ابوتمیم هذلی
مقدمه
ابن حجر[۱] در بخش کنیه‌ها، تنها اطلاعی که از او به دست می‌دهد، به حدیث وی درباره شکار مربوط است که نوه‌اش عمرو بن تمیم از جدش ابوتمیم نقل می‌کند. ابن اثیر[۲] همان حدیث را از عمرو بن تمیم بن عویم از جدش که کنیه ابوتمیم دارد نقل کرده است. بنابراین، با توجه به اشتراک در متن حدیث و راویان، نام ابوتمیم، عُوَیم از قبیله سعد بن هذیل است که ابن حجر در بخش کنیه‌ها به نام وی اشاره نکرده، ولی در بخش نام‌ها[۳] در عنوان "عُویمر هُذلی" همان آگاهی‌ها را ارائه کرده است. شرح حال نگاران و محدثان، نام وی را به دو گونه (عُوَیم و عُوَیمر) نوشته‌اند[۴]. از این رو، برخی در عنوان "عویمر"[۵] و برخی در عنوان "عویم"[۶] یا هر دو عنوان[۷] شرح حال وی را آورده‌اند. پیداست که "عویمر" شکل تصحیف شده "عویم" است.
طبرانی[۸] و ابونعیم[۹] نام پدر عویم مورد نظر ما را که هُذلی است، ساعده نوشته‌اند که صحیح نیست؛ زیرا ساعده، نام پدر عویم مشهور است که از انصار شمرده می‌شود. ابوتمیم که اهل شکار بود [۱۰] از رسول خدا(ص) درباره شکار حیوانات پرسید و آن حضرت پاسخ داد: "شکاری را که با تیر در صحنه از پا درآمد، بخور و شکاری را که پس از تیر خوردن گریخت و بعد مُرد، رها کن" [۱۱]. این حدیث که مورد استناد فقها در مسئله شکار قرار گرفته[۱۲] از افراد دیگری نیز نقل شده است. براساس گزارش ابن سعد[۱۳] این سخن را رسول خدا(ص) در پاسخ پرسش عمرو بن مسبح بن کعب فرمود، ولی در منابع بیشتری، این سخن از ابن عباس نقل شده است[۱۴].
عویم هذلی همچنین در روایت دیگری نقل می‌کند خواهر باردارش ملیکه، به دست زنی به نام ام‌عفیف که هوویش بود به قتل رسید. در این حادثه که جنین نیز درگذشته بود، رسول خدا(ص) افزون بر دیه زن، برای جنین نیز دیه‌ای مقرر فرمود[۱۵]. کسانی که در اسناد این روایت قرار گرفته‌اند، تضعیف شده‌اند[۱۶]. عمران[۱۷] و تمیم[۱۸] از جمله فرزندان اویند.[۱۹]
جستارهای وابسته
- عمران بن ابوتمیم هذلی (فرزند)
- تمیم بن ابوتمیم هذلی (فرزند)
- عمرو بن تمیم (نواده)
منابع
پانویس
- ↑ الاصابه، ج۷، ص۴۵.
- ↑ ابن اثیر، ج۴، ص۳۰۳.
- ↑ الاصابه، ج۴، ص۶۲۳.
- ↑ ابن حجر، لسان، ج۲، ص۹۰.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۳، ص۳۰۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۴، ص۶۲۲.
- ↑ طبرانی، ج۱۷، ص۱۴۱.
- ↑ ابونعیم، ج۴، ص۲۱۰۶ و ۲۱۱۸؛ ابن اثیر، ج۴، ص۳۰۳ و ۳۰۶.
- ↑ طبرانی، ج۱۷، ص۱۴۱.
- ↑ معرفة الصحابه، ج۴، ص۲۱۱۸.
- ↑ اهل بدو که در الاصابه، ج۴، ص۶۲۲ به اشتباه اهل بدر شده است.
- ↑ « كُلُّ مَا أَصْمَيْتَ وَ دَعْ مَا أَنْمَيْتَ »؛ ابن اثیر، ج۴، ص۳۰۳.
- ↑ شافعی، ج۲، ص۲۵۰؛ ابن قدامه، ج۱۱، ص۲۰؛ جصاص، ج۲، ص۴۰۵؛ شهید ثانی، ج۱۱، ص۴۲۵.
- ↑ ابن سعد، ج۱، ص۲۴۴.
- ↑ عبدالرزاق صنعانی، ج۴، ص۴۵۹؛ أخبار الدولة العباسیه، ص۳۱؛ طبرانی، ج۱۲، ص۲۲؛ بیهقی، ج۹، ص۲۴۱.
- ↑ طبرانی، ج۱۷، ص۱۴۱؛ ابونعیم، ج۴، ص۲۱۱۸؛ ابن اثیر، ج۴، ص۳۰۳؛ ابن حجر، الاصابه، ج۴، ص۶۲۲؛ گونه دیگر این گزارش را بنگرید: نسائی، ج۸، ص۵۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۴، ص۵۸۷؛ ابن اثیر، ج۴، ص۲۷۱.
- ↑ ابن حجر، لسان، ص۹۰.
- ↑ ابن اثیر، ج۴، ص۲۷۱.
- ↑ ابن حجر، لسان، ج۲، ص۷۳.
- ↑ داداش‌نژاد، منصور، مقاله «ابوتمیم هذلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۹۷-۱۹۸.