جوانان در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = جوانان

==توجه به [[جوان]] و [[جوانی]] در [[کلام]] [[رسول خدا]]{{صل}} ==

===خودسازی‌===

*از امور بایسته و [[شایسته]] ایام [[جوانی]] که در [[کلام]] [[رسول خدا]]{{صل}} بدان پرداخته شده، [[خودسازی]] و پرداختن به امور [[معنوی]] است. [[جوانی]]، [[بهترین]] [[فرصت]] برای [[خودسازی]] و کسب درجات [[عالی]] معرفتی است؛ از این رو، آن [[حضرت]]، پرداختن به [[عبادت]] و [[بندگی]] [[خداوند]] و اجتناب از [[گناهان]] را برای تمامی [[مردم]] و به ویژه برای [[جوانان]]، امری مهم و لازم برشمرده و روایاتی را درباره اهمیت پرداختن به [[عبادت]] در ایام [[جوانی]] و نیز ترک [[محرمات]] و [[توبه]] و [[انابه]] به سوی [[خداوند متعال]] در ایام [[جوانی]] بیان فرموده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۳۹.</ref>.

*کار و کوشش و اجتناب از [[بیکاری]] و کسالت هم از دیگر مواردی است که در [[احادیث]] [[رسول خدا]]{{صل}} از آن بسیار یاد شده است. [[نقل]] شده است: روزی [[پیامبر]]{{صل}} در میان [[یاران]] خود نشسته بود و چشمش به [[جوانی]] چالاک و نیرومند افتاد که از آغاز صبح، به فعالیت مشغول بود؛ [[یاران]] ایشان گفتند: "وای بر او! چه می‌شد اگر [[جوانی]] و چالاکی‌اش در [[راه خدا]] می‌بود؟". [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: "چنین نگویید؛ اگر او می‌کوشد تا خود را از [[مردم]]، بی‌نیاز کند و نزد آنان دست دراز نکند، در [[راه خدا]] کار می‌کند. اگر برای [[پدر]] و [[مادر]] [[ناتوان]] و یا [[فرزندان]] [[ناتوان]] خویش می‌کوشد تا آنان را بی‌نیاز سازد و [[زندگی]] شان را [[اداره]] کند، [باز هم] کار او در راه خداست؛ ولی اگر برای [[ثروت‌اندوزی]] و فخرفروشی تلاش می‌کند، کار او در راه [[شیطان]] است"<ref>ملا محسن فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج ۳، ص ۱۴۰.</ref><ref>برای اطلاع بیشتر، به مقاله کسب و کار در سیره نبوی{{صل}} رجوع شود.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۴۲.</ref>.

===[[ازدواج]] ===

==توجه به [[جوان]] و [[جوانی]] در [[سیره رسول خدا]]{{صل}}==  

*درباره حضور و نقش فعال [[جوانان]] در به ثمر رسیدن [[رسالت]] [[نبوی]]{{صل}} هیچ تردیدی وجود ندارد و [[روح]] پویا و طبع حقیقت‌جوی [[جوانان]] آنان را از روزهای آغاز [[نهضت]] [[نبوی]]{{صل}} در کنار [[رسول خدا]]{{صل}} قرار داده بود. به این مطلب در سخنان [[رسول خدا]]{{صل}} نیز به خوبی اشاره شده است، آن گاه که فرمود: ".... به [[راستی]] که [[خداوند]]، مرا [[بشارت دهنده]] و هشدار دهنده برانگیخت. پس [[جوانان]] با من [[پیمان]] بستند و [[پیران]] با من [[مخالفت]] کردند". و آن گاه، این [[آیه]]<ref>سوره ص، آیه ۴.</ref> را خواند: "و [[عمر]] آنان به درازا کشید، و دل‌هایشان سخت شد"<ref>محمد محمدی ری شهری، حکمت‌نامه پیامبر{{صل}}، ج۷، ص۳۶۹. به نقل از شباب قریش،‌ ص۱.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۴۵.</ref>.

