بنی عمرو ذوکبار بن سیف

مقدمه

این طایفه از اعراب قحطانی[۱] و از شاخه‌های بنی حاشد بن همدان هستند که نسب از عمرو ذوکبار بن سیف بن عمرو بن سبیع بن سبع بن صعب بن معاویة بن کثیر بن مالک بن جشم بن حاشد می‌برند[۲]. عمرو ذوکبار دو پسر به نام‌های یزید و سیف داشت که نسل بنی ذوکبار بیشتر از نسل یزید انتشار یافت[۳]. بلاد این قوم یمن گزارش شده است. آنان در این سرزمین همراه با بنی اعمام خود بنی حورة بن اشرس[۴] در منطقه أثافت در بلاد همدان[۵]منزل داشتند. ذوکباری‌ها در این منطقه، دارای جمعیت بسیار بوده و به شرف و کرم شهره بودند[۶]. از جمله طوایف ذوکبار که در أثافت منزل داشتند، می‌توان از بنی قیس بن نمران نام برد[۷]. قیس بن نمران پنج پسر به اسامی ضحاک، حامد، أزهر، ولید و علاء داشت که هر یک، بعدها سرشاخه طایفه‌ای به همین نام قرار گرفتند. طوایف پنج‌گانه بنی قیس، خود، به طوایف و فروعات بسیار دیگر تقسیم شدند[۸]. اما، با گذشت زمان، بیشتر قیسی‌ها، یمن و سرزمین آباء و اجدادی خود، أثافت را ترک کردند و به سرزمین‌های دیگر کوچیدند[۹]. با این حال طوایفی از این قوم همچنان در یمن باقی ماندند که از جمله ایشان می‌توان از بنی توبه و بنی حوشب بن عمرو یاد کرد. ضمن این که بنی عبید بن ربیعة بن شرحبیل، بنی الأکفال، شاخه‌ای از بنی نمران بن عبدالرحمن و تیره‌ای از بنی حامد بن زید هم، دیگر شعب بنی ذوکبار بودند که به ترتیب در أفیق، جبل الاهنوم، رعین و حَضور منزل داشتند[۱۰].

از بنی ذوکبار به عنوان زادگاه شجاعان و تک‌سواران یمن یاد کرده، فر و شکوه و شوکت آن را در خاندان بنی طریف بن ثابت کباری دانسته‌اند[۱۱]. از چهره‌های ممتاز این قوم، علاوه بر شجاعانی چون ابراهیم و یوسف فرزندان خلف بن طریف[۱۲]، می‌توان از عمَّار بن عُبید بن یزید بن عمرو ذی کُبار[۱۳] و حشیش بن ولد[۱۴] از شاعران این قوم، رئیس کباری از علمای بنی ذوکبار[۱۵] و ابو هارون حسابدان یمن[۱۶] یاد کرد.[۱۷].

منابع

پانویس

  1. عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۹۷۶. نیز ر.ک: ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۲.
  2. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۸.
  3. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  4. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۳۳؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۳۱۷.
  5. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۱۱۲ و ۲۴۳؛ بکری، معجم ما استعجم، ج۱، ص۱۰۵.
  6. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  7. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  8. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  9. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  10. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  11. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  12. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  13. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۲۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۹، ص۱۵۹؛ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ج۲۴، ص۳۳۳.
  14. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  15. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  16. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۱.
  17. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.