سرداب سامرا: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۶: خط ۶:
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}
'''سرداب سامرا''' در کنار مزار امامین عسکریین{{ع}} واقع شده که محل [[عبادت]] این دو [[امام]] بزرگوار و [[امام مهدی]]{{ع}} و همچنین محل زندگی حضرت [[حکیمه خاتون]] و [[نرجس خاتون]] [[مادر امام زمان]]{{ع}} بوده است. [[سرداب]] زیرزمین [[مسجد]] جامع شهر [[سامرا]] و چسبیده به حرم مطهر و دارای گنبدهای کوچک است.
'''سرداب سامرا''' در کنار مزار امامین عسکریین {{ع}} واقع شده که محل [[عبادت]] این دو [[امام]] بزرگوار و [[امام مهدی]] {{ع}} و همچنین محل زندگی حضرت [[حکیمه خاتون]] و [[نرجس خاتون]] [[مادر امام زمان]] {{ع}} بوده است. [[سرداب]] زیرزمین [[مسجد]] جامع شهر [[سامرا]] و چسبیده به حرم مطهر و دارای گنبدهای کوچک است.


== مقدمه ==
== مقدمه ==
خط ۱۲: خط ۱۲:


== اهمیت [[سرداب مقدس]] ==
== اهمیت [[سرداب مقدس]] ==
سرداب مقدس، زیرزمینی است در [[سامرّا]]، کنار [[مزار]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]]{{عم}}. این سرداب [[محل زندگی]] و [[عبادت]] امام هادی و [[امام حسن]] [[عسکری]] و [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{عم}} بوده و تمام [[دیدارها]] با امام مهدی|حضرت مهدی{{ع}} در [[زمان]] پدرش در همین [[منزل]] و سرداب انجام می‌گرفته است. همچنین محل زندگی حضرت [[حکیمه خاتون]] و نرجس‌خاتون بوده است. [[خانه]] امام عسکری{{ع}} همانند دیگر خانه‌های عراق، شامل غرفه‌ای برای مردان، غرفه‌ای برای [[زنان]] و سرداب بوده که سرداب نیز شامل غرفه‌هایی برای مردان و زنان بوده است و در تابستان از شدّت [[گرما]] به این سرداب [[پناه]] می‌برده‌اند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۶.</ref>.
سرداب مقدس، زیرزمینی است در [[سامرّا]]، کنار [[مزار]] [[امام هادی]] و [[امام عسکری]] {{عم}}. این سرداب [[محل زندگی]] و [[عبادت]] امام هادی و [[امام حسن]] [[عسکری]] و [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{عم}} بوده و تمام [[دیدارها]] با امام مهدی|حضرت مهدی {{ع}} در [[زمان]] پدرش در همین [[منزل]] و سرداب انجام می‌گرفته است. همچنین محل زندگی حضرت [[حکیمه خاتون]] و نرجس‌خاتون بوده است. [[خانه]] امام عسکری {{ع}} همانند دیگر خانه‌های عراق، شامل غرفه‌ای برای مردان، غرفه‌ای برای [[زنان]] و سرداب بوده که سرداب نیز شامل غرفه‌هایی برای مردان و زنان بوده است و در تابستان از شدّت [[گرما]] به این سرداب [[پناه]] می‌برده‌اند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۶.</ref>.


