ابوارقم قرشی
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
نام وی معلوم نیست. ابن حجر می‌گوید: ابن ابی‌خَیثَمَه و طبری او را از صحابه شمرده‌اند و به نقل ابوعلی جبایی، مسلم نیز در کتاب الاخوة و الاخوات او را جزو کسانی آورده که سخنان رسول خدا(ص) را شنیده‌اند. سپس گفته است: مسلم هر دو (ارقم و پدرش ابوارقم) را از صحابیان دانسته است[۱].
ابن حجر می‌گوید: وی پدر ارقم قرشی و غیر از ارقم بن ابی‌ارقم مخزومی است که از نخستین گروندگان به اسلام بود و خانه خود را در اختیار رسول خدا(ص) و یارانش قرار داد و عده‌ای در آن خانه به اسلام گرویدند. او سپس استدلال کرده که نام پدر ارقم مخزومی، عبدمناف و مسلمان نشدن او حتمی است، ولی پدر ارقم قرشی مسلمان شد و جزو صحابیان بود[۲].
به نظر می‌رسد ارقم قرشی، همان ارقم مخزومی باشد؛ به دلیل اینکه هیچ دلیلی بر صحابی بودن وی اقامه نشده و نام وی نیز ناشناخته مانده است. افزون بر اینکه در کتاب ابن ابی خیثمه و طبری نیز تنها از ابوارقم مخزومی نام برده شده و به خلاف آنچه ابن حجر گفته[۳]، در نقل ابن عبدالبر، ابن ابی خیثمه، پدر ارقم بن ابی ارقم مخزومی را صحابی دانسته، نه پدر ارقم قرشی را، که ابن عبدالبر نیز صحابی بودن او را منکر شده است[۴]. ضمن اینکه مخزومی بودن، منافاتی با قرشی بودن ندارد؛ چنان که بخاری در شرح حال فرزندان ارقم بن ابی ارقم مخزومی، از آنان با عنوان قرشی مخزومی[۵] و ابن أبی حاتم و ابن حبان از آنان تنها با عنوان قرشی یاد کرده‌اند[۶]. بنابراین، دلیلی وجود ندارد این دو نام، متعلق به دو نفر باشد.[۷]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ ذهبی، ج۲، ص۱۴۷؛ ابن حجر، ج۷، ص۸.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۸.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۸.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۱۸.
- ↑ بخاری، ج۲، ص۴۶.
- ↑ ابن حبان، ج۷، ص۱۹۸؛ ابن ابی حاتم، ج۶، ص۱۵۵.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «ابوارقم قرشی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۱۳.