المیزان و تحلیل وحی (مقاله)
المیزان و تحلیل وحی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی تحلیل وحی از نگاه تفسیر المیزان می‌پردازد. این مقاله ۲۸ صفحه‌ای به قلم مصطفی کریمی نگاشته شده و در فصلنامه معرفت کلامی (شماره ۱۲، بهار و تابستان ۱۳۹۳) منتشر گشته است.[۱]
| المیزان و تحلیل وحی | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | مصطفی کریمی |
| موضوع | وحی |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه معرفت کلامی |
| وابسته به | موْسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | بهار و تابستان ۱۳۹۳ |
| شماره | ۱۲ |
| تعداد صفحات | ۲۸ |
| شماره صفحات | از صفحه ۷ تا ۳۴ مجله |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
چکیده مقاله
- نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسد: «وحی به‌منزله پیام الهی به پیامبران برای هدایت مردم، پایه و قوام شرایع الهی و ارزنده‌ترین گوهر آسمانی بر دامن زمینیان است و با سرشت و سرنوشت آدمی پیوندی ناگسستنی دارد. وحی، به علت کوتاهی دست بشر عادی در نیل به آن، در گیرودار تحلیل‌های گوناگون و گاه غلط افتاده است. کسانی آن را حاصل خلجان ذهنی یا نبوغ فکری و نتیجه عواطف شدید و یا تجربه دینی و حاصل رؤیای پیامبر نداشته‌اند».
- نویسنده در ادامه چکیده خود می‌نویسد: «این تحلیل‌ها نادرست‌اند و پیامدهایی ناپذیرفتنی مانند خطاپذیر و بشری شدن وحی دارند و با بیان دو طرف ارتباط، یعنی خدا و پیامبر ناسازگارند. به جهت نقش بی‌بدیل وحی و اهمیت تحلیل آن از یک‌سو، و جایگاه تفسیر گران‌سنگ المیزان از سوی دیگر، این نوشته، تحلیل وحی از نگاه آن تفسیر را بررسی می‌کند. روش گرد‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و ارزیابی اطلاعات به صورت توصیفی و تحلیلی خواهد بود. بررسی ما نشان می‌دهد که تفسیر المیزان بر خلاف روش تحلیل‌های دیگر، به سخن مبدأ وحی و گیرنده آن عنایت ویژه داشته است و با استفاده از آیات قرآن و روایات، وحی را سخن حضوری خداوند می‌داند که به صورت تجلی بر قلب پیامبران، به‌طور مستقیم، از پس حجاب یا با واسطه فرشته نازل شده است».[۲]
فهرست مقاله
- چکیده
- مقدمه
- مفهوم وحی ====حقیقت وحی====
- وحی، تکلیم الهی:
- مفهوم تکلیم الهی
- چگونگی كلام و تكلیم الهی
- حضوری بودن ارتباط وحیانی:
- ادله حضوری بودن وحی
- شواهد حضوری بودن وحی
- وحی، امر متعین نازل‌شده:
- نازل شدن وحی
- وحی تجلی امر متعین.
نقد تحلیل‌های دیگر
- تحلیل‌های مادی و انکارگونه از وحی
- بیان تحلیل
- نقد:
- ناتوانی روش مادی‌گرایانه در تحلیل وحی
- ناسازگاری این تحلیل با کتابهای آسمانی
- تفاوت وحی با یافته‌های نوابغ و سیاستمداران
- تحلیل‌های تجربی از وحی:
- بیان تحلیل
- نقد تحلیل تجربی:
- توجیه‌ناپذیری رویكرد تجربی به وحی:
- الف) معیار معرفت نبودن تجربه
- ب) واقع‌نمایی وحی و سازگاری آن با عقل
- ج) ثبات برخی نیازهای بشری و وجود اصول كلی در دین برای پاسخ به نیازهای متغیر
- ناهمخوانی تحلیل تجربی وحی با بیان خدا و پیامبر:
- الف) پیامبر، صرفا گیرنده وحی
- ب) خارج بودن نزول وحی از اراده پیامبر و فرشته
- ج) عدم استقلال پیامبر در وحی
- د) پیروی پیامبر از وحی
- تحلیل وحی به منزله رؤیای رسولانه:
- بیان دیدگاه
- نقد
- نتیجه‌گیری
- منابع
دربارهٔ پدیدآورنده
پانویس
- ↑ پایگاه مجلات تخصصی نور
- ↑ بانک اطلاعات نشریات کشور
- ↑ مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با پدیدآورنده.