ابوالیقظان غیر منسوب

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Ali (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۵ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۳۲ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

بخاری و به نقل از او ابن منده، بدون نقل هیچ روایتی از این کنیه، وی را در شمار اصحاب رسول خدا(ص) آورده‌اند[۱]. ابن یونس[۲]، ابن سعد[۳]، ابوزرعه[۴] و ابن عبدالبر[۵]، از ابوالیقظان که از اصحاب ساکن مصر بوده، حدیثی بدین مضمون نقل کرده‌اند که وی به شخصی به نام ابوغشانه چنین گفت: شما را بشارت باد که از تمام کسانی که رسول خدا(ص) را دیده‌اند نزد او محبوب‌ترید. دولابی[۶]، بزار و طبرانی، همین مطلب را از عمار بن یاسر که او هم کنیه‌اش ابو الیقظان است نقل کرده‌اند[۷]، ولی ابن یونس[۸] این را توهم دانسته است. ظاهر و بلکه صریح بیان ابن سعد نیز نظر ابن یونس را تأیید می‌کند. ابونعیم[۹]، ابن عبدالبر[۱۰] و ابن اثیر[۱۱] نیز جز نقل مطالب یاد شده، در این باره اظهار نظری نکرده‌اند، اما ابن حجر[۱۲] افزوده است که این ربیع جیزی در شمار صحابه ساکن مصر، از این کنیه ذکری به میان نیاورده است. البته وی در بخش کنیه‌ها، به نقل از ابن سعد از او یاد و روایت پیش گفته را نیز نقل کرده است. سیوطی[۱۳]ذیل آن افزوده که "ابن ربیع جیزی" بر این نکته واقف شده است که ابوالیقظان، همان عمار بن یاسر است و با این توضیح، سیوطی از ابن سعد و ذهبی تعجب کرده که چگونه به این مطلب آنگاه نشده‌اند.[۱۴]

منابع

پانویس

  1. ابونعیم، ج۶، ص۳۰۵۴.
  2. ابن یونس، ج۱، ص۵۲۶.
  3. ابن سعد، ج۷، ص۳۴۸.
  4. ابن حجر، ج۷، ص۳۸۱.
  5. ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۴۰.
  6. دولابی، ج۱، ص۱۰۹.
  7. هیثمی، ج۱۰، ص۶۶.
  8. ابن یونس، ج۱، ص۵۲۶.
  9. ابونعیم، ج۶، ص۳۰۵۴.
  10. ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۴۰.
  11. ابن اثیر، ج۶، ص۳۲۸.
  12. ابن حجر، ج۷، ص۳۸۱.
  13. سیوطی، ج۱، ص۲۰۷.
  14. هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابوالیقظان غیر منسوب»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۵۶۹-۵۷۰.