خداشناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

== مقدمه ==

== انگیزه‌های خداشناسی ==

#'''حقیقت‌طلبی:''' [[خداوند]] [[انسان]] را چنان آفریده است که او همواره در پی راه یافتن به [[حقیقت]] است و جز از این گذر ارضا نمی‌شود و بخشی از [[پیشرفت]] [[دانش]] انسانی وامدار این انگیزه است. حقیقت‌طلبی را "غریزه کنجکاوی" نیز می‌گویند که [[انسان]] را به [[شناخت]] [[آفریدگار]] [[جهان]] وامی‌دارد. [[قرآن]] نیز بر وجود این انگیزه در [[انسان]] اشارت برده و از آن برای [[هدایت]] او بهره می‌برد<ref>{{متن قرآن| الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ}}؛ سوره بقره، آیه ۱۴۷ و {{متن قرآن|كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلاَّ الَّذِينَ أُوتُوهُ مِن بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ فَهَدَى اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ لِمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَاللَّهُ يَهْدِي مَن يَشَاء إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ }}، آیه ۲۱۳؛ {{متن قرآن| وَإِذَا سَمِعُواْ مَا أُنزِلَ إِلَى الرَّسُولِ تَرَى أَعْيُنَهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُواْ مِنَ الْحَقِّ يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ }}؛ سوره مائده، آیه ۸۳.</ref>.

#'''حب ذات:''' [[انسان]] در نیل به کمال و [[فضیلت]]، از حب ذات نیرو می‌گیرد. [[کرامت]] و [[منزلت]] انسانی آن‌گاه محفوظ می‌ماند که [[انسان]] بر پایه [[خردمندی]] و [[رفتار]] [[عقلانی]] زیست کند. این گرایش، [[انسان]] را وامی‌دارد تا از [[خدا]] و هستی درکی درست به دست آورد و در پی آن [[رفتاری]] [[شایسته]] از خویش نشان دهد. [[قرآن]] از این گذر می‌خواهد [[انسان]] را وادارد تا [[اندیشه]] خویش را به کار بَرَد و به [[شناخت]] [[خدا]] و [[ایمان]] دست یابد<ref>{{متن قرآن| أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلاَّ كَالأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلا }}؛ سوره فرقان، آیه ۴۴.</ref>.

  [[سرشت انسان]] [[تمایل]] دارد که حلقه‌های مجهول و ناشناخته در برابر خود را یکی پس از دیگری [[کشف]] کند و بازگشایی نماید. لذا [[انسان]] هر چیزی را که [[مشاهده]] می‌کند، از نحوه [[آفرینش]] و علت آن کنجکاوی می‌کند، این [[حس]] علت‌یابی در [[علوم تجربی]] موجب شده است که انسان به [[تسخیر]] [[طبیعت]] بپردازد و [[روز]] به روز از آن استفاده کامل و بهینه‌ای نماید. در قلمرو [[علوم انسانی]] و مابعدالطبیعه نیز انسان از [[جهان]] و نحوه [[خلقت]] آن سؤالات و دغدغه‌هایی را در اندرون [[خلوت]] خویش حس می‌کند. آیا جهان [[ازلی]] و بدون [[آفریدگار]] است یا اینکه آفریدگاری دارد؟ [[آفریدگار جهان]] کیست و چه صفاتی دارد؟ انسان می‌پرسد: از کجا آمده‌ام بهر چه بود؟

=== [[لزوم شکر منعم]] ===

#قلبی و شهودی.

== راه‌های شناخت خدا ==

=== راه [[عقلی]] ===

=== راه طبیعی ===

نکته قابل ذکر اینکه موضوعات برخی از [[براهین عقلی]]، مثل [[برهان حرکت]] حکمای طبیعی و [[برهان نظم]] و [[برهان حدوث]] [[متکلمان]] از [[حس]] و [[طبیعت]] گرفته شده است که آنها به نوعی [[برهان عقلی]] محسوب می‌شوند.

=== برهان پنجم: نفس ===

{{اصلی|برهان نفس}}

=== برهان ششم: حرکت ===