حسان بن ثابت در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = حسان بن ثابت

[[شعر]] حسان در نکوهش [[ابوبراء]] (بزرگ [[بنی‌عامر]]) در پی [[ناراحتی]] شدید [[رسول خدا]]{{صل}} از واقعه بئر معونه، رنجش ابوبراء را به دنبال داشت، از این‌رو یکی از پسران او به قصد کشتن [[عامر بن طفیل]]، عامل شهادت مبلّغان [[اسلام]]، [[اقدام]] کرد؛ اما تنها به مجروح شدن عامر انجامید.<ref>دلائل النبوه، ج ۳، ص ۳۴۳؛ الکامل، ج ۲، ص ۱۷۲.</ref> در [[غزوه بنی‌نضیر]]، حسان درباره [[قطع]] و آتش زدن نخلستان‌های [[یهود]] [[بنی‌نضیر]] سروده‌ای دارد؛<ref>مناقب، ابن شهر آشوب، ج ۱، ص ۲۴۸.</ref> نیز هنگامی که پیامبر{{صل}} از حضور [[کعب بن اشرف]] [[یهودی]] در [[خانه]] ابی‌وداعه [[آگاه]] شد، حسان را فرا خواند و وی کسانی را که [[کعب]] پیش آنان بود هجو کرد تا کعب ناچار به بازگشت شد.<ref> المغازی، ج ۱، ص ۱۲۲؛ ۱۸۶ - ۱۸۷؛ انساب الاشراف، ج ۱، ص ۴۸۰.</ref> [[حسان]] درباره [[غزوه]] بدرالموعد نیز که [[قریش]] به قرارگاه نیآمدند در [[نکوهش]] [[ابوسفیان]] که به [[وعده]] خود عمل نکرده بود [[شعر]] سرود.<ref> انساب الاشراف، ج ۱، ص ۴۱۷.</ref> گویند: [[رسول خدا]]{{صل}} حسان و [[کعب]] را در [[نبرد]] [[خندق]] از گفتن شعر بازداشت؛<ref>المغازی، ج ۲، ص ۴۴۷.</ref> اما به [[نقلی]] وی در هجو [[عکرمة بن ابی‌جهل]] هجویه‌ای سرود که از [[ترس]] [[شمشیر علی]]{{ع}} نیزه خود را انداخته و پا به فرار گذاشته بود.<ref>السیرة النبویه، ج ۳، ص ۷۰۹.</ref> در همین غزوه در گزارشی [[صفیه دختر عبدالمطلب]] همراه دیگر [[زن‌ها]] با حسان در برج‌ها مستقر بودند که تنی چند از [[یهود]] به سوی برج‌ها آمدند و به [[تخریب]] حصار پرداختند و [[صفیه]] از حسان کمک خواست؛ اما او [[سوگند]] یاد کرد که خودش را در [[معرض]] درگیری با آنان قرار نمی‌دهد. به گزارش [[یعقوبی]]، در نبرد [[اُحد]]، هنگامی که یک [[یهودی]] آمد و بر در برجی که [[زنان]] در آن بودند ایستاد، [[حسان بن ثابت]] با زنان بود. در پی بالا رفتن یهودی از [[برج]]، صفیه از حسان خواست به دفع او بپردازد؛ اما حسان گفت: اگر من جنجگو بودم با [[پیامبر]]{{صل}} در [[احد]] همراه می‌شدم.<ref> المغازی، ج ۲، ص ۴۶۲؛ تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۴۸.</ref> برپایه گزارش برخی [[مفسران]]، [[آیات]] {{متن قرآن|وَالشُّعَرَاء يَتَّبِعُهُمُ الْغَاوُونَ أَلَمْ تَرَ أَنَّهُمْ فِي كُلِّ وَادٍ يَهِيمُونَ وَأَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لا يَفْعَلُونَ إِلاَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَذَكَرُوا اللَّهَ كَثِيرًا وَانتَصَرُوا مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُوا وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبُونَ}}<ref>«و از شاعران، گمراهان پیروی می‌کنند آیا نمی‌بینی که آنان در هر درّه‌ای  سرگردانند؟ و چیزهایی می‌گویند که خود نمی‌کنند؟ جز آنان که ایمان دارند و کارهای شایسته انجام می‌دهند و خداوند را بسیار یاد می‌کنند و پس از آنکه ستم دیده باشند داد می‌ستانند و آنان که ستم ورزیده‌اند به زودی خواهند دانست که به کدام بازگشتگاه باز خواهند گشت» سوره شعراء، آیه ۲۲۴-۲۲۷.</ref> درباره اوصاف [[شاعران]] [[گمراه]] نازل شده‌اند که سخنانشان در [[تقابل]] با سخن [[رسول]] خداست. [[خدا]] در این آیات، سه نشانه برای ایشان برشمرده است:

#آنان بی‌هدف‌اند و بر اثر هیجان‌ها به [[آسانی]] [[تغییر]] می‌یابند.

#آنها سخنانی می‌گویند که به آنها عمل نمی‌کنند، در حالی که پیامبر{{صل}} در نقطه مقابل آنهاست و هیچ سنخیتی میان او و شاعران نیست. گویند: پس از [[نزول آیات]] یاد شده، [[حسان]]، ابن رواحه و [[کعب بن مالک]] (هرسه از شعرای انصارند) از نزول این آیات [[آگاه]] شدند که در [[نکوهش]] [[شاعران]] است و گریان نزد [[رسول خدا]]{{صل}} آمدند و آن [[حضرت]] با [[تلاوت]] [[آیه]] {{متن قرآن|إِلاَّ الَّذِينَ آمَنُوا}} ایشان را آرام کرد.

==حسان و [[غدیر خم]]==

==حسان، [[سقیفه]] و [[خلفا]]==

== جستارهای وابسته ==

* [[عبدالرحمن بن حسان]] (فرزند)

{{پایان مدخل وابسته}}