خاستگاه انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها

== [[منشأ انتظار]] ==

* منشأ و خاستگاه انتظارِ [[ظهور]] را می‏‌توان در گزینه‌‏های زیر تحلیل و [[تبیین]] کرد:

* '''ندای [[فطرت]] و [[طبیعت]] ذات [[بشر]]''': [[چشم‌داشت]] آمدن یک [[مصلح]] آسمانی و [[امید]] به آینده‌‏ای روشن و استقرار [[صلح]] و [[عدل]]، امری [[فطری]] و طبیعی است و همۀ افراد ـ طبق [[فطرت]] ذاتی خود ـ تمایل دارند روزی فرابرسد که [[جهان]] [[بشریت]] در پرتو [[ظهور]] [[رهبری]] از نابسامانی‌‏ها [[نجات]] یابد. براین اساس، [[انتظار]]، عقیده‌ای است که [[خداوند]] در نهاد و [[درون انسان]] قرار داده و فراگیر بودن آن در بین همۀ [[اقوام]] و [[ملت‌ها]] و دایمی بودن آن در وجود [[انسان]]، دلیلی بر [[فطری]] بودن [[انتظار]] است<ref>ر. ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۵۶-۲۵۷؛ [[رحیم کارگر|کاگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۱۶-۲۲. </ref>.

* '''[[ظلم‌‏ستیزی]] و [[نجات]] مستضعفان'''‏: باورداران به [[رسولان الهی]]، عموماً افراد تهی‏دست و تحت [[ستم]] [[جامعه]] بوده‌‏اند که از [[اطاعت]] سردمداران [[کفر]] و [[باطل]] [[سرپیچی]] کرده و در طریق [[حق]] و [[ظلم ستیزی]] گام نهاده بودند. [[سفیران الهی]] نیز که [[رهبری]] [[صالحان]] و ستمدیدگان را عهده‌‏دار بوده‌‏اند، همواره با [[ستمکاران]] [[نزاع]] و درگیری داشته‌‏اند. آنان با [[ابلاغ]] [[پیام الهی]] و [[بشارت ظهور]] [[منجی]]، [[پیروان]] خود را به [[استقامت]] و [[صبر]] و [[بردباری]] و [[انتظار فرج]] [[دعوت]] می‌‏کردند. [[قرآن]] به صراحت، به این مطلب اشاره کرده، می‌‏فرماید: {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}<ref>«و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref>؛ این وعدۀ قطعی [[خدا]] بر [[مؤمنان]] است که آنان تمامی [[زمین]] و زمان را به [[ارث]] خواهند برد<ref>ر. ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۵۶-۲۵۷؛ [[رحیم کارگر|کاگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۱۶-۲۲.</ref>.  

* '''[[شکست]] و ناکامی حکومت‏‌ها و نظام‎‏های سیاسی'''‏: مشکلات دائمی [[جهان]] (جنگ‌‏ها، نابرابری‏‌ها، ناامنی‌‏ها، بیدادگری‏‌ها و...)؛ نیازها و خواسته‌‏های ضروری [[بشر]]؛ آرمان‌‏های همیشگی [[بشر]] و تجارب گذشته [[انسان‌‏ها]] در [[ضعف]] و [[ناتوانی]] حکومت‌‏ها در این نابسامانی‌ها، از اساسی‌ترین ریشه‌های [[انتظار]] عمومی است که موجب خواست آگاهانه و طلب عاشقانۀ [[ظهور منجی]] و [[مصلح]] [[الهی]] از سوی بیشتر [[انسان‌‏ها]] می‌‌گردد<ref>ر. ک: [[علی صفائی حائری|صفائی حائری؛ علی]]، [[تو می‌آیی (کتاب)|تو می‌آیی]]، ص ۱۴ -۱۸؛ [[رحیم کارگر|کاگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۱۶-۲۲.</ref>.  

* '''[[فلسفه تاریخ]] و معناداری آن'''‏: روند طولانی ‏مدت [[تاریخ]]، دارای [[هدف]]، [[غایت]] و معنای مشخصی است و آن تحقّق جامعۀ [[موعود]] [[الهی]] و رسیدن [[بشر]] به اوج [[سعادت]] و کمال مادی و [[معنوی]] است. البته هدفی که [[قرآن]] برای کاروان بشری ترسیم می‌‏کند، [[عبادت]] و در نتیجه رسیدن به [[قرب الهی]] است: {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالإِنسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ}}<ref>«و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند» سوره ذاریات، آیه ۵۶.</ref>؛ این ایده در دورانی از [[تاریخ]]، به کمال و تمام تحقّق خواهد یافت و آن [[عصر ظهور]] [[مهدی موعود]] است‏<ref>ر. ک: [[رحیم کارگر|کاگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۱۶-۲۲.</ref>.  

* '''[[قانون]] سیر تکاملی جامعه‌‏ها''': از آن روز که [[انسان]] خود را شناخته، هیچگاه [[زندگی]] یکنواختی نداشته است؛ بدین ‏جهت پیشرفت‌‏ها و تحوّلات فراوانی صورت گرفته ولی به هیچ‌‏یک از اینها قانع نیست و [[عشق]] به [[تکامل]] در درون [[جان]] [[آدمی]]، شعله‌‏ای جاودانه و خاموش ناشدنی است. یکی از بارقه‏‌های [[امید]] [[مردم]] برای رسیدن به آینده‌‏ای روشن و [[دنیایی]] پر از [[صلح]] و [[صفا]] و [[برادری]] و [[برابری]] ـ آن هم با [[ظهور]] [[منجی موعود]] ـ در پرتو [[قانون]] تکاملی جامعه‌‏ها روشن می‌‏شود<ref>ر. ک: [[رحیم کارگر|کاگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۱۶-۲۲.</ref>.

* '''[[قانون]] کنش و واکنش‏‌های تاریخی'''‏: همواره تحول‏ها و انقلاب‏های وسیع، عکس العمل مستقیم فشارهای قبلی بوده است. براساس این [[قانون]] می‏توان ثابت کرد، وضع کنونی [[جهان]] آبستن انقلابی بزرگ و جهانی است. فشار جنگ‏ها، [[مظالم]]، بیدادگری‏ها، تبعیض‏ها و بی‏عدالتی‏ها، توأم با ناکامی و [[سرخوردگی]] انسان‏‌ها، از [[قوانین]] فعلی برای از بین بردن یا کاستن این فشارها، سرانجام واکنش شدید خود را آشکار خواهد ساخت و سازمان [[نظام]] کنونی، [[جوامع انسانی]] را به هم ریخته و طرح نوینی ایجاد خواهد کرد. این طرح و برنامۀ انقلابی و گسترده، همان [[قیام]] و [[ظهور]] [[مهدی موعود]] {{ع}} است<ref>ر. ک: [[رحیم کارگر|کاگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۱۶-۲۲.</ref>.  

* '''[[قانون]] [[انتظار]] عمومی'''‏: در نهاد [[انسان‌‏ها]]، همواره [[عشق]] به [[نیکی]]، [[زیبایی]] و [[آگاهی]] نهفته است. [[باور]] به [[ظهور]] [[مصلح جهانی]]، جزئی از این [[عشق]] و زیباخواهی است. در واقع [[ظهور امام مهدی]] {{ع}}، بروز کامل این [[فضایل]] و خوبی‌‏هاست و این مطلوب و خواست همۀ انسان‌‏های [[بصیر]] و پاک‏‌سرشت و نقطۀ اوج این علاقه و عشق‏‌ورزی است. عمومیت این [[اعتقاد]] در همۀ [[مذاهب]]، نشانۀ دیگری بر اصالت و واقعیت آن است‏<ref>ر. ک: [[ناص مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۱۵- ۳۵ و ص ۹۷.</ref>.

* '''اتفاق [[ادیان]] و [[مصلحان]] بشری'''‏: تمام [[ادیان آسمانی]] به [[پیروان]] خود، عصر درخشان و [[سعادت]] عمومی، [[آینده]] مشعشع و [[صلح]] جهانی و دوران پرخیر و [[برکت]] را نوید داده‏‌اند که در آن، نگرانی‌‏ها، دلهره‌‏ها و هراس‌‏ها مرتفع شود و به [[یمن]] [[ظهور]] شخصی بزرگ و مردی خدایی، [[روشنایی]] [[یکتاپرستی]]، [[تاریکی]] [[شرک]] را زایل سازد و [[علم]] و [[عدل]] و [[راستی]] و [[امانت]]، چهره [[جهان]] ‏آرای خود را بنمایانند و همه ‏جا را منوّر سازند<ref>ر. ک: [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی، لطف‌الله]]، [[امامت و مهدویت (کتاب)|امامت و مهدویت]]، ج ۲، ص ۱۳۵- ۱۴۴.</ref>.  

