ترس در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[خوف و رجا]]، دو عامل نیرومند [[روانی]] برای حرکت [[انسان]] به سوی [[سعادت]] و دستیابی به [[فضیلت‌ها]] و [[خوشبختی]] در هر دو [[جهان]] است. در سایه [[خوف]] از [[خداوند]]، [[آدمی]] به مقام‌های بالا دست می‌یازد، چنان که خداوند می‌فرماید: {{متن قرآن|وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى * فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى}}<ref>«و اما آنکه از ایستادن در پیشگاه پروردگارش پروا کرده و روان خود را از خواهش (ناروا) بازداشته باشد * تنها بهشت جایگاه اوست» سوره نازعات، آیه ۴۰-۴۱.</ref>.
[[خوف و رجا]]، دو عامل نیرومند [[روانی]] برای حرکت [[انسان]] به سوی [[سعادت]] و دستیابی به [[فضیلت‌ها]] و [[خوشبختی]] در هر دو [[جهان]] است. در سایه [[خوف]] از [[خداوند]]، [[آدمی]] به مقام‌های بالا دست می‌یازد، چنان که خداوند می‌فرماید: {{متن قرآن|وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى * فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى}}<ref>«و اما آنکه از ایستادن در پیشگاه پروردگارش پروا کرده و روان خود را از خواهش (ناروا) بازداشته باشد * تنها بهشت جایگاه اوست» سوره نازعات، آیه ۴۰-۴۱.</ref>.


[[پیامبر گرامی اسلام]] در روایت‌های متعددی به [[خداترسی]] [[مؤمن]] اشاره می‌کند و می‌فرماید: {{متن حدیث|أَعْلَى النَّاسِ مَنْزِلَةً عِنْدَ اللَّهِ أَخْوَفُهُمْ مِنْهُ}}<ref>«بلندپایه‌ترین مردم نزد خدا، خداترس‌ترین آنهاست» میزان الحکمه، ج۴، ص۱۵۶۴.</ref>.
[[پیامبر گرامی اسلام]] در روایت‌های متعددی به [[خداترسی]] [[مؤمن]] اشاره می‌کند و می‌فرماید: {{متن حدیث|أَعْلَى النَّاسِ مَنْزِلَةً عِنْدَ اللَّهِ أَخْوَفُهُمْ مِنْهُ}}<ref>«بلندپایه‌ترین مردم نزد خدا، خداترس‌ترین آنهاست» میزان الحکمه، ج۴، ص۱۵۶۴.</ref>.


[[رسول الله]]{{صل}} [[خوف از خدا]] را [[عامل نجات]] آدمی شمرده و فرموده است: {{متن حدیث|ثَلَاثٌ مُنْجِيَاتٌ‌... خَوْفُ اللَّهِ فِي السِّرِّ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاكَ}}<ref>«سه چیز نجات‌بخش است:...ترس از خدا در نهان، چنان که گویی او را می‌بینی، چه اگر تو، او را نمی‌بینی، او، تو را می‌بیند» میزان الحکمه، ج۴، ص۱۵۶۶.</ref>.
[[رسول الله]] {{صل}} [[خوف از خدا]] را [[عامل نجات]] آدمی شمرده و فرموده است: {{متن حدیث|ثَلَاثٌ مُنْجِيَاتٌ‌... خَوْفُ اللَّهِ فِي السِّرِّ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاكَ}}<ref>«سه چیز نجات‌بخش است:...ترس از خدا در نهان، چنان که گویی او را می‌بینی، چه اگر تو، او را نمی‌بینی، او، تو را می‌بیند» میزان الحکمه، ج۴، ص۱۵۶۶.</ref>.
از آموزه‌های [[نبوی]] برمی‌آید که مؤمن همواره باید میان دو صفت [[بیم و امید]] قرار داشته باشد. [[پیامبر]] [[رحمت]] می‌فرماید:
از آموزه‌های [[نبوی]] برمی‌آید که مؤمن همواره باید میان دو صفت [[بیم و امید]] قرار داشته باشد. [[پیامبر]] [[رحمت]] می‌فرماید:
{{متن حدیث|لَوْ تَعْلَمُونَ قَدْرَ رَحْمَةِ اللَّهِ لَاتَّكَلْتُم عَلَيْها وَ مَا عَمِلْتُمْ إِلَّا قَلِيلاً وَ لَوْ تَعْلَمُونَ قَدْرَ غَضَبِ اللَّهِ لَظَنَنْتُمْ بِأَنْ لَا تَنْجُوا}}<ref>«اگر اندازه رحمت خدا را بدانید، بر آن تکیه خواهید کرد (و آسوده خاطر خواهید شد) و جز اندکی عمل نخواهید کرد و اگر اندازه خشم خدا را بدانید، خواهید پنداشت که هرگز نجات نمی‌یابید». میزان الحکمه، ج۴، ص۱۵۶۸.</ref>.
{{متن حدیث|لَوْ تَعْلَمُونَ قَدْرَ رَحْمَةِ اللَّهِ لَاتَّكَلْتُم عَلَيْها وَ مَا عَمِلْتُمْ إِلَّا قَلِيلاً وَ لَوْ تَعْلَمُونَ قَدْرَ غَضَبِ اللَّهِ لَظَنَنْتُمْ بِأَنْ لَا تَنْجُوا}}<ref>«اگر اندازه رحمت خدا را بدانید، بر آن تکیه خواهید کرد (و آسوده خاطر خواهید شد) و جز اندکی عمل نخواهید کرد و اگر اندازه خشم خدا را بدانید، خواهید پنداشت که هرگز نجات نمی‌یابید». میزان الحکمه، ج۴، ص۱۵۶۸.</ref>.


