←تجربه عرفانی یا دینی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==تجربه عرفانی یا دینی== | ==تجربه عرفانی یا دینی== | ||
*بیتردید یکی از راههای معارف بشری، کشف و شهود عرفانی است و رسیدن به این نوع معرفت، با دستیابی از راه استدلالهای عقلی بهطور کامل جداست. ملاصدرا میگوید: "با ریاضتهای سخت و طولانی" به اسرار و رموزی دست یافتم که تا آن هنگام از آنها آگاه نبودم، بلکه هر چه تا به آن روز از راه برهان دانسته بودم، با اضافاتی از راه شهود آشکارا دیدم<ref>ملاصدرا، الاسفار الاربعه، مقدمه، ص:۴۵.</ref>. [[سهروردی]] نیز کاهش شاغلهای حسی را باعث آگاهی انسان به برخی امور پنهان دانسته. تعلیم ربانی که از بیرون به انسان داده میشود، همان [[وحی]] است. گاهی نیز تعلیم از درون انسان است؛ یعنی از راه تفکر. [[ابن عربی]] میگوید: [[انبیا]] علوم خود را تنها از راه [[وحی]] خاص الهی درمییابند و قلوب آنان از نظریات عقلی خالی است؛ چراکه آنان علم دارند که عقل از رسیدن به واقع قصور دارد و راه [[وحی]] با مرگ رسول خدا قطع شد<ref>ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۳، ص:۲۳۸</ref>. به اعتقاد متصوفه ادراک حقیقی ویژه انبیا نیست؛ بلکه برای اولیا نیز حاصل میشود و فرقشان فقط در نامگذاری است. حاصل آنکه مقصود از تجربه یا شهود ارتباط صاحب آن با عالم غیب است که با [[وحی]] تفاوت اساسی دارد <ref> [[حسین علوی مهر|علوی مهر، حسین]]، [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]]، ص ۱۵۰.</ref>. | *بیتردید یکی از راههای معارف بشری، کشف و شهود عرفانی است و رسیدن به این نوع معرفت، با دستیابی از راه استدلالهای عقلی بهطور کامل جداست. ملاصدرا میگوید: "با ریاضتهای سخت و طولانی" به اسرار و رموزی دست یافتم که تا آن هنگام از آنها آگاه نبودم، بلکه هر چه تا به آن روز از راه برهان دانسته بودم، با اضافاتی از راه شهود آشکارا دیدم<ref>ملاصدرا، الاسفار الاربعه، مقدمه، ص:۴۵.</ref>. [[سهروردی]] نیز کاهش شاغلهای حسی را باعث آگاهی انسان به برخی امور پنهان دانسته. تعلیم ربانی که از بیرون به انسان داده میشود، همان [[وحی]] است. گاهی نیز تعلیم از درون انسان است؛ یعنی از راه تفکر. [[ابن عربی]] میگوید: [[انبیا]] علوم خود را تنها از راه [[وحی]] خاص الهی درمییابند و قلوب آنان از نظریات عقلی خالی است؛ چراکه آنان علم دارند که عقل از رسیدن به واقع قصور دارد و راه [[وحی]] با مرگ رسول خدا قطع شد<ref>ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۳، ص:۲۳۸</ref>. به اعتقاد متصوفه ادراک حقیقی ویژه انبیا نیست؛ بلکه برای اولیا نیز حاصل میشود و فرقشان فقط در نامگذاری است. حاصل آنکه مقصود از تجربه یا شهود ارتباط صاحب آن با عالم غیب است که با [[وحی]] تفاوت اساسی دارد <ref> [[حسین علوی مهر|علوی مهر، حسین]]، [[مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن (کتاب)|مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن]]، ص ۱۵۰.</ref>. | ||
==جایگاه نظریه تجربه دینی در وحی مسیحی== | |||
*در میان متکلمان مسیحی آنهایی که به الهیات لیبرال گرایش داشتند، وحی را نوعی تجربه میدانستند. آنها معتقد بودند وحی را باید در درون انسان و تجربه دینیاش جست و جو کرد. کتاب مقدس و به ویژه عهد جدید در حقیقت گزارش تجارب دینداران است. بر اساس این دیدگاه، کتاب مقدس وحی نیست، بلکه گزارشی از احوالات درونی و تجارب دینی دینداران است<ref>وحی و افعال گفتاری، علی رضا قائمینیا، ص ۵۵.</ref> که ممکن است تعارض و خطا نیز در آنها راه یابد. | |||
*باید گفت که نقادی کتاب مقدس و کشف تعارضات فراوان متون دینی یهود و مسیحیت در گرایش لیبرال مسیحیان به این نظریه نقش قابل توجهی داشته است. | |||
*با این وجود نباید مفهوم revelation و تأثیرش در این نظریه را از نظر دور داشت. این واژه به معنای آشکارسازی است و مفهوم جمله "خدا وحی کرده است" این است که خدا در یک حادثه و مواجهه خود را برای شخصی آشکار کرده است. بر این اساس اسقف اعظم، تمیل، میگوید:خداوند نمیخواسته که یک کتاب معصوم املا کند یا تعالیم تخطیناپذیری القا کند، بلکه [قصد او] به منصه ظهور درآوردن وقایعی در حیات افراد و جوامع بوده است. خود کتاب مقدس سراسر یک مکتوب بشری است که حکایتگر این حقایق وحیانی است<ref>علم و دین، ایان باربور، ترجمۀ بهاء الدین خرمشاهی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۴ ش، ص ۲۶۸، به نقل از امینی، ابراهیم، وحی در آیات آسمانی، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم، ۱۳۷۷ ش، ص ۱۶۱ ـ ۲.</ref>. | |||
*نویسنده دیگر مسیحی در مورد عهد جدید میگوید:کسانی که عهد جدید را نوشتهاند درصدد بودهاند تجربه خویش را از بودن با عیسی، که در میان آنان زندگی کرد، رنج کشید و مرد و سرانجام خدا وی را از مردگان برانگیخت، به دیگران برسانند<ref>کلام مسیحی، توماس میشل، ترجمۀ حسین توفیقی، ص ۲۸.</ref>. | |||
*همو در توجیه وحی در کتاب مقدس میگوید: خدا ذات خود را در تاریخ بشر وحی میکند "منکشف میسازد" و اسفار کتاب مقدس این وحی ذاتی را آشکار و تفسیر میکند. خدا وحی میکند که او کیست، چگونه خدایی است و چه اوصاف و ویژگیهایی دارد<ref>کلام مسیحی، توماس میشل، ترجمۀ حسین توفیقی، ص ۲۸.</ref><ref>[[محمد کاظم شاکر|شاکر، محمد کاظم]]، [[آشنایی با علوم قرآنی (کتاب)|آشنایی با علوم قرآنی]]، ص:۶۳ - ۶۴.</ref>. | |||
==منابع== | ==منابع== |