*گفتگوی [[کفار]] [[قریش]] با [[ابوطالب]]<ref>قطب الدین راوندی، قصص الانبیاء، ص۳۱۹؛‌ علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، ج۲، ص۲۲۸ و طبرسی،‌ اعلام الوری بأعلام الهدی، ج۱، ص۱۱۶.</ref> و نیز سخنانی که [[کفار]] در اجتماعات خود<ref>اعلام الوری بأعلام الهدی، ج۱، ص۱۴۶.</ref> و نیز در [[گفتگو]] با دیگران<ref>اعلام الوری بأعلام الهدی، ج۱، ص ۱۳۷.</ref> بر زبان رانده‌اند، نشان دهنده آن است که بیشتر [[پیروان]] [[پیغمبر]]{{صل}} [[جوانان]] بودند<ref>قریش در گفتگو با ابوطالب و نیز در اجتماعات خود بر این مطلب اشاره داشتند که محمد{{صل}} اندیشه‌های ما را نادرست دانسته، به خدایانمان دشنام داده؛ جوانان ما را به تباهی کشانده و میان ما جدایی انداخته است.</ref>. سخنان [[نمایندگان]] اعزامی [[قریش]] به [[حبشه]] نیز خود مؤید این امر است؛ آنجا که در برابر [[نجاشی]] - [[حاکم]] [[حبشه]]- گفتند: [[پیامبر خدا]]{{صل}} [[جوانان]] ما را [[گمراه]] کرده است!<ref>اعلام الوری باعلام الهدی، ج ۱، ص ۱۰۷ و تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۷۷.</ref>‌<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۴۶.</ref>

#'''نخستین [[نماینده]] [[پیامبر]]{{صل}}:''' پس از [[دیدار]] [[دوازده نفر]] از اهالی [[مدینه]] با [[رسول خدا]]{{صل}} در [[عقبه]] نخست که به پذیرش [[اسلام]] و [[بیعت]] آنان با [[پیامبر]]{{صل}} انجامید،‌ این گروه به [[مدینه]] بازگشتند و با تبلیغات آنان، [[اسلام]] در خانه‌های [[انصار]] نیز راه یافت پس، [[انصار]]، مردی را با نامه‌ای به حضور [[نبی]] [[خدا]]{{صل}} فرستاده، از ایشان خواستند فردی را برای [[آموزش]] [[احکام دین]] و [[قرآن]] نزد آنها بفرستد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۸۸؛ ابن جوزی، المنتظم، ج ۳، ص ۱۹۴؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه، ج ۲، ص ۴۳۱ و ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج ۳، ص ۱۴۹.</ref>. این، نخستین باری بود که پیشوای بزرگ [[اسلام]] تصمیم می‌گرفت [[نماینده]] رسمی به خارج از [[مکّه]] بفرستد. بدیهی است، فردی که [[انتخاب]] می‌شد، باید از هر جهت، شایستگی‌های لازم را برای این [[مأموریت]] حسّاس می‌داشت.‌ [[پیامبر خدا]]{{صل}} ، از میان همه [[مسلمانان]] آن روز، [[مصعب بن عمیر]] را به نمایندگی خود برگزید و او را به [[مدینه]] فرستاد؛ او [[جوانی]] کم سن و سال و از حافظان و [[قاریان]] [[قرآن]] بود و بسیاری از [[آیات قرآن]] را آموخته بود. مصعب در خانه اسعد بن [[زراره]] فرود آمد؛ او هر روز از خانه بیرون می‌رفت و به خانه‌ها و [[قبایل]] [[انصار]] مراجعه و ایشان را به پذیرش [[اسلام]] [[دعوت]] می‌کرد و برای آنان [[قرآن]] می‌خواند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج ۱، ص ۳۳۴؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج ۲، ص۳۵۹؛ الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۸۷؛ حمیری کلاعی، الاکتفاء، ج ۱، ص ۲۶۱ و المنتظم،‌ ج۳، ص۱۹۴.</ref> و [[مردم]] به صورت فردی با جمعی [[مسلمان]] می‌شدند؛ چنانکه [[اسلام]] در تمام خانه‌های [[انصار]] راه یافت و [[مردم]] بخش‌های بالای [[مدینه]] هم، به جز چند [[خانواده]] از [[قبیله]] [[اوس]] که خطمة، وائل و واقف بودند، [[مسلمان]] شدند. مصعب برای آنان [[قرآن]] می‌خواند و [[احکام دین]] را به ایشان می‌آموخت<ref>الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۸۷؛ تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۳۵۹ و الاکتفاء، ج ۱، ص ۲۶۳.</ref>.‌ این [[جوان]] با [[ایمان]] و پرشور و [[با تدبیر]]، [[مأموریت]] خود را به خوبی انجام داد و طولی نکشید که همه اقشار [[مدینه]]، به ویژه [[نسل جوان]]، [[دعوت]] او را پذیرفتند و [[مسلمان]] شدند و نخستین [[نماز جمعه]] [[مدینه]] به [[امامت]] او برپا شد<ref>السیرة النبویه، ج ۱، ص ۴۳۵؛ الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۸۷؛ الاکتفاء، ج ۱، ص ۲۶۱ و المنتظم، ج ۳، ص ۱۹۴.</ref>.‌ سال بعد، [[مصعب بن عمیر]]، همراه هفتاد نفر صل [[الله]] [[مسلمانان]] [[اوس]] و [[خزرج]] برای به جا آوردن مراسم [[حج]] و نیز [[دیدار]] با [[رسول خدا]]{{صل}} از [[مدینه]] بیرون آمد و او پس از ورود به [[مکه]]، مخفیانه به حضور [[پیامبر]]{{صل}} رسید و خبر [[اسلام آوردن]] [[مردم مدینه]] را به اطلاع [[حضرت]] رساند که این خبر، [[شادی]] [[خاتم انبیا]]{{صل}} را در پی داشت<ref>السیرة النبویة، ج ۱، ص ۴۳۸؛ تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۳۶۰؛ الطبقات الکبری، ج ۳، ص ۸۸؛ الاکتفاء، ج ۱، ص ۲۶۴ و المنتظم، ج ۳، ص ۱۹۴.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۳۴۵-۳۴۶.</ref>.