== [[شبهه]] و پاسخ آن ==
== [[شبهه]] و پاسخ آن ==
[[مقدس]] شمردن آن سرداب از سوی [[شیعیان]] موجب شد که [[دشمنان]] [[اهل بیت]]، شیعیان را متهم کنند بر اینکه آنها می‌گویند [[امام زمان]] در این سرداب مخفی شده است؛ اما شیعیان از چنین اعتقادی‌ منزه هستند. شیعیان سرداب را به این دلیل مقدس می‌‌شمارند که محل زندگی و نیایش‌ سه [[امام]] [[معصوم]]، همچنین محل زندگی حضرت حکیمه خاتون و [[نرجس خاتون]] بوده‌ است. بدون تردید [[زائران]]، فقط از آن جهت به این مکان مقدس [[احترام]] می‏‌گذارند که محل سکونت، [[زندگی]]، عبادت، [[نیایش]] و [[تلاوت قرآن]] انسان‏‌های کامل بوده است. با این بیان، آنجا مکان مقدس و خانه پر برکتی است که [[خداوند]] اجازه داده است چنین مکانی، جایگاه بلندی یابد و در آنجا نام [[خدا]] به بزرگی برده شود؛ به همین سبب [[مسلمانان]] پیرو [[مذهب]] [[خاندان]] [[وحی]] و [[رسالت]]، آنجا [[نماز]] می‌‏خوانند و بر [[پیامبر]]{{صل}} و خاندانش{{عم}} [[درود]] می‏‌فرستند؛ آنجا را [[زیارت]] می‌‏کنند و کسی بر این [[عقیده]] نیست که [[امام مهدی]]{{ع}} در آن [[سرداب]] [[سکونت]] دارد یا از آنجا [[ظهور]] خواهد کرد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۶۰ ـ ۲۶۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۶.</ref>.
[[مقدس]] شمردن آن سرداب از سوی [[شیعیان]] موجب شد که [[دشمنان]] [[اهل بیت]]، شیعیان را متهم کنند بر اینکه آنها می‌گویند [[امام زمان]] در این سرداب مخفی شده است؛ اما شیعیان از چنین اعتقادی‌ منزه هستند. شیعیان سرداب را به این دلیل مقدس می‌‌شمارند که محل زندگی و نیایش‌ سه [[امام]] [[معصوم]]، همچنین محل زندگی حضرت حکیمه خاتون و [[نرجس خاتون]] بوده‌ است. بدون تردید [[زائران]]، فقط از آن جهت به این مکان مقدس [[احترام]] می‏‌گذارند که محل سکونت، [[زندگی]]، عبادت، [[نیایش]] و [[تلاوت قرآن]] انسان‏‌های کامل بوده است. با این بیان، آنجا مکان مقدس و خانه پر برکتی است که [[خداوند]] اجازه داده است چنین مکانی، جایگاه بلندی یابد و در آنجا نام [[خدا]] به بزرگی برده شود؛ به همین سبب [[مسلمانان]] پیرو [[مذهب]] [[خاندان]] [[وحی]] و [[رسالت]]، آنجا [[نماز]] می‌‏خوانند و بر [[پیامبر]] {{صل}} و خاندانش {{عم}} [[درود]] می‏‌فرستند؛ آنجا را [[زیارت]] می‌‏کنند و کسی بر این [[عقیده]] نیست که [[امام مهدی]] {{ع}} در آن [[سرداب]] [[سکونت]] دارد یا از آنجا [[ظهور]] خواهد کرد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۶۰ ـ ۲۶۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۶.</ref>.


== موقعیت مکانی سرداب ==
== موقعیت مکانی سرداب ==
امروزه هرکس از هرنقطه [[شهر]] [[سامرا]] به مرکز شهر نگاه کند، دو گنبد باشکوه می‌بیند که یکی از آنها با کاشی‌های طلایی [[براق]] و دیگری با کاشی‌های رنگی [[زیبائی]] پوشیده شده است. هریک از این گنبدها به ساختمان مستقلی تعلق دارند. گنبد بزرگ طلایی بر بالای [[ضریح]] [[مطهر]] که مرقدهای [[مقدس]] [[امام دهم]]{{ع}} و [[امام یازدهم]]{{ع}} در آن جای دارد، قرار گرفته است. ولی گنبدهای کوچک بر بالای ساختمان [[مسجد]] جامع شهر ساخته شده است. ساختمان [[حرم]] مطهر به شکل مستطیل و ساختمان مسجد جامع به صورت مستقل از ساختمان حرم، ولی متصل به [[صحن]] حرم است و [[سرداب غیبت]] درست در زیر ساختمان مسجد قرار گرفته و در طول [[تاریخ]] بارها در بنا و بخش‌های مختلف آن تعمیرات و تغییراتی انجام شده است<ref>مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه (کتاب)|موعودنامه، ص۳۹۶.</ref>.
امروزه هرکس از هرنقطه [[شهر]] [[سامرا]] به مرکز شهر نگاه کند، دو گنبد باشکوه می‌بیند که یکی از آنها با کاشی‌های طلایی [[براق]] و دیگری با کاشی‌های رنگی [[زیبائی]] پوشیده شده است. هریک از این گنبدها به ساختمان مستقلی تعلق دارند. گنبد بزرگ طلایی بر بالای [[ضریح]] [[مطهر]] که مرقدهای [[مقدس]] [[امام دهم]] {{ع}} و [[امام یازدهم]] {{ع}} در آن جای دارد، قرار گرفته است. ولی گنبدهای کوچک بر بالای ساختمان [[مسجد]] جامع شهر ساخته شده است. ساختمان [[حرم]] مطهر به شکل مستطیل و ساختمان مسجد جامع به صورت مستقل از ساختمان حرم، ولی متصل به [[صحن]] حرم است و [[سرداب غیبت]] درست در زیر ساختمان مسجد قرار گرفته و در طول [[تاریخ]] بارها در بنا و بخش‌های مختلف آن تعمیرات و تغییراتی انجام شده است<ref>مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه (کتاب)|موعودنامه، ص۳۹۶.</ref>.


== مشخصات سرداب ==
== مشخصات سرداب ==
خط ۲۷: خط ۲۷:
طول مصلای مردان پنج متر و هشتاد سانتیمتر و عرض آن سه متر و پنجاه سانتیمتر است. در ضمن طول مصلای [[زنان]] چهار متر و شصت سانتی‌متر و عرض آن سه متر است. طول راهرویی که مصلای مردان و زنان را به هم مربوط‍‌ می‌سازد، چهار متر است. طول روزنه‌ای که [[نور]] غرفه شش‌ضلعی را تأمین می‌کند، حدود شش متر و طول روزنه‌ای که نور مصلای زنان را تأمین می‌کند، چهار متر و پنجاه سانتیمتر است. در انتهای غرفه مستطیل‌شکل یعنی انتهای همان مصلای مردان، یک در چوبی که معروف به [[باب غیبت]] است وجود دارد. در پشت این در، اتاق کوچکی قرار دارد که طول آن یک متر و پنجاه سانتیمتر است. این اتاق به نام محل [[غیبت]] [[شهرت]] پیدا کرده است که در [[حقیقت]] بخش مکمل غرفه مستطیل‌شکل بزرگ محسوب می‌شود و در جلوی آن حفاظ‍‌ مشبکی است که آن را از بقیه غرفه جدا می‌کند. [[چاه]] معروف به چاه غیبت هم در گوشه‌ای از همین اتاق قرار دارد.
طول مصلای مردان پنج متر و هشتاد سانتیمتر و عرض آن سه متر و پنجاه سانتیمتر است. در ضمن طول مصلای [[زنان]] چهار متر و شصت سانتی‌متر و عرض آن سه متر است. طول راهرویی که مصلای مردان و زنان را به هم مربوط‍‌ می‌سازد، چهار متر است. طول روزنه‌ای که [[نور]] غرفه شش‌ضلعی را تأمین می‌کند، حدود شش متر و طول روزنه‌ای که نور مصلای زنان را تأمین می‌کند، چهار متر و پنجاه سانتیمتر است. در انتهای غرفه مستطیل‌شکل یعنی انتهای همان مصلای مردان، یک در چوبی که معروف به [[باب غیبت]] است وجود دارد. در پشت این در، اتاق کوچکی قرار دارد که طول آن یک متر و پنجاه سانتیمتر است. این اتاق به نام محل [[غیبت]] [[شهرت]] پیدا کرده است که در [[حقیقت]] بخش مکمل غرفه مستطیل‌شکل بزرگ محسوب می‌شود و در جلوی آن حفاظ‍‌ مشبکی است که آن را از بقیه غرفه جدا می‌کند. [[چاه]] معروف به چاه غیبت هم در گوشه‌ای از همین اتاق قرار دارد.


