ابوخیثمه انصاری در رجال و تراجم: تفاوت میان نسخه‌ها

ابو خیثمه که نیرومند بود<ref>قمی، ج۱، ص۳۲۱.</ref> در [[جنگ احد]] و دیگر نبردهای [[رسول خدا]] {{صل}} شرکت کرد<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۴۱.</ref>. داستان [[تخلف]] ابتدایی از [[نبرد تبوک]] و سپس دوری از نعمات [[دنیا]] و [[پیوستن]] به رسول خدا {{صل}} برای شرکت در [[جنگ]] مربوط به اوست. ابو خیثمه که پس از حرکت [[سپاه مسلمانان]] در روزی گرم وارد [[منزل]] شد، در همسرش را دید که هر یک سایبانی را آب زده، برای او [[غذا]] و آب خنکی آماده کرده‌اند. با [[مشاهده]] این وضع، به یاد رسول خدا {{صل}} افتاد که در مسیر [[تبوک]] در گرمای [[خورشید]] و بی‌بهره از [[آب خنک]] است و وضعیت خوش خود را به دور از [[انصاف]] دانسته، [[تصمیم]] گرفت به سرعت به آن [[حضرت]] بپیوندد. در راه با [[عمیر بن وهب]] نیز که در پی سپاه مسلمانان بود همراه شد و چون خود را [[گناهکار]] می‌دانست، از او خواست اجازه دهد پیش از وی [[خدمت]] رسول خدا {{صل}} برسد. چون به تبوک رسیدند، آن حضرت گویا [[منتظر]] ابو خیثمه بود و چون [[اصحاب]] آمدن فردی را از دور دست خبر دادند، رسول خدا {{صل}} [[تمایل]] خود را از اینکه ابو خیثمه باشد چنین ابراز فرمود: {{عربی|"كن اباخيثمة"}}، و در [[حق]] وی [[دعا]] کرد<ref>واقدی، ج۳، ص۹۹۸؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۷؛ عبدالرزاق صنعانی، ج۵، ص۴۰۰؛ طبری، تاریخ، ج۳، ص۱۰۴؛ ابن حبان، ج۲، ص۹۶؛ ابن کثیر، ج۵، ص۱۲؛ ابن سیدالناس، ج۲، ص۲۵۵؛ شامی، ج۵، ص۴۴۵.</ref> و به او یادآور شد در آستانه [[سقوط]] و [[هلاکت]] قرار داشته است<ref>ابن هشام، ج۴، ص۱۶۴.</ref>. منابع تصریح کرده‌اند که تأخیر ابتدایی او و عده‌ای دیگر از صحابه همچون [[ابوذر]]، به خاطر [[شک و تردید]] در [[اسلام]] و [[پیامبر]] {{صل}} نبوده است <ref>ابن هشام، ج۴، ص۱۶۲؛ ابن سعد، ج۲، ص۱۲۵.</ref>؛ هر چند خود ابوخیثمه، این [[تخلف]] و کوتاهی را به دلیل [[آگاهی]] از [[مشقت‌ها]] و [[سختی]] و دوری [[سفر]] ذکر کرده که در نهایت توانسته بر نفسش چیره شود<ref>واقدی، ج۳، ص۱۰۷۵.</ref>. أبو خیثمه به همین مناسبت، شعری در دوری از [[منافقان]] و پشت پا زدن به زیبایی‌های [[دنیا]] و [[پیوستن]] به [[رسول خدا]] {{صل}} سرود<ref>ابن هشام، ج۴، ص۱۶۴.</ref>. [[ابن قدامه]]<ref>ابن قدامه، ص۹۲.</ref> نیز او را در شمار [[توبه]] کنندگان [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} آورده است.

[[مفسران]] [[شیعی]] به نقل از [[امام صادق]] {{ع}} قسمت ابتدایی [[آیه]] {{متن قرآن|لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ}}<ref>«خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷.</ref>. را مربوط به ابوذر، [[ابوخیثمه]] و [[عمیرة بن وهب]] دانسته‌اند که سرانجام [[توفیق]] رسیدن به رسول خدا {{صل}} را در [[تبوک]] یافتند<ref>قمی، ج۱، ص۳۲۵.</ref>. درباره اینکه آیه {{متن قرآن|الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ}}<ref>«آنان که به مؤمنان داوطلب دادن صدقه‌ها و به کسانی که جز توان (اندک) خود چیزی (برای دادن صدقه) نمی‌یابند طعنه می‌زنند و آنان را به ریشخند می‌گیرند، خداوند به ریشخندشان می‌گیرد و عذابی دردناک خواهند داشت» سوره توبه، آیه ۷۹.</ref>. درباره چه کسی نازل شده، [[اختلاف]] است<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۶۶۷، ج۲، ص۵۷۴ و ج۶، ص۲۱۵.</ref>. براساس نقل [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۹.</ref> و برخی دیگر، چون ابو خیثمة صاع خرمایی [[صدقه]] داد، مورد عیب‌جویی منافقان قرار گرفت<ref>طبری، جامع البیان، ج۱۰، ص۲۵۱ و ج۱۱، ص۸۰؛ مسلم، ج۸، ص۱۰۷؛ ابن اثیر، ج۶، ص۸۹.</ref> و این آیه درباره او نازل شد<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۴۲.</ref>.