ثابت بن ضحاک بن خلیفه اوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}
== آشنایی اجمالی ==
== آشنایی اجمالی ==
وی ابویزید (برگرفته از نام فرزندش)، فرزند [[ضحاک بن خلیفة بن ثعلبه]] از بنوعبداشهل، تیره‌ای از [[اوس]] است. [[ابوموسی مدینی]] از وی به ثابت بن ضحاک بن ثعلبه یاد کرده و به [[اشتباه]] او را فرد دیگری به شمار آورده است؛ در حالی که [[راویان]] گاهی فرد را به جدش نسبت می‌دهند<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۴۷.</ref>. [[ابن عبدالبر]]<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۰.</ref> ثابت را به [[دنیا]] آمده [[سال سوم هجری]] و [[ابن منده]] وی را هنگام [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} هشت ساله دانسته است<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۴۷.</ref> که این، خلط دیگری میان [[اخبار]] وی با اخبار ثابت بن ضحاک بن امیه خزرجی است <ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۸.</ref>؛ که در این صورت باید او در همان سال [[تولد]]، راهنمای [[رسول خدا]]{{صل}} در [[نبرد]] حمراء الاسد نیز بوده باشد
وی ابویزید (برگرفته از نام فرزندش)، فرزند [[ضحاک بن خلیفة بن ثعلبه]] از بنوعبداشهل، تیره‌ای از [[اوس]] است. [[ابوموسی مدینی]] از وی به ثابت بن ضحاک بن ثعلبه یاد کرده و به [[اشتباه]] او را فرد دیگری به شمار آورده است؛ در حالی که [[راویان]] گاهی فرد را به جدش نسبت می‌دهند<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۴۷.</ref>. [[ابن عبدالبر]]<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۰.</ref> ثابت را به [[دنیا]] آمده [[سال سوم هجری]] و [[ابن منده]] وی را هنگام [[رحلت رسول خدا]] {{صل}} هشت ساله دانسته است<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۴۷.</ref> که این، خلط دیگری میان [[اخبار]] وی با اخبار ثابت بن ضحاک بن امیه خزرجی است <ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۸.</ref>؛ که در این صورت باید او در همان سال [[تولد]]، راهنمای [[رسول خدا]] {{صل}} در [[نبرد]] حمراء الاسد نیز بوده باشد


[[محمد بن عبدالله بن نمیر همدانی]]، [[کنیه]] ثابت بن ضحاک اوسی (ابوزید) را برگرفته از نام فرزندش [[زید بن ثابت بن ضحاک اوسی|زید]] می‌داند و این سبب شده تا برخی به اشتباه [[تصور]] کنند [[ابن نمیر]]، [[زید بن ثابت بن ضحاک بن زید بن لوذان]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۰۹؛ فقیه مشهور و گردآورنده قرآن در دوره ابوبکر.</ref> را فرزند ثابت بن ضحاک می‌داند؛ در حالی که فاصله زمانی این دو بسیار زیاد بوده<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۸.</ref> و ثابت [[پدر]] این زید، در [[جنگ]] [[جاهلی]] [[اوس و خزرج]] به نام «بُعاث» کشته شده است.
[[محمد بن عبدالله بن نمیر همدانی]]، [[کنیه]] ثابت بن ضحاک اوسی (ابوزید) را برگرفته از نام فرزندش [[زید بن ثابت بن ضحاک اوسی|زید]] می‌داند و این سبب شده تا برخی به اشتباه [[تصور]] کنند [[ابن نمیر]]، [[زید بن ثابت بن ضحاک بن زید بن لوذان]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۳۰۹؛ فقیه مشهور و گردآورنده قرآن در دوره ابوبکر.</ref> را فرزند ثابت بن ضحاک می‌داند؛ در حالی که فاصله زمانی این دو بسیار زیاد بوده<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۸.</ref> و ثابت [[پدر]] این زید، در [[جنگ]] [[جاهلی]] [[اوس و خزرج]] به نام «بُعاث» کشته شده است.