یکی از مهم‌ترین آثار خوف آن است که آدمی را از [[گناه]] بازمی‌دارد. خائفان همواره [[خدا]] را ناظر بر احوال و [[رفتار]] خود می‌دانند. ازاین رو، [[فطرت]] [[پاک]] خود را به گناه نمی‌آلایند. آدمی در پرتو این [[احتیاط]] و توجه، در [[قیامت]]، [[لباس]] [[امنیت]] و [[آسایش]] [[ابدی]] بر تن می‌کند. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرماید:
یکی از مهم‌ترین آثار خوف آن است که آدمی را از [[گناه]] بازمی‌دارد. خائفان همواره [[خدا]] را ناظر بر احوال و [[رفتار]] خود می‌دانند. ازاین رو، [[فطرت]] [[پاک]] خود را به گناه نمی‌آلایند. آدمی در پرتو این [[احتیاط]] و توجه، در [[قیامت]]، [[لباس]] [[امنیت]] و [[آسایش]] [[ابدی]] بر تن می‌کند. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} می‌فرماید:
{{متن حدیث|قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي لَا أَجْمَعُ عَلَى عَبْدِي خَوْفَيْنِ وَ لَا أَجْمَعُ لَهُ أَمْنَيْنِ فَإِذَا أَمِنَنِي فِي الدُّنْيَا أَخَفْتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ إِذَا خَافَنِي فِي الدُّنْيَا آمَنْتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>«خدای تبارک و تعالی فرمود: به عزت و جلالم سوگند که برای بنده‌ام، دو ترس و دو امنیت را با هم فراهم نمی‌آورم. پس اگر در دنیا، خود را از من ایمن بداند، در روز رستاخیز، او را هراسان کنم و اگر در دنیا از غضب من بترسد، در روز قیامت، او را ایمن گردانم» میزان الحکمه، ج۴، ص۱۵۷۶.</ref>.
{{متن حدیث|قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي لَا أَجْمَعُ عَلَى عَبْدِي خَوْفَيْنِ وَ لَا أَجْمَعُ لَهُ أَمْنَيْنِ فَإِذَا أَمِنَنِي فِي الدُّنْيَا أَخَفْتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ إِذَا خَافَنِي فِي الدُّنْيَا آمَنْتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>«خدای تبارک و تعالی فرمود: به عزت و جلالم سوگند که برای بنده‌ام، دو ترس و دو امنیت را با هم فراهم نمی‌آورم. پس اگر در دنیا، خود را از من ایمن بداند، در روز رستاخیز، او را هراسان کنم و اگر در دنیا از غضب من بترسد، در روز قیامت، او را ایمن گردانم» میزان الحکمه، ج۴، ص۱۵۷۶.</ref>.


۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش