برهان امکان اشرف در فلسفه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

توضیح آنکه: بنابر اصالت وجود، در سلسله کائنات، رابطه طولی موجودات با یکدیگر بر اساس مراتب هستی آنها شکل گرفته، و تفاوت آنها در [[نظام]] طولی عالم، به شدت و [[ضعف]] در وجود باز می‌گردد. ترتیب [[نظام هستی]]، مانند ترتیب سلسله اعداد است؛ که قرار گرفتن هر عدد در جایگاه خود، امری اعتباری و اتفاقی نیست؛ بلکه به مرتبه آن عدد باز می‌گردد. مثلاً اگر عدد ۵ بین ۴ و۶ قرار گرفته، بدین خاطر است که ذاتاً [[هویت]] ۵، همان استقرار در این مرتبه است؛ لذا امکان ندارد که با [[حفظ]] همان هویت، در جای عدد دیگر، مثلاً عدد ۷ قرارگیرد.

بنابراین، در سلسله ممکنات نیز، [[فیض]] هستی از [[خداوند]] صادر می‌گردد و در مراتب نزولی خود، هر ماهیتی را به مقدار استعدادی که دارد، از هستی بهره‌مند می‌سازد. طبعاً در چنین نظامی، [[اشرف]] مقدم بر احسّ موجود می‌گردد و اخسّ، هرچند فیض هستی را از خداوند دریافت می‌نماید، ولی طریق بهره‌مندی او و [[شفیع]] او در دریافت فیض، «ممکن اشرف» است. از این رو، محال است که در این سلسله، اخسّ مقدم بر اشرف، موجود شود؛ چنان که محال است که در سلسله شفعاء، مشفوع از [[شفاعت]] شفیع قبل از [[خلقت]] او بهره‌مند شود؛ همچنان که در سلسله اعداد، محال است که در ترتیب اعداد، با [[حفظ هویت]] آنها، تغییری حاصل شود.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۳ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۳]] ص ۳۱۴.</ref>