ثابت بن ضحاک اوسی (سال سوم هجری) در غزوه [[حمراء الأسد]] راهنمای رسول خدا{{صل}} بوده و در سال پنجم یا ششم) در [[غزوه خندق]] بر پشت اسب رسول خدا{{صل}} سوار شد و (در سال ششم) در [[بیعت رضوان]] شرکت کرد و برخی به اشتباه وی را حاضر در [[غزوه بدر]] دانسته‌اند <ref> ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۶۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۷.</ref>. او پس از رحلت رسول خدا{{صل}}، نخست در [[شام]]<ref>طوسی، محمد بن حسن، رجال، ص۳۰.</ref> مستقر شد و سپس به [[بصره]] رفت. از [[مردم بصره]]، [[ابو قلابه]] و [[ابن معقل]]<ref>ر.ک: ابن حزم، علی بن احمد (م ۴۵۶)، المحلی، ج۸، ص۱۸۲.</ref> از وی [[روایت]] کرده‌اند. ثابت در سال ۴۵<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۰.</ref> و به گفته [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۶۷.</ref> در دوره [[ابن زبیر]] و در سال ۶۴<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۸.</ref> درگذشت. او روایاتی از جمله: [[سوگند دروغ]] [[مسلمان]] بر [[آیین]] غیر [[اسلام]]، [[نذر]] بر [[معصیت]] یا چیزی که مالک آن نیست و جزای [[لعن]] بر [[مؤمن]]، [[اتهام کفر]] بر مسلمان و خودکشی عمدی نقل کرده است<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۶۷. استناد فقهی به این روایات را بنگرید: شافعی، محمد بن ادریس (م۲۰۴)، کتاب الام، ج۶، ص۴؛ ابن حزم، علی بن احمد، المحلی ج۸، ص۲۳۰؛ شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الافهام، ج۱۱، ص۲۹۶؛ نووی، محی الدین بن شرف (م ۶۷۶)، المجموع فی شرح المهذب، ج۸، ص۴۶۷ و ج۱۸، ص۱۷.</ref>.<ref>[[حسین حسینیان مقدم|حسینیان مقدم، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «ثابت بن ضحاک بن خلیفه اوسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص: ۲۹۹.</ref>
ثابت بن ضحاک اوسی (سال سوم هجری) در غزوه [[حمراء الأسد]] راهنمای رسول خدا {{صل}} بوده و در سال پنجم یا ششم) در [[غزوه خندق]] بر پشت اسب رسول خدا {{صل}} سوار شد و (در سال ششم) در [[بیعت رضوان]] شرکت کرد و برخی به اشتباه وی را حاضر در [[غزوه بدر]] دانسته‌اند <ref> ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۶۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۷.</ref>. او پس از رحلت رسول خدا {{صل}}، نخست در [[شام]]<ref>طوسی، محمد بن حسن، رجال، ص۳۰.</ref> مستقر شد و سپس به [[بصره]] رفت. از [[مردم بصره]]، [[ابو قلابه]] و [[ابن معقل]]<ref>ر. ک: ابن حزم، علی بن احمد (م ۴۵۶)، المحلی، ج۸، ص۱۸۲.</ref> از وی [[روایت]] کرده‌اند. ثابت در سال ۴۵<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۰.</ref> و به گفته [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۶۷.</ref> در دوره [[ابن زبیر]] و در سال ۶۴<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۰۸.</ref> درگذشت. او روایاتی از جمله: [[سوگند دروغ]] [[مسلمان]] بر [[آیین]] غیر [[اسلام]]، [[نذر]] بر [[معصیت]] یا چیزی که مالک آن نیست و جزای [[لعن]] بر [[مؤمن]]، [[اتهام کفر]] بر مسلمان و خودکشی عمدی نقل کرده است<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۶۷. استناد فقهی به این روایات را بنگرید: شافعی، محمد بن ادریس (م۲۰۴)، کتاب الام، ج۶، ص۴؛ ابن حزم، علی بن احمد، المحلی ج۸، ص۲۳۰؛ شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الافهام، ج۱۱، ص۲۹۶؛ نووی، محی الدین بن شرف (م ۶۷۶)، المجموع فی شرح المهذب، ج۸، ص۴۶۷ و ج۱۸، ص۱۷.</ref>.<ref>[[حسین حسینیان مقدم|حسینیان مقدم، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «ثابت بن ضحاک بن خلیفه اوسی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص: ۲۹۹.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش