سرهای شهیدان کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

== بُرده شدن سرها به وسیله قبیله [[قاتل]] ==

از [[ابو مخنف]] نقل شده است: هنگامی که [[حسین بن علی]] {{ع}} کشته شد، سرهای کسانی را که از [[اهل بیت]] و [[پیروان]] و [[یاران]] او [[شهید]] شده بودند، نزد عبیداللّه بن زیاد آوردند. [قبیله] کِنده، سیزده سر آوردند که [[رئیس]] آنها، [[قیس بن اشعث]] بود. [قبیله] هوازِن، بیست سر آوردند که [[شمر بن ذی الجوشن]]، رئیس آنها بود. [قبیله] [[تمیم]]، هفده سر و [[بنی اسد]]، شش سر و مَذحِج، هفت سر و بقیّه [[لشکر]]، هفت سر آوردند که هفتاد سر می‌شود<ref>{{متن حدیث|لَمَّا قُتِلَ الحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ {{ع}} جِيءَ بِرُؤُوسِ مَنْ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أهْلِ بَيْتِهِ وَ شِيعَتِهِ وَ أَنْصَارِهِ إلَى عُبَيْدِ اللّهِ بْنِ زِيادٍ. فَجَاءَتْ‏ كِنْدَةُ بِثَلَاثَةَ عَشَرَ رَأْساً وَ صَاحِبُهُمْ قَيْسُ بْنُ الْأَشْعَثِ وَ جَاءَتْ هَوَازِنُ بِعِشْرِينَ رَأْساً، وَ صَاحِبُهُمْ شِمْرُ بْنُ ذِي الْجَوْشَنِ. وَ جَاءَتْ تَمِيمٌ بِسَبْعَةَ عَشَرَ رَأْساً وَ جَاءَتْ بَنُو أَسَدٍ بِسِتَّةَ أَرؤُسٍ وَ جَاءَتْ مَذْحِجُ بِسَبْعَةِ أرؤُسٍ وَ جَاءَ سَائِرُ الجَيْشِ بِسَبْعَةِ أرؤُسٍ، فَذَلِكَ سَبْعُونَ رَأساً}} (تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۶۷؛ الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۵۸۱).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص۶۴۸.</ref>

== بر سرِ نیزه بردن سرها ==

== فرستاده شدن [[سرهای شهدا]] برای [[ابن زیاد]] ==

در کتاب [[الإرشاد (کتاب)|الإرشاد]] نقل است: [[عمر بن سعد]]، همان [[روز عاشورا]] سر حسین {{ع}} را با [[خولی بن یزید اصبحی]] و [[حمید بن مسلم ازدی]]، برای عبیداللّه بن زیاد، روانه کرد و [[فرمان]] داد که سر بقیّه [[یاران]] و [[خاندان حسین]] {{ع}} را قطع کنند. تعداد سرها، ۷۲ تا بود که آنها را با [[شمر بن ذی الجوشن]]، [[قیس بن اشعث]] و [[عمرو بن حجاج]]، روانه کرد و آنها را آوردند، تا بر ابن زیاد، وارد شدند<ref>{{متن حدیث|سَرَّحَ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ مِنْ يَوْمِهِ ذَلِكَ وَ هُوَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ بِرَأْسِ الْحُسَيْنِ {{ع}} مَعَ خَوَلِيِّ بْنِ يَزِيدَ الْأَصْبَحِيِّ وَ حُمَيْدِ بْنِ مُسْلِمٍ الْأَزْدِيِّ إِلَى عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ زِيَادٍ وَ أَمَرَ بِرُءُوسِ الْبَاقِينَ مِنْ أَصْحَابِهِ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ فَنُظِّفَتْ وَ كَانَتِ‏ اثْنَيْنِ‏ وَ سَبْعِينَ‏ رَأْساً وَ سَرَّحَ بِهَا مَعَ شِمْرِ بْنِ ذِي الْجَوْشَنِ وَ قَيْسِ بْنِ الْأَشْعَثِ وَ عَمْرِو بْنِ الْحَجَّاجِ فَأَقْبَلُوا حَتَّى قَدِمُوا بِهَا عَلَى‏ ابْنِ زِيَادٍ}} (الإرشاد، ج۲، ص۱۱۳؛ مثیر الأحزان، ص۸۴).</ref>.

در کتاب [[الفصول المهمة (کتاب)|الفصول المهمة]] نقل است: [[عمر بن سعد]] - که [[خدا]] او را وا بگذارد - سر را با [[سنان بن انس نخعی]]، [[قاتل]] [[حسین]] {{ع}}، برای [[ابن زیاد]] فرستاد<ref>{{متن حدیث|أَرْسَلَ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ - خَذَلَهُ اللَّهُ - بِالرَّأْسِ إلَى ابْنِ زِيَادٍ مَعَ سِنَانِ بْنِ أَنَسٍ النَّخَعِيِّ قَاتِلِ الحُسَيْنِ {{ع}}}} (الفصول المهمة، ص۱۹۰).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص۶۴۹.</ref>

== گرداندن [[سرهای شهدا]] در [[کوفه]] ==

در کتاب [[الإرشاد (کتاب)|الإرشاد]] نقل است: عبیداللّه بن زیاد، صبح که برخاست، سر [[حسین]] {{ع}} را روانه کرد تا میان همه کوچه‌ها و قبیله‌های کوفه بچرخانند<ref>{{متن حدیث|لَمَّا أَصْبَحَ عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ زِيَادٍ بَعَثَ بِرَأْسِ الْحُسَيْنِ {{ع}} فَدِيرَ بِهِ فِي سِكَكِ‏ الْكُوفَةِ كُلِّهَا وَ قَبَائِلِهَا}} (الإرشاد، ج۲، ص۱۱۷؛ إعلام الوری، ج۱، ص۴۷۳).</ref>.

== فرستادن سرهای شهدا به سوی [[یزید]] ==

از [[ابو مخنف]] نقل است: ابن زیاد، [[زحر بن قیس]] را فرا خواند و سر حسین {{ع}} و سر یارانش را با او به سوی [[یزید بن معاویه]] فرستاد<ref>{{متن حدیث|دَعَا [ابْنُ زِيَادٍ] زَحْرَ بْنَ قَيْسٍ، فَسَرَّحَ مَعَهُ بِرَأْسِ الحُسَيْنِ {{ع}} وَ رُؤُوسِ أَصْحَابِهِ إِلَى يَزِيدَ بْنِ مُعَاوِيَةَ}} (تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۵۹؛ أنساب الأشراف، ج۳، ص۴۱۵).</ref>.

=== مَدفن سرهای دیگر [[شهیدان کربلا]] ===

گزارش‌های مشهور، حاکی از آن است که علاوه بر سر [[مطهّر]] [[امام حسین]] {{ع}}، سر سایر [[شهدای کربلا]] نیز از [[کوفه]] به [[شام]]، فرستاده شده است؛ اما درباره مکان دفن آنها، گزارش معتبری وجود ندارد. گفتنی است که در گزارش وقایع مربوط به انتقال [[اهل بیت امام حسین]] {{ع}} از [[کربلا]] به کوفه وشام وحاضر نمودن آنان در مجلس [[یزید]]، تنها از سر مطهّر امام {{ع}} سخن به میان آمده و هیچ اشاره‌ای به سرهای سایر [[