ثعلبة بن صعیر عذری قضاعی: تفاوت میان نسخه‌ها

وی [[ثعلبة بن صعیر بن عمرو بن زید بن سنان بن مهتجن بن سلامان عذری قضاعی]] و حلیف [[بنو زهره]] است<ref>ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب المعد والیمن الکبیر، ج۳، ص۳۳؛ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۳۵؛ ابن ماکولا، الإکمال، ج۵، ص۱۸۲؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۱۹.</ref>. کنیه‌اش «ابو عبدالله»<ref>طوسی، محمد بن حسن، رجال، ص۳۰.</ref> و [[همسر]] او نیز از «بنو زهره» بوده است<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۲۷، ص۱۸۲.</ref>، از این رو، [[ابن شهاب زهری]] [[نسب]] بنو زهره را از [[عبدالله بن ثعلبة بن صعیر]] که [[داناترین]] فرد به [[دانش]] انساب بود، آموخت<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۹۲؛ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۳۶.</ref>. در برخی منابع، «عذری» به «عدوی»<ref>طبری، جامع، ج۹، ص۲۷۴؛ حاکم نیشابوری، المستدرک، ج۳، ص۲۷۹؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۲۷، ص۱۸۲.</ref> و «خدری»<ref>باجی، ج۲، ص۸۹۰.</ref>، نیز «صعیر» به «صغیر»<ref>هیثمی، مجمع الزوائد، ج۳، ص۱۶۵؛ ابن حجر، الاصابه، فتح الباری، ج۱۱، ص۱۲۷؛ نسائی، احمد بن شعیب، السنن الکبری، ج۲، ص۲۳۸.</ref> و «صفیر»<ref>خویی، ج۴، ص۳۱۴.</ref> تصحیف شده است و [[ابن حجر]]<ref>مقدمه فتح، ص۲۱۰.</ref> این مطلب را تبیین کرده و نسب ثعلبه را از بنوعذره دانسته است. همچنین [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۲۰.</ref> بدون دلیل و برخلاف مشهور، [[ثعلبة بن ابی صعیر]] را غیر از مدخل مورد بحث دانسته است؛ حال آنکه [[روایت]] آن دو، یکی است. و خود ابن حجر مدخلی برای ابن ابی صعیر قرار نداده است. [[ابونعیم]]<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۱.</ref>، [[ابن ابی عاصم]]<ref>ابن ابی عاصم، الآحاد و المثانی، ج۱، ص۴۵۱، ۴۵۲ و ج۵، ص۶۸.</ref> و بسیاری از صحابه‌نگاران به [[اختلاف]] نام [[پدر]] ثعلبه (صعیر یا ابی‌صعیر) اشاره کرده‌اند، بدون اینکه تفاوتی میان این دو نام قائل باشند. [[اختلاف]] دیگر اینکه نام او را ثعلبة بن عبدالله و یا عبدالله بن ثعلبه گفته‌اند که به [[یقین]] ناشی از جابه جایی نام پدر (ثعلبه) و پسر (عبدالله) است و شاهدش، بیان عدم سماع [[ثعلبة بن عبدالله]] از [[رسول]] خداست که این [[وصف]] پسرش [[عبدالله بن ثعلبة بن صعیر عذری قضاعی|عبدالله]] است<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۱، ص۴۹۲؛ مزی، تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۹۴؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۶۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۲۰.</ref>. [[ابن کلبی]]<ref>ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب المعد والیمن الکبیر، ج۳، ص۳۳.</ref> و [[ابن سعد]]<ref>مزی، تهذیب الکمال، ج۱۴، ص۳۵۴.</ref> ثعلبه را از [[شاعران]] [[عرب]] وصف کرده‌اند. وی پسر عموی [[خالد بن عرفطه عذری]]<ref>ر. ک: ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب المعد والیمن الکبیر، ج۳، ص۳۲-۳۳.</ref> و شوهر [[خواهر]] [[ابوهریره]]<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۲۷، ص۱۸۸.</ref> است. ثعلبه باید در [[فتح مکه]] شرکت داشته باشد؛ زیرا از یک سو درباره پسرش عبدالله، گفته‌اند که در سال فتح مکه به [[دنیا]] آمد و او را نزد [[رسول خدا]] {{صل}} آوردند و آن [[حضرت]] دست مبارکش را بر سر و صورت او کشیده است. و از سوی دیگر، [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۱۵۵.</ref> بیان داشته که [[سیره صحابه]] بر این بوده که بچه‌های خود را برای [[تبرک]] و تیمن نزد رسول خدا {{صل}} می‌بردند. پسرش عبدالله [[راوی]] [[روایت]] اوست و برخی [[روایات]] عبدالله را نیز به دلیل عدم سماع او از رسول خدا {{صل}}، مُرسل دانسته‌اند که احتمال می‌رود پدرش راوی اصلی بوده است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۲۰.</ref>. [[شاهد]] اینکه تنها روایت ثعلبه را که از رسول خدا {{صل}}، درباره مقدار [[زکات]] فطره نقل کرده<ref>ر. ک: ابن ابی عاصم، الآحاد و المثانی، ج۱، ص۴۵۱ و ۴۵۲؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲، ص۸۷؛ دارقطنی، علل، ج۷، ص۴۰ و ۴۱.</ref>، به پسرش نیز نسبت داده‌اند <ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۷۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۲۰.</ref>؛ چنان که در برخی نقل‌ها، روایت یاد شده با حذف ثعلبه از سند، از پدرش صعیر نقل شده که [[اشتباه]] بودن هر دو سند [[بدیهی]] است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۳، ص۳۷۷.</ref>.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «ثعلبة بن صعیر عذری قضاعی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۳۱۷.</ref>