اسحاق بن ابراهیم اعمش

آشنایی اجمالی

اسحاق بن ابراهیم الأعمش[۱] در سند یک روایت تفسیر کنز الدقائق و به نقل از تأویل الآیات الظاهرة یاد شده است:

«وَ قَالَ أَيْضاً حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مَخْلَدٍ الدَّهَّانُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ الْأَعْمَشِ عَنْ كَثِيرِ بْنِ هِشَامٍ عَنْ كَهْمَسِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِي السَّلِيلِ عَنْ أَبِي ذَرٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ ﴿مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ[۲] قَالَ عَلِيٌّ وَ فَاطِمَةُ ﴿يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ[۳] قَالَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ(ع) فَمَنْ رَأَى مِثْلَ هَؤُلَاءِ الْأَرْبَعَةِ عَلِيٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ(ع) لَا يُحِبُّهُمْ إِلَّا مُؤْمِنٌ وَ لَا يُبْغِضُهُمُ إِلَّا كَافِرٌ فَكُونُوا مُؤْمِنِينَ بِحُبِّ أَهْلِ الْبَيْتِ وَ لَا تَكُونُوا كُفَّاراً بِبُغْضِ أَهْلِ الْبَيْتِ فَتُلْقَوْا فِي النَّارِ»[۴].[۵]

شرح حال راوی

نام راوی، نه در کتب رجالی ثبت شده؛ نه در سند روایت دیگری واقع گردیده است. بر این اساس، از راویان مجهول یا مهمل شمرده می‌گردد.

ظن قوی آن است که در نام راوی تصحیف رخ داده و «الأعمش»، مصحّف «عن الأعمش» باشد و مراد از اسحاق بن ابراهیم یا اسحاق بن ابراهیم حنظلی معروف به اسحاق بن راهویه است؛ یا اسحاق بن ابراهیم بن شاذان نهشلی فارسی که هر دو با یک واسطه از اعمش روایت کرده‌اند[۶].[۷]

منابع

پانویس

  1. مصحّف إسحاق بن إبراهیم عن الأعمش است.
  2. دو دریای به هم رسیده را در هم آمیخت سوره الرحمن، آیه ۱۹.
  3. از آنها مروارید و مرجان برون می‌آید سوره الرحمن، آیه ۲۲.
  4. تفسیر کنز الدقائق، ج۱۲، ص۵۷۰.
  5. جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۳، ص ۳۸۲.
  6. ر.ک: صحیح مسلم، ج۱، ص۸۵، ج۵، ص۵۵؛ تاریخ مدینة دمشق، ج۱۴، ص۲۴۴، ش۱۵۶۶؛ الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۳، ص۱۹۸؛ طبقات المحدثین باصبهان، ج۴، ص۲۸۱، ش۶۶۷؛ تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۱۷، ذیل ش۵۶۸۲.
  7. جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۳، ص ۳۸۳.