ابوابراهیم
| ابوابراهیم | |
|---|---|
 تصویر قدیمی مدینه | |
| نام کامل | ابوابراهیم |
| جنسیت | مرد |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
مقدمه
تنها ابن حجر[۱] به نقل از طبرانی و عثمانی[۲] این ابوابراهیم - بدون هیچ نسبتی دیگر - را در شمار صحابه آورده است. مستند آن دو، روایتی است که جریر بن حازم چنین نقل می‌کند: من ابو ابراهیم را که از اصحاب رسول خدا (ص) است، در سال ۱۰۴ در مکه دیدم و او گفت: رسول خدا (ص) فرمود: «می‌خواستم تصمیم بگیرم هرگز هدیه از کسی قبول نکنم، مگر اینکه قرشی، انصاری، ثقفی یا دوسی باشد». ابن حجر می‌گوید: چنین روایتی با این سند را، تنها یونس بن محمد کلیمی نقل کرده که او را تضعیف کرده‌اند[۳].
کتاب الصحابه عثمانی موجود نیست تا به آن مراجعه کنیم و در کتاب‌های طبرانی نیز چنین روایتی با این سند از ابوابراهیم نیافتیم. در منابع حدیثی، این روایت رسول خدا (ص)، از ابوهریره[۴]، ابن عباس[۵]، نابل حبشی[۶] و طاووس بن کیسان[۷] نقل شده است.
درباره شأن ورود آن آمده است که اعرابی بادیه نشینی، ماده شتری به پیامبر هدیه داد. آن حضرت در مقابل، پاداشی به او داد و فرمود: آیا راضی شدی؟ اعرابی گفت: نه. حضرت بر پاداش خود افزود، ولی اعرابی باز راضی نشد تا مرتبه سوم که راضی شد. از این رو، رسول خدا (ص) آن سخن را فرمود. شاید به دلیل نبود چنین روایتی از ابراهیم، ابن حجر[۸] احتمال داده وی، ابراهیم حجبی است [۹].
نکته دیگر اینکه درگذشت آخرین صحابی، یعنی انس بن مالک را سال ۹۰، ۹۲ یا ۹۳ گفته‌اند[۱۰]. و بنا بر نظر دیگر، آخرین نفر، ابوالطفیل است که در سال ۱۰۰، ۱۰۷ یا ۱۱۰ درگذشت[۱۱]. نیز چنانچه شخصی از اصحاب رسول خدا (ص) با کنیه ابوابراهیم تا سال ۱۰۴ زنده بوده که جریر بن حازم او را در مکه دیده باشد، باید مرگ او دست‌کم در همان سال یا سال‌های بعد اتفاق افتاده باشد و اگر چنین می‌بود، اندک اشاره‌ای به این شخص به عنوان آخرین صحابی می‌شد؛ چنان‌که به افراد دیگری از جمله عراء بن خالد زنده به سال ۱۰۱ یا ۱۰۲[۱۲] و هرماس بن زیاد باهلی[۱۳] به عنوان آخرین اصحاب رسول خدا (ص) اشاره شده است.[۱۴]
منابع
پانویس
- ↑ الاصابه، ج۷، ص۴.
- ↑ محمد بن عثمان بن خالد اموی م ۲۴۱، نویسنده کتاب الصحابه.
- ↑ ر. ک: ابن حبان، مجروحین، ج۲، ص۳۱۳؛ خطیب بغدادی، ج۴، ص۲۱۲-۲۱۱؛ ابن جوزی، ج۱، ص۲۹۰.
- ↑ عبدالرزاق صنعانی، ج۹، ص۱۰۶ و ج۱۱، ص۶۵؛ احمد بن حنبل، ج۲، ص۲۴۷؛ حمیدی، ج۲، ص۴۵۳؛ ابن ابی عاصم، ج۳، ص۱۸۵؛ دارقطنی، ج۱۱، ص۳۳.
- ↑ احمد بن حنبل، ج۱، ص۲۹۵؛ طبرانی، ج۱۱، ص۱۵؛ ابن حبان، صحیح ابن حبان، ج۱۴، ص۲۹۶؛ دارقطنی، ج۱۱، ص۳۴؛ میثمی، ص۲۷۹.
- ↑ ابن عدی، ج۱، ص۴۳۳.
- ↑ عبدالرزاق صنعانی، ص۱۰۵۷۹ و ج۱۱، ص۶۵؛ حمیدی، ج۲، ص۴۵۴.
- ↑ الاصابه، ج۷، ص۴.
- ↑ ر. ک: ابراهیم حجبی.
- ↑ ابن عساکر، ج۹، ص۳۷۹؛ ابن کثیر، ج۹، ص۱۰۹ و نیز ر. ک: مدخل انس بن مالک.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۵۹؛ مری، ج۴، ص۵۲۵؛ ابن حجر، ج۷، ص۱۹۳ و نیز ر. ک: مدخل ابوالطفیل.
- ↑ ابن حجر، تهذیب، ج۷، ص۱۴۸.
- ↑ ابن حجر، تهذیب، ج۱۱، ص۲۷.
- ↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابوابراهیم»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۰۷.