ثابت بن معبد: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۸۴.</ref>، نام وی را در شمار [[صحابه]] آورده، ولی با استناد به خبری می‌گوید: [[عبیدالله بن عمرو]] از [[عبدالملک بن عمیر]] از ثابت بن معبد از مردی از [[قبیله کلب]] نقل کرده است که مردی از [[رسول خدا]] {{صل}} درباره زنی از اقوامش پرسید که شیفته [[زیبایی]] او شده بود. ابونعیم<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۸۴.</ref> افزوده است که ثابت بن معبد، [[تابعی]] و از [[اهل کوفه]] بوده و [[صحابی]] نیست و صحابی دانستن وی [[اشتباه]] است. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۵۴.</ref> نیز نام وی را در شمار صحابه آورده، ولی با اشاره به خبر یاد شده، ثابت بن معبد را تابعی دانسته است. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۳۵.</ref> نام ثابت را در بخش چهارم کتاب خود (توهمات) آورده و با [[قاطعیت]] گفته است که ثابت، تابعی بوده و [[حدیثی]] به شکل مرسل نقل نموده یا حدیثی به او رسیده و او برخی از [[راویان]] آن را جابه جا نقل کرده است. ابن حجر<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۳۶.</ref>، به بررسی اشتباه پرداخته است و می‌گوید: [[ابن منده]] از ثابت یاد نموده و دلیل اشتباه را نیز بیان کرده است. دلیل اشتباه این بوده است که در خبر یاد شده، چنین آمده که [[عمرو بن خالد]] از عبیدالله بن عمرو از عبدالملک بن عمیر از مردی از قبیله کلب از ثابت بن معبد خبر یاد شده را نقل کرده است؛ در حالی که براساس سندی دیگر، [[علی بن معبد]] و دیگران از عبیدالله بن عمرو از عبدالملک از ثابت بن معبد از مردی از قبیله کلب این خبر را نقل کرده و ابن منده می‌گوید: سند این خبر به همین شکل درست است، ولی عمرو بن خالد آن را مقلوب کرده است. بنابراین، ثابت، تابعی بوده و در اثر این اشتباه صحابی شمرده شده است. البته [[مغلطای]]<ref> مغلطای، علاءالدین بن قلیج، الانابة الی معرفة المختلف فیهم من الصحابه، ج۱، ص۱۲۴.</ref> گفته [[ابن منده]] ثابت را در شمار [[صحابه]] آورده است؛ در حالی که به گفته [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۳۶.</ref> خود ابن منده نیز [[صحابی]] دانستن ثابت را ناشی از [[اشتباه]] می‌داند. به هر حال، منابع دیگری چون [[بخاری]]<ref>بخاری، التاریخ الکبیر ج۲، ص۱۶۹.</ref>، [[حدیث ثابت]] را منقطع دانسته و [[ابن ابی حاتم]]<ref>ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۴۵۷.</ref>، [[ابن حبان]]<ref>ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۹۲.</ref> و [[ذهبی]]<ref>ذهبی، تجرید أسماء الصحابه ج۱، ص۶۵.</ref> نیز ثابت را [[تابعی]] دانسته‌اند<ref>ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۳۶.</ref>. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۶، ص۳۹۲.</ref>، در بخش نام [[اصحاب]] منتسب به [[قبیله]] نیز نام ثابت بن معبد را آورده و با اندکی [[تغییر]]، به [[روایت]] یاد شده اشاره کرده؛ با این حال، او را تابعی شمرده است.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «ثابت بن معبد»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۳۰۷.</ref>