سوره بقره در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'غالب' به 'غالب'
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'غالب' به 'غالب')
خط ۲۶: خط ۲۶:


==آیات [[ناسخ و منسوخ]] در سوره بقره==
==آیات [[ناسخ و منسوخ]] در سوره بقره==
برخی قرآن‌پژوهان ۲۶ [[آیه]] از سوره بقره را در شمار آیات [[منسوخ]] آورده؛<ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۱، ص۱۳۵؛ ر.ک: التمهید، ج ۲، ص۳۱۸. </ref> اما [[غالب]] قرآن‌پژوهان همه <ref>اثبات‌الآیات، ص۵۰ ـ۸۷؛ البیان، ص۲۸۷ ـ ۳۰۸؛ نظرات فی القرآن، ص۲۳۰. </ref> یا بیشتر موارد را از قبیل تخصیص در [[حکم]] یا استثنا در افراد دانسته‌اند. <ref>التمهید، ج ۲، ص۳۱۸ ـ ۳۲۸. </ref> برخی تنها [[نسخ]] [[آیه]] {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا وَصِيَّةً لِأَزْوَاجِهِمْ مَتَاعًا إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِي مَا فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ مِنْ مَعْرُوفٍ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«و کسانی از شما که می‌میرند و همسرانی به جای می‌نهند، باید برای همسرانشان هزینه زندگی تا یک سال را وصیّت کنند بی‌آنکه آنان را (از خانه شوهر) بیرون کنند و اگر آنان خود بیرون روند در آنچه آنها به شایستگی با خویش می‌کنند بر شما گناهی نیست و خداوند پیروزمندی» سوره بقره، آیه ۲۴۰.</ref> را پذیرفته‌اند<ref>التمهید، ج ۲، ص۳۲۶. </ref>. این آیه به کسانی که در آستانه [[مرگ]] قرار می‌گیرند [[فرمان]] می‌دهد برای [[همسران]] خود [[وصیت]] کنند که تا یک سال آنها را با پرداختن [[هزینه زندگی]] بهره‌مند سازند، به شرط اینکه آنها از [[خانه]] شوهر بیرون نروند (و [[ازدواج]] [[مجدد]] نکنند). <ref>مجمع البیان، ج ۲، ص۶۰۲؛ نمونه، ج ۲، ص۲۱۱. </ref>
برخی قرآن‌پژوهان ۲۶ [[آیه]] از سوره بقره را در شمار آیات [[منسوخ]] آورده؛<ref>بصائر ذوی التمییز، ج ۱، ص۱۳۵؛ ر.ک: التمهید، ج ۲، ص۳۱۸. </ref> اما غالب قرآن‌پژوهان همه <ref>اثبات‌الآیات، ص۵۰ ـ۸۷؛ البیان، ص۲۸۷ ـ ۳۰۸؛ نظرات فی القرآن، ص۲۳۰. </ref> یا بیشتر موارد را از قبیل تخصیص در [[حکم]] یا استثنا در افراد دانسته‌اند. <ref>التمهید، ج ۲، ص۳۱۸ ـ ۳۲۸. </ref> برخی تنها [[نسخ]] [[آیه]] {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا وَصِيَّةً لِأَزْوَاجِهِمْ مَتَاعًا إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِي مَا فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ مِنْ مَعْرُوفٍ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«و کسانی از شما که می‌میرند و همسرانی به جای می‌نهند، باید برای همسرانشان هزینه زندگی تا یک سال را وصیّت کنند بی‌آنکه آنان را (از خانه شوهر) بیرون کنند و اگر آنان خود بیرون روند در آنچه آنها به شایستگی با خویش می‌کنند بر شما گناهی نیست و خداوند پیروزمندی» سوره بقره، آیه ۲۴۰.</ref> را پذیرفته‌اند<ref>التمهید، ج ۲، ص۳۲۶. </ref>. این آیه به کسانی که در آستانه [[مرگ]] قرار می‌گیرند [[فرمان]] می‌دهد برای [[همسران]] خود [[وصیت]] کنند که تا یک سال آنها را با پرداختن [[هزینه زندگی]] بهره‌مند سازند، به شرط اینکه آنها از [[خانه]] شوهر بیرون نروند (و [[ازدواج]] [[مجدد]] نکنند). <ref>مجمع البیان، ج ۲، ص۶۰۲؛ نمونه، ج ۲، ص۲۱۱. </ref>


گفته‌اند: این آیه به دلیل برخی [[روایات]]،<ref>تفسیر عیاشی، ج ۱، ص۱۲۹؛ جامع البیان، مج ۲، ج ۲، ص۷۸۵ ـ ۸۸۸. </ref> [[اجماع]] <ref>تفسیر شبر، ص۴۷؛ مجمع‌البیان، ج ۲، ص۶۰۲. </ref> یا اتفاق اکثر [[مفسران]] <ref>التفسیر الکبیر، ج ۶، ص۱۶۹؛ التبیان، ج ۲، ص۲۷۸. </ref> با آیه {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ}}<ref>«و کسانی از شما که می‌میرند و همسرانی به جای می‌نهند، آن همسران باید چهار ماه و ده روز انتظار کشند و چون به سرآمد عدّه خود رسیدند، در آنچه به شایستگی با خویش می‌کنند بر شما گناهی نیست و خداوند از آنچه می‌کنید آگاه است» سوره بقره، آیه ۲۳۴.</ref> که عده [[وفات]] را ۴ ماه و ۱۰ [[روز]] اعلام می‌کند و [[آیات]] [[ارث]] که برای [[همسر]] متوفا ۴۱ در صورت نداشتن فرزند ۸۱ یا در صورت داشتن فرزند از [[مال]] شوهر را مشخص کرده نسخ شده است. <ref>مجمع البیان، ج ۲، ص۶۰۲؛ المیزان، ج ۲، ص۲۴۷. </ref>
گفته‌اند: این آیه به دلیل برخی [[روایات]]،<ref>تفسیر عیاشی، ج ۱، ص۱۲۹؛ جامع البیان، مج ۲، ج ۲، ص۷۸۵ ـ ۸۸۸. </ref> [[اجماع]] <ref>تفسیر شبر، ص۴۷؛ مجمع‌البیان، ج ۲، ص۶۰۲. </ref> یا اتفاق اکثر [[مفسران]] <ref>التفسیر الکبیر، ج ۶، ص۱۶۹؛ التبیان، ج ۲، ص۲۷۸. </ref> با آیه {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ}}<ref>«و کسانی از شما که می‌میرند و همسرانی به جای می‌نهند، آن همسران باید چهار ماه و ده روز انتظار کشند و چون به سرآمد عدّه خود رسیدند، در آنچه به شایستگی با خویش می‌کنند بر شما گناهی نیست و خداوند از آنچه می‌کنید آگاه است» سوره بقره، آیه ۲۳۴.</ref> که عده [[وفات]] را ۴ ماه و ۱۰ [[روز]] اعلام می‌کند و [[آیات]] [[ارث]] که برای [[همسر]] متوفا ۴۱ در صورت نداشتن فرزند ۸۱ یا در صورت داشتن فرزند از [[مال]] شوهر را مشخص کرده نسخ شده است. <ref>مجمع البیان، ج ۲، ص۶۰۲؛ المیزان، ج ۲، ص۲۴۷. </ref>
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش