مروج الذهب و معادن الجوهر (کتاب)
مروج الذهب و معادن الجوهر، کتابی است چهار جلدی که به نقل حوادث تاریخی از آغاز خلقت تا سال ۳۳۶ هجری قمری میپردازد. پدیدآورنده این اثر علی بن حسین مسعودی است و دار الهجرة و برخی دیگر از ناشران انتشار آن را به عهده داشتهاند. این اثر توسط دیگر ناشران در تعداد جلدهای مختلف به چاپ رسیده است.[۱]
مروج الذهب | |
---|---|
و معادن الجوهر | |
زبان | عربی |
نویسنده | علی بن حسین مسعودی |
تحقیق یا تدوین | محمد محیالدین عبدالحمید |
موضوع | امامت و ولایت، تاریخ خلافت عباسی، تاریخ معصومین، تاریخ شیعه، تاریخ اسلام، تاریخ خلفا، تاریخ پیامبران |
ناشر | [[:رده:انتشارات * دار الفکر (بیروت، لبنان ۱۳۹۳ ش): ۲جلدی
|
تعداد جلد | ۴: |
فهرست جلدها | ندارد |
شماره ملی | م۶۸-۸۰۰ |
دربارهٔ کتاب
- در ابتدای معرفی کتاب آمده است: «مسعودی ابتدا کتابی با عنوان "اخبار الزمان و من اباده الحدثان" در ۳۰ جلد نگاشت، سپس آن را مختصر کرد و "الکتاب الاوسط" نامید، اختصاری از این کتاب را نیز برگزید و "مروج الذهب" نامید. او بهترین و عالیترین مطالب دیگر کتابهایش را برگزید و در این کتاب آورد. از این رو کتاب را مروج الذهب "مرغزار طلا" نامید. مروج الذهب دارای دو بخش است:
- در بخش نخست تاریخ خلقت و انبیاء و ملل مختلف تا قبل از بعثت پیامبر (ص) بررسی شده است.
- بخش دوم کتاب با بعثت پیامبر آغاز و با ذکر حوادث تا سال ۳۳۶ پایان مییابد.
- مروج الذهب تاریخی است عمومی که علاوه بر تاریخ مسلمانان، به تاریخ جهان و احوال دیگر ملل نیز پرداخته است. روش مسعودی در تاریخنگاری، شیوه موضوعی است، هرچند او بین روش موضوعی و سالشمار جمع کرده و هنگام پرداختن به یک موضوع ترتیب زمانی را رعایت کرده است. مسعودی در ارائه مطالب تاریخی از جغرافیا بهره برده است. او در عین آشنایی با علوم مختلف بهویژه جغرافیا به تاریخ پرداخته است. امتیاز او بر "یعقوبی" در این است که تاریخ و جغرافیا را با هم درآمیخته و در یک متن دیده است».
- در ادامه آمده است: «احاطه او بر علوم مختلف و آشنایی وی با چندین زبان از جمله زبان فارسی، موجب شده نگاه او به حوادث فراتر از نگاهی صرفا تاریخی باشد. او با سفرهای بسیار، از "مشاهده و معاینه" در تدوین کتابش بهره کافی برده است. آثار این سفرها که همراه با برداشت جامعه شناسانه و روانشناسانه وی از زندگی اجتماعی مردمان مختلف بوده در مروج الذهب آشکار است. او با وارد کردن عنصر استدلال عقلائی به قلمرو مباحث تاریخی از مرز "دیدن حادثه و نقل آن" گذشته و در ورای حوادث به دنبال علل و اسباب وقوع گشته است. طرح مباحث تمدن و فرهنگ و اهتمام به تاریخ و تفکر اقلیتها و مذاهب در مروج الذهب چشمگیر است. مسعودی در لابلای مطالب علمی و تاریخی، داستانها و لطایف و ظرایفی را چاشنی کرده است تا خواننده را ملال حاصل نشده و رغبت به خواندن آن همیشگی باشد»[۲].
- چهار جلد از این کتاب به چاپ رسیده است:
- جلد اول؛
- جلد دوم؛
- جلد سوم؛
- جلد چهارم.
مباحث جلدهای کتاب
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
دربارهٔ پدیدآورنده
علی بن حسین مسعودی (متولد ۲۸۰ ق بابل عراق؛ متوفای ۳۴۶ ق)، تاریخنگار و جغرافیدان سده چهارم هجری قمری، تحصیلات خود را نزد اساتیدی همچون: عبدالله بن جعفر حمیری، ابو جعفر محمّد بن یعقوب کلینی، محمّد بن عمرو کاتب، محمّد بن جریر طبری، حسن بن موسی نوبختی، سنان بن ثابت بن قره، ابوالحسن بن ابی بشیر اشعری، ابوالقاسم بلخی به اتمام رساند. او علاوه بر تدریس، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «اخبار الزمان و من ابادة الحدثان من الامم الماضیة و الاجیال الخالیه و الممالک الدّاثرة»، «الکتاب الاوسط»، «مروج الذهب»، «ذخائرالعلوم و ما کان فی سالف الدّهور»، «التنبیه و الاشراف»، «المقالات فی اصول الدّیانات»، «سرّالحیاة»، «الصّفوة فی الامامة» «إثبات الوصیة للإمام علی بن ابی طالب» و «حدائق الاذهان فی اخبار اهل بیت النّبی» برخی از این آثار است[۳].
طرح جلد کتاب