مقدمه

مردم این قوم از اعراب قحطانی[۱] و از شاخه‌ها و بطون بنی مراد مذحج هستند که نسب از صُنابِح بن زاهر بن عامر بن عوثبان بن زاهر بن یحابر (مراد) می‌برند[۲]. از تاریخ جاهلی و اسلامی بنی صنابح جز آنچه که آنها از ساکنان یمن بوده‌اند[۳]، خبری در دست نیست. از رجال معروف این طایفه می‌توان به نام عبدالرحمن بن عسیله صنابحی مکنی به «ابوعبدالله» اشاره کرد[۴]. گفته شده که او از یمن به قصد دیدار با رسول خداa به سوی مدینه رهسپار شد و چون به جحفه[۵] رسید سواری را دید و از او جویای اخبار مدینه شد. سوار، از رحلت نبی مکرم اسلامa در پنج شب قبل و دفن آن حضرت خبر داد. عبدالرحمن پس از دریافت این خبر، به راهش ادامه داد و به مدینه وارد شد و ابوبکر را جانشین آن حضرت دید. عبدالرحمن بن عسیله مدتی در مدینه ماند و سپس به شام رفت و تا زمانی که مرگش در رسد، در آنجا ساکن شد[۶]. برخی منابع هم، از او در شمار ساکنان کوفه[۷] و برخی دیگر وی را در شمار تابعان طبقه اول از اهالی مصر بر شمردند[۸]. مرگ عبدالرحمن بن عسیله را با اختلاف در سال ۴۳[۹] و به نقلی ۸۰ هجری[۱۰] در دمشق[۱۱] گفته‌اند. از وی در شمار کبار تابعین[۱۲] و از ثقات در حدیث[۱۳] یاد شده است. برخی منابع هم از فردی به نام عبدالله صنابحی در شمار یکی از شخصیت‌ها و رجال بنی صنابح یاد کرده[۱۴]، از اختلاف علما در صحابی بودن او خبر داده‌اند[۱۵]. اما «ذهبی» این فرد را با شخصیت عبدالرحمن بن عسیله یکی دانسته، ضمن اعتقاد به اشتباه بودن عنوان «عبدالله صنابحی»، عبدالله را در واقع کنیه عبدالرحمن بن عسیله دانسته که [که با حذف ابو] به جای اسمش واقع شده است[۱۶].[۱۷]

منابع

پانویس

  1. قلقشندی، نهایة الارب فی معرفه انساب العرب، ج۱، ص۳۱۶؛ کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۶۵۱.
  2. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۳۵؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۲۴۷؛ ابن حزم؛ جمهرة انساب العرب، ص۴۰۷.
  3. ر.ک: ابن حبان، الثقات، ج۵، ص۷۴.
  4. بخاری، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۳۲۱؛ ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۵، ص۲۶۲.
  5. روستایی بود بزرگ در طریق مکه به مدینه. (یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۱۱۱).
  6. ابن حبان، مشاهیر علماء الامصار، ص۱۷۹. نیز ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۵۳؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۳۵، ص۱۱۷.
  7. ابن اثیر، اسد الغابه، ج۳، ص۳۷۱.
  8. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۵۳.
  9. ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۲۰۸.
  10. صفدی، الوافی بالوفیات، ج۱۸، ص۱۰۹.
  11. ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۳۵، ص۱۱۷؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۵، ص۴۷۶.
  12. ابن عبد البر، الاستیعاب، ج۲، ص۸۴۱.
  13. العجلی، معرفة الصحابه، ج۲، ص۸۳؛ ابن حبان، الثقات، ج۵، ص۷۴.
  14. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۲۹۷؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۳، ص۱۷۷.
  15. ابن حجر، الاصابه، ج۴، ص۲۳۰.
  16. ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۵، ص۴۷۶.
  17. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.