جامع در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

یکی از نام‌های نیکوی [[خدا]]. «جامع»، اسم فاعل از «جمع» است. به بیان لغت‌شناسان، جمع، نزدیک کردن اجزای چیزی بدان گونه است که برخی به برخی بپیوندد<ref>مفردات، ج۱، ص۱۸۹.</ref>. در [[قرآن کریم]]، [[خداوند]] به نام «جامع» خوانده نشده، بلکه این معنا سیزده مرتبه به خدا نسبت داده شده است. در [[آیه]] نهم [[آل عمران]]، خداوند به «جامع [[الناس]]» و در آیه {{متن قرآن|وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذًا مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا}}<ref>«و (خداوند) در این کتاب بر شما (پیش‌تر آیه‌ای) فرو فرستاده است که چون شنیدید آیات خداوند (از سوی کسانی) انکار و ریشخند می‌شود با آنان منشینید تا در گفت و گویی جز آن درآیند که در آن صورت بی‌گمان شما (نیز) مانند آنان خواهید بود؛ به راستی خداوند همه منافقان و کافران را یک جا در دوزخ فراهم می‌آورد» سوره نساء، آیه ۱۴۰.</ref> به {{متن قرآن|جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ}}<ref>«به راستی خداوند همه منافقان و کافران را یک جا در دوزخ فراهم می‌آورد» سوره نساء، آیه ۱۴۰.</ref> توصیف شده است. در یازده آیه نیز «جمع» به گونه فعلی به خداوند نسبت داده شده است. تمامی آیاتی که «جمع» را به خداوند نسبت داده‌اند، درباره گردآوری [[مردم]] در [[روز]] قیامت‌اند و البته در این دست [[آیات]]، به‌ویژه آیه سوم [[قیامت]] درباره جمع‌آوری استخوان‌های [[مردگان]] به [[روز قیامت]] است. از این روی، خداوند در دو آیه؛ هفتم [[شوری]] و نهم تغابن روز قیامت، را «[[یوم]] الجمع» نامیده است. در دو آیه {{متن قرآن|قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«بگو: خداوند است که شما را زنده می‌گرداند، سپس می‌میراند، سپس تا روز رستخیز که تردیدی در آن نیست؛ شما را گرد می‌آورد؛ اما بیشتر مردم نمی‌دانند» سوره جاثیه، آیه ۲۶.</ref>، {{متن قرآن|يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ}}<ref>«روزی که شما را برای روز رستخیز گرد می‌آورد، آن روز، روز افسوس خوردن است و هر که به خداوند ایمان آورد و کاری شایسته کند (خداوند) گناهانش را می‌پوشاند و او را در بوستان‌هایی درمی‌آورد که از بن آنها جویباران روان است، هماره در آنها جاودانند، این همان رستگ» سوره تغابن، آیه ۹.</ref> خداوند [[وعده]] داده است که [[مردمان]] را به روز قیامت گرد آورد. این وعده با تعبیر {{متن قرآن|يَجْمَعُكُمْ}} آمده است که در دو آیه {{متن قرآن|اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِيثًا}}<ref>«خداوند است که جز او هیچ خدایی نیست؛ بی‌گمان (او) شما را به (هنگام) رستخیز که در (برپایی) آن تردیدی نیست فراهم می‌آورد و از خداوند راستگوتر کیست؟» سوره نساء، آیه ۸۷.</ref>، {{متن قرآن|قُلْ لِمَنْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلْ لِلَّهِ كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«بگو آنچه در آسمان‌ها و زمین است از آن کیست؟ بگو از آن خداوند است که بر خویش بخشایش را بر خویش مقرّر داشته است، شما را تا روز رستخیز- که در آن تردیدی نیست- گرد می‌آورد؛ کسانی که به خویشتن زیان رسانده‌اند ایمان نمی‌آورند» سوره انعام، آیه ۱۲.</ref>، این وعده با دو تأکید همراه می‌شود: {{متن قرآن|لَيَجْمَعَنَّكُمْ}}. {{متن قرآن|اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِيثًا}}<ref>«خداوند است که جز او هیچ خدایی نیست؛ بی‌گمان (او) شما را به (هنگام) رستخیز که در (برپایی) آن تردیدی نیست فراهم می‌آورد و از خداوند راستگوتر کیست؟» سوره نساء، آیه ۸۷.</ref>.