* '''ابتنای بر [[قرآن]] و حدیث‏''': اصل [[مهدویت]]، مبتنی بر [[آیات]] متعددی از [[قرآن]] است که دلالت بر [[پیروزی]] و [[فلاح]] و غلبۀ [[سپاه]] [[خدا]] دارند. این [[آیات]] علاوه بر آنکه بر استقرار [[دین خدا]] در سراسر [[زمین]] و [[آینده]] درخشان عالم دلالت دارند، برحسب معتبرترین مدارک و [[تفاسیر]] و [[احادیث]]، به تحوّل بی‌‏سابقه و بی‏‌نظیر و انقلابی که به [[رهبری]] و [[قیام حضرت مهدی]] {{ع}} انجام خواهد گرفت، [[تفسیر]] شده است. آیاتی مانند: {{متن قرآن|فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ}}<ref>«بی‌گمان حزب خداوند پیروز است» سوره مائده، آیه ۵۶.</ref>؛ {{متن قرآن|إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنصُورُونَ}}<ref>«که آنان یاری شده‌اند» سوره صافات، آیه ۱۷۲.</ref>؛ {{متن قرآن|وَيُرِيدُ اللَّهُ أَن يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که خداوند به شما وعده می‌فرمود که (پیروزی بر) یکی از دو دسته از آن شما باشد و شما دوست می‌داشتید که آن دسته بی‌جنگ‌افزار از آن شما گردد اما خداوند می‌خواست که حقّ را با کلمات خویش تحقّق بخشد و ریشه کافران را بر کند» سوره انفال، آیه ۷.</ref>؛ {{متن قرآن|لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ}}<ref>«اوست که پیامبرش را با رهنمود و دین راستین فرستاد تا آن را بر همه دین‌ها برتری دهد اگر چه مشرکان نپسندند» سوره توبه، آیه ۳۳.</ref>؛ {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ}}<ref>«و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.</ref>. علاوه بر [[آیات قرآن]]، [[مهدویت]] و تمامی [[فروع]] و جزئیات آن، مبتنی بر [[احادیث معتبر]] و [[متواتر]] است؛ زیرا کتاب‏‌های [[حدیث]] و [[صحاح]] و مسانید و اصول [[سنت]] و [[شیعه]] در این زمینه، از حد احصا و شمارش خارج است. بر این اساس نیز اصل [[مهدویت]] مورد [[اتفاق مسلمانان]] و [[اجماع]] [[شیعه]] و [[سنّی]] است<ref>ر. ک: [[رحیم کارگر|کاگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۱۶-۲۲.</ref>.

* '''کمال‌طلبی [[انسان]]''': [[آدمی]] دلی دارد که با [[شهادت]] این عالم تأمین نمی‌شود. [[دل]] [[آدمی]] بزرگتر از محدودۀ این [[زندگی]] است و همین [[دل]] بزرگ، [[گرایش]] به [[غیب]] را دارد. همین [[گرایش]] به [[غیب]] [[انتظار]] را می‌آورد که در واقع ربط [[ایمان]] و [[غیب]] و [[انتظار]] است. این تلقی از [[انسان]]، [[انتظار]] را [[تفسیر]] [[جدید]] و عمیقی می‌کند که حتی در متن [[رفاه]] و [[عدل]] و در متن سامان و فراغت، [[آدمی]] را بی‌قرار و [[منتظر]] می‌سازد و در متن [[نظام]] نوین جهانی و با دستیابی هر فردی به سیستم‌های پیشرفته، باز او را به [[غربت]]، به دیوار و حتی به التهاب و [[دلهره]] گره می‌زند. چون می‌داند از این همه [[رفاه]] و عیش و راحت باید جدا شود<ref>ر. ک: [[علی صفائی حائری|صفائی حائری؛ علی]]، [[تو می‌آیی (کتاب)|تو می‌آیی]]، ص ۱۴ -۱۸.</ref>

== پرسش مستقیم ==