#'''نخستین [[فرماندار مکه]] :''' اندکی بعد از [[فتح مکه]]، [[جنگ حنین]] پیش آمد ‌و به ناچار، [[پیامبر خدا]]{{صل}} و سربازانش باید از [[مکه]] خارج شده، به سوی [[جبهه]] می‌رفتند. چون [[مکه]] به تازگی از دست [[مشرکان]] خارج شده بود، باید فرماندار لایق و با تدبیری برای [[اداره]] آن تعیین می‌شد تا به امور [[شهر]] [[مکه]] - که مرکز [[جزیرة العرب]] بود و عموم [[قبایل]] و اقشار مختلف [[مردم]] به آن توجه داشتند - رسیدگی کند و علاوه بر این، در غیاب [[پیامبر]]{{صل}} جلوی بی‌نظمی‌ها را نیز بگیرد. [[پیامبر خدا]]{{صل}} در میان همه [[یاران]] خود، [[جوان]] ۲۱ ساله‌ای به نام "[[عتّاب بن اسید]]" را برای این [[مسئولیت]] بزرگ برگزید<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج ۱، ص ۳۶۵؛ تاریخ الطبری، ج ۳، ص ۷۳؛ السیرة النبویه، ج ۲، ص۴۴۰ و الطبقات الکبری، ج۶، ص۵.</ref> و درباره اهمیت این [[مسئولیت]]، خطاب به او فرمود: "ای عتّاب! می‌دانی تو را بر چه کسانی گماشتم؟ تو را بر [[مردمان]] [[[شهر]]] [[خدای عزوجل]] گماشتم و اگر برای آنان بهتر از تو سراغ داشتم، او را بر ایشان می‌گماشتم"<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج ۳، ص ۴۵۲ و ذهبی، تاریخ الاسلام، ج ۲، ص ۶۱۲.</ref>. بدیهی است، [[انتصاب]] [[جوانی]] ۲۱ ساله به [[فرمانداری]] [[مکه]]، باعث رنجش خاطر و آزردگی بزرگان [[مکه]] می‌شد و [[پیامبر خدا]]{{صل}} برای پیشگیری از [[اعتراض]] آنان، [[نامه]] مفصّلی برای [[مردم]] [[مکه]] نگاشت و در پایان نوشت: "کسی در [[نافرمانی]] از او، به کمیِ سنّش [[استدلال]] نکند؛‌ زیرا بزرگ تر، شایسته‌تر نیست؛ بلکه [[شایسته]] تر، بزرگ‌تر است"<ref>امام حسن عسکری{{ع}}،‌ تفسیر الامام حسن العسکری{{ع}}، ص۵۵۵- ۵۵۶ و بحارالانوار، ج۲۱، ص۱۲۲.</ref>.‌ [[عتّاب بن اسید]] تا آخر [[عمر]] [[پیامبر]]{{صل}} [[فرماندار مکه]] بود و در دوران [[مأموریت]] خود، به خوبی از عهده این [[مسئولیت]] بزرگ بر آمد<ref>انساب الاشراف، ج ۵، ص ۴۵۶؛ خلیفة بن خیاط ، تاریخ خلیفه، ص۴۸ و الطبقات الکبری، ج ۲، ص ۱۴۵.</ref>.‌

[[رده:جوانان]]