تُحَفُ العُقول فیما جاءَ مِنَ الحِکَمِ ‌وَ الْمَواعظ عَنْ آل‌ِ الرّسول، کتابی است با زبان عربی که به بررسی احادیث اهل بیت(ع) و پیامبران الهی با محوریت مواعظ و حکمت‌ و اندرزها می‌پردازد. این کتاب اثر ابن شعبه حرانی می‌باشد و انتشارات مؤسسة الأعلمی للمطبوعات انتشار آن را به عهده داشته است.

ذخائر العقبی فی مناقب ذوی‌ القربی
زبانفارسی
نویسندهابن شعبه حرانی
موضوعحدیث
مذهبشیعه
ناشرانتشارات مؤسسة الأعلمی للمطبوعات
محل نشربیروت، لبنان
سال نشر۱۳۹۴ ق، ۱۳۵۳ ش
تعداد صفحه۳۹۰

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: « مؤلف کتاب کلمات پیامبر(ص) و یازده امام(ع) غیر از صاحب الزمان(ع) را در ابواب جداگانه و به ترتیب جمع کرده است. در ذیل نام هر معصوم(ع) چند خطبه بلند ذکر می‌کند و در آخر کلمات قصار منقول از آن امام(ع) را نقل می‌نماید.

اشکال مهم تحف العقول حذف اسناد است که موجب شده است تا تمامی احادیث آن مرسل شود»[۱]

