَ فَمَضَى فُطْرُسُ فَمَشَى إِلَى مَهْدِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ وَ رَسُولُ اللَّهِ يَدْعُو لَهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ فَنَظَرْتُ إِلَى رِيشِهِ وَ إِنَّهُ لَيَطْلَعُ وَ يَجْرِي مِنْهُ الدَّمُ وَ يَطُولُ حَتَّى لَحِقَ بِجَنَاحِهِ الْآخَرِ وَ عَرَجَ مَعَ جَبْرَئِيلَ إِلَى السَّمَاءِ وَ صَارَ إِلَى مَوْضِعِهِ»[۲].[۳]
شرح حال راوی
عنوان مذکور، نه در کتاب رجالی، نه در سند دیگری، یافت نشده است؛ ولی عنوان ابو الأزهر عجلی کوفی[۴] در رجال شیخ طوسی در اصحاب امام صادق(ع) ذکر شده، چنان که عناوین "أبوالأزهر بن راشد الكندي، أبوالأزهر شيخ من أهل الكوفة، الأزهر أبو معبد، الأزهر شيخ يروي عن أنيسة، أبو الأزهر السمان" در کتب رجالی اهل سنت[۵] ذکر شده‌اند.
چون قرینه‌ای بر اتحاد راوی یاد شده با یکی از آنها پیدا نشد؛ از راویان مجهول و مهمل شمرده می‌گردد.
یادآوری: قضیه فطرس ملک، با اسناد دیگر و اختلاف در متن، در کتب حدیثی دیگر نقل شده[۶] و در جلد دوم رجال تفسیری ذیل عنوان أحمد المعروف بغزال به تفصیل بحث آن گذشت[۷][۸]
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: تنقیح المقال، ج۸، ص۳۹۶، ش۱۸۳۱. سمعانی نوشته است: البطیخی: بکسر الباء الموحدة و تشدید الطاء المهملة و سکون الیاء آخر الحروف و الخاء المعجمة فی آخرها، هذه النسبة إلی البطیخ (خربزه)؛ (الأنساب (سمعانی)، ج۱، ص۳۶۷).
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۰، ح۵۳۳ به نقل از بصائر الدرجات، ج۱، ص۶۸، ح۷.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۳، ص ۳۵۳-۳۵۴.
- ↑ رجال الطوسی، ص۲۱۱، ش۲۷۴۹.
- ↑ الثقات (ابن حبان)، ج۶، ص۶۹.
- ↑ کامل الزیارات، ص۶۶، ح۱؛ الأمالی (صدوق)، ص۱۳۷، ح۸.
- ↑ ر.ک: رجال تفسیری، ج۲، ص۴۴۸، ش۱۷۶.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۳، ص ۳۵۴-۳۵۵.