مقدمه

روز هجدهم ذی‌حجه، روز غدیر خم و از بزرگترین اعیاد اسلامی است. به پاس گرامیداشت این روز مبارک، میان مردم رسم است که با هم عقد اخوّت می‌بندند و با خواندن "صیغۀ اخوّت" یا "صیغۀ برادری" متعهّد می‌شوند که مثل دو برادر، حقوق برادری را دربارۀ هم مراعات کنند و در آخرت نیز از همدیگر شفاعت کنند. این رسم میان مردان شیعه، بیشتر رایج است. به نقل محدث قمی از مستدرک الوسائل، شیوۀ آن چنین است که شخص دست راست خود را بر دست راست برادر مؤمن خود بگذارد و بگوید: «و آخیتک فی اللّه و صافیتک فی اللّه و صافحتک فی اللّه و عاهدت اللّه و ملائکته و کتبه و رسله و أنبیائه و الأئمّة المعصومین(ع) علی أنّی ان کنت من أهل الجنّة و الشّفاعة و اذن لی بأن أدخل الجنّة لا ادخلها الاّ و أنت معی»[۱] برادر دیگر با گفتن «قبلت» این برادری را می‌پذیرد. سپس بگوید: «اسقطت عنک جمیع حقوق الأخوّة ما خلا الشّفاعة و الدّعاء و الزّیارة»[۲] آنگاه او هم بپذیرد[۳]. در برخی مناطق، سنتی عامیانه میان زنان است که در روز غدیر خم با آداب خاصّی مراسم "خواهرخواندگی" برپا می‌کنند که نوعی از همان صیغۀ اخوّت بین آنان است[۴].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. «با تو در راه خدا برادری کردم و صفا و مصافحه کردم و با خدا و فرشتگان و کتابها و پیامبرانش و امامان معصوم عهد بستم که اگر من از اهل بهشت و شفاعت بودم و به من اجازۀ ورود به بهشت دادند، جز همراه تو وارد بهشت نگردم».
  2. (همۀ حقوق برادری را از تو ساقط نمودم مگر حق شفاعت و دعا و زیارت را).
  3. مفاتیح الجنان اعمال روز غدیر.
  4. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۶۷.