فهرست کتاب

  • مقدمة المؤلف
  • ما روی عن النبی (ص)
  • وصیته(ص) لأمیر المؤمنین(ع)
  • وصیته(ص) أخری له(ع) مختصرة
  • وصیته(ص) أخری له(ع)
  • حکمه(ص) وکلامه وموعظته
  • وصیته(ص) لمعاذ بن جبل
  • کلامه(ص) فی أمور شتی
  • ذکره(ص) العلم والعقل والجهل
  • موعظته(ص) أصحابه وأمته
  • خطبته(ص) فی حجة الوداع
  • فی قصاری کلماته (ص)
  • ما روی عن أمیر المؤمنین
  • خطبته(ع) فی إخلاص التوحید
  • کتابه(ع) إلی ابنه الحسن(ع)
  • وصیته(ع) لابنه الحسین(ع)
  • خطبته(ع) المعروفة بالوسیلة
  • آدابه(ع) لأصحابه وهی أربعمائة باب للدین والدنیا
  • عهده(ع) إلی الأشتر حین ولاه مصر
  • خطبته(ع) المعروفة بالدیباج
  • کلامه(ع) فی الترغیب والترهیب
  • موعظته(ع) ووصفه المقصرین
  • کلامه(ع) فی وصف المتقین
  • خطبته(ع) التی یذکر فیها الایمان والکفر ودعائمه وشعبها
  • کلامه(ع) لکمیل بن زیاد
  • وصیته(ع) لکمیل بن زیاد مختصرة
  • وصیته(ع) لمحمد بن أبی بکر حین ولاه مصر
  • کلامه(ع) فی الزهد وذم الدنیا وعاجلها
  • کلامه(ع) لما عوتب علی التسویة فی العطاء
  • کلامه(ع) فی وضع المال مواضعه
  • کلامه(ع) الدنیا للمتقین
  • ذکره(ع) الایمان والأرواح واختلافها
  • وصیته(ع) لزیاد بن النضر حین أنفذه إلی صفین
  • وصفه(ع) لنقلة الحدیث
  • کلامه(ع) فی قواعد الدین ومعنی الاستغفار
  • وصیته(ع) إلی ابنه الحسن لما حضره الوفاة
  • تفضیله(ع) العلم
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • ما روی عن الامام السبط الزکی الحسن بن علی(ع)
  • أجوبته(ع) عن مسائل سئل عنها
  • حکمه(ع) ومواعظه
  • جوابه(ع) عن مسائل سأل عنها ملک الروم
  • جوابه(ع) عن کتاب الحسن البصری فی الاستطاعة
  • موعظته(ع) شیعته
  • خطبته(ع) حین قال له معاویة بعد الصلح: أذکر فضلنا
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • ما روی عن الامام السبط الشهید المفدی(ع)
  • کلامه(ع) فی الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر
  • موعظته(ع) شیعته وموالیه
  • کتابه(ع) إلی أهل الکوفة
  • جوابه(ع) عن مسائل سال عنها ملک الروم
  • کلامه(ع) فی وجوه الجهاد
  • کلامه(ع) فی توحید الله تعالی
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • ما روی عن الامام علی بن الحسین(ع)
  • موعظته(ع) أصحابه وشیعته فی کل یوم جمعة
  • کلامه(ع) فی الزهد والحکمة
  • رسالته(ع) فی جوامع الحقوق
  • کلامه(ع) فی الزهد
  • کتابه(ع) إلی محمد بن مسلم الزهری یعظه
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • ما روی عن الامام أبی جعفر الباقر(ع)
  • وصیته(ع) لجابر بن یزید الجعفی
  • کلامه(ع) لجابر أیضاً
  • کلامه(ع) فی أحکام السیوف
  • موعظته(ع) شیعته وموالیه
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • ما روی عن الإمام أبی عبد الله الصادق(ع)
  • وصیته(ع) لعبد الله بن جندب
  • وصیته(ع) لأبی جعفر محمد بن النعمان الأحول
  • رسالته(ع) إلی جماعة شیعته وأصحابه
  • کلامه(ع) سماه بعض الشیعة نثر الدرر
  • کلامه(ع) فی وصف المحبة
  • کلامه(ع) فی صفة الایمان
  • کلامه فی صفة الاسلام
  • کلامه(ع) صفة الخروج من الایمان
  • جوابه(ع) فی وجوه معائش العباد
  • کلامه(ع) فی وجوه إخراج الأموال وإنفاقها
  • رسالته(ع) فی الغنائم ووجوه الخمس
  • احتجاجه(ع) علی الصوفیة لما دخلوا علیه
  • کلامه(ع) فی خلق الانسان وترکیبه
  • حکمه(ع) ودرر کلامه
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • ما روی عن أبی إبراهیم الإمام الکاظم(ع)
  • وصیته(ع) لهشام وصفته للعقل
  • حکمه(ع) ودرر کلامه
  • کلامه(ع) مع الرشید
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • ما روی عن الإمام علی بن موسی الرضا(ع)
  • جوابه(ع) للمأمون فی جوامع الشریعة
  • کلامه(ع) فی التوحید
  • کلامه(ع) فی الاصطفاء
  • وصفه(ع) الإمامة والإمام ومنزلته
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • ما روی عن الإمام الناصح الهادی محمد بن علی(ع)
  • جوابه(ع) فی محرم قتل صیدا
  • جوابه(ع) عن مسألة لیحیی بن أکثم
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • ما روی عن الإمام أبی الحسن علی بن محمد(ع)
  • رسالته(ع) فی الرد علی أهل الجبر والتفویض
  • أجوبته(ع) لیحیی بن أکثم عن مسائله
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • ما روی عن الإمام أبی محمد الحسن بن علی العسکری
  • کتابه(ع) إلی إسحاق بن إسماعیل النیسابوری
  • فی قصاری کلماته(ع)
  • مناجاة الله عز وجل لموسی بن عمران(ع)
  • مناجاة الله عز وجل لعیسی ابن مریم(ع)
  • مواعظ المسیح(ع) فی الإنجیل وغیره
  • وصیة المفضل بن عمر لجماعة الشیعة

دربارهٔ پدیدآورنده

 
ابن شعبه حرانی
ابومحمد حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی حلبی مشهور به ابن شعبه محدّث امامی و از چهره‌هاى درخشان فقهاى شيعه در قرن چهارم هجرى، تحصیلات دینی خود را نزد اساتیدی همچون: ابوعلی محمد بن همام به اتمام رساند. او چندین جلد کتاب به رشتهٔ تحریر درآورده است. «تحف العقول» و «التمحیص» برخی از این آثار است[۲].

دریافت متن

پانویس