حجاج باهلی

آشنایی اجمالی

با توجه به نسبت وی، می‌توان او را از باهله از قیس عیلان بن مضر^[۱] دانست. به گفته ابن حجر^[۲]، او از ابن مسعود حدیثی نقل کرده که سند آن بر صحابی بودن حجاج دلالت می‌کند. برخی منابع نیز باصراحت وی را در شمار صحابه آورده، گفته‌اند: او از یکی از صحابه (به گمانم ابن مسعود) نقل کرده است که رسول خدا (ص) فرمود: شدت گرما از شدت گرمای جهنم است پس هرگاه گرما شدت یافت آن را با نماز خواندن سرد کنید ^[۳]. این حدیث از صحابه دیگر نیز نقل شده است^[۴] برخی منابع به اشتباه این خبر را به حجاج بن مسعود نسبت داده و او را صحابی دانسته‌اند^[۵]. اگرچه این منابع توضیحاتی آورده و آن را نادرست دانسته‌اند، اما سبب شده‌اند یک صحابی به نام «حجاج بن مسعود» به وجود آید، در حالی که این نام از ترکیب دو نام «حجاج» و «ابن مسعود» که در خبر بالا آمده به وجود آمده است و در اصل «حجاج بن مسعود» وجود ندارد^[۶]^[۷].

جستارهای وابسته

قیس عیلان بن مضر (قبیله)

منابع

خانجانی، قاسم، مقاله «حجاج باهلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۳

پانویس

↑ ر. ک: ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۲۴۵.
↑ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۳۲.
↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۳، ص۲۲۶؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۳۴؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۸۹؛ و به اختصار، بغوی، معجم الصحابه، ج۲، ص۱۷۴.
↑ ر. ک: احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۲، ص۲۵۶؛ دارمی، سنن، ج۱، ص۲۷۴؛ بخاری، صحیح، ج۱، ص۱۳۶.
↑ ر. ک: ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۹۵؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۷۴.
↑ ر. ک: ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۳۴؛ ذهبی، تجرید أسماء الصحابه، ج۱، ص۱۲۲.
↑ خانجانی، قاسم، مقاله «حجاج باهلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۳، ص۱.

[1] ر. ک: ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۲۴۵.

[2] ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۳۲.

[3] طبرانی، المعجم الکبیر، ج۳، ص۲۲۶؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۳۴؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۸۹؛ و به اختصار، بغوی، معجم الصحابه، ج۲، ص۱۷۴.

[4] ر. ک: احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۲، ص۲۵۶؛ دارمی، سنن، ج۱، ص۲۷۴؛ بخاری، صحیح، ج۱، ص۱۳۶.

[5] ر. ک: ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۹۵؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۷۴.

[6] ر. ک: ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۳۴؛ ذهبی، تجرید أسماء الصحابه، ج۱، ص۱۲۲.

[7] خانجانی، قاسم، مقاله «حجاج باهلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۳، ص۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]