اشاره به این نکته نیز خالی از فایده نیست که این سرداب در جهت غربی [[صحن]] [[عسکریین]]{{ع}} به سمت شمال واقع شده و در طول [[تاریخ]] [[اصلاحات]] و تعمیرات زیادی در آن انجام گرفته است. همیشه در موقع تعمیر و ترمیم بارگاه عسکریین{{ع}} در ساختمان سرداب نیز تغییرات و اصلاحاتی به عمل آمده است؛ به‌عنوان مثال در زمان‌های گذشته، از داخل بارگاه عسکریین{{ع}} از کنار [[مرقد]] حضرت نرجس‌خاتون به سرداب می‌رفتند و این وضع به همین صورت تا سال ۱۲۰۲ ق. ادامه داشت و در این سال احمد خان دنبلی برای سرداب، راهی جداگانه از طرف شمال باز کرد و راه سرداب از طرف [[روضه]] عسکریین{{ع}} را مسدود نمود و [[صحن]] [[سرداب]] را جداگانه ساخت که تقریبا از یک فضای بزرگی به طول ۶۰ متر و عرض ۲۰ متر برخوردار است. بنابراین اگر در کتاب‌هایی چون [[مزار]] [[شهید]] اول، [[اعمال]] و دعاهای مربوط‍‌ به [[زیارت]] این سه [[امام]] در یک مکان ذکر شده است؛ علت آن است که در [[زمان]] سابق راه سرداب نیز از پشت [[حرم]] [[عسکریین]]{{ع}} در یک ساختمان بوده است؛ لذا پس از زیارت عسکریین{{ع}} بلافاصله زیارت [[امام زمان]]{{ع}} و سپس زیارت حضرت نرجس‌خاتون ذکر شده است.  
اشاره به این نکته نیز خالی از فایده نیست که این سرداب در جهت غربی [[صحن]] [[عسکریین]] {{ع}} به سمت شمال واقع شده و در طول [[تاریخ]] [[اصلاحات]] و تعمیرات زیادی در آن انجام گرفته است. همیشه در موقع تعمیر و ترمیم بارگاه عسکریین {{ع}} در ساختمان سرداب نیز تغییرات و اصلاحاتی به عمل آمده است؛ به‌عنوان مثال در زمان‌های گذشته، از داخل بارگاه عسکریین {{ع}} از کنار [[مرقد]] حضرت نرجس‌خاتون به سرداب می‌رفتند و این وضع به همین صورت تا سال ۱۲۰۲ ق. ادامه داشت و در این سال احمد خان دنبلی برای سرداب، راهی جداگانه از طرف شمال باز کرد و راه سرداب از طرف [[روضه]] عسکریین {{ع}} را مسدود نمود و [[صحن]] [[سرداب]] را جداگانه ساخت که تقریبا از یک فضای بزرگی به طول ۶۰ متر و عرض ۲۰ متر برخوردار است. بنابراین اگر در کتاب‌هایی چون [[مزار]] [[شهید]] اول، [[اعمال]] و دعاهای مربوط‍‌ به [[زیارت]] این سه [[امام]] در یک مکان ذکر شده است؛ علت آن است که در [[زمان]] سابق راه سرداب نیز از پشت [[حرم]] [[عسکریین]] {{ع}} در یک ساختمان بوده است؛ لذا پس از زیارت عسکریین {{ع}} بلافاصله زیارت [[امام زمان]] {{ع}} و سپس زیارت حضرت نرجس‌خاتون ذکر شده است.  
این سرداب در طول [[تاریخ]] به اندازه‌ای مورد توجه [[مردم]] بوده است که در آن آثار [[ارزشمندی]] از منبت‌کاری و کاشی‌کاری و سایر هنرهای معماری به کار رفته است. از جمله این اشیاء، در چوبی نفیسی است که از دوران [[خلافت]] [[عباسیان]] به جای مانده است و از ویژگی‌های [[هنری]] و [[تاریخی]] ارزشمندی برخوردار است<ref>نشریه موعود، شماره ۳۷، ص۵۱.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۶؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۳۵۱.</ref>.
این سرداب در طول [[تاریخ]] به اندازه‌ای مورد توجه [[مردم]] بوده است که در آن آثار [[ارزشمندی]] از منبت‌کاری و کاشی‌کاری و سایر هنرهای معماری به کار رفته است. از جمله این اشیاء، در چوبی نفیسی است که از دوران [[خلافت]] [[عباسیان]] به جای مانده است و از ویژگی‌های [[هنری]] و [[تاریخی]] ارزشمندی برخوردار است<ref>نشریه موعود، شماره ۳۷، ص۵۱.</ref>.<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۹۶؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۳۵۱.</ref>.


==پرسش مستقیم==
== پرسش مستقیم ==
{{پرسش وابسته}}
{{پرسش وابسته}}
* [[سرداب سامرا چه ویژگی‌هایی دارد؟ (پرسش)]]
* [[سرداب سامرا چه ویژگی‌هایی دارد؟ (پرسش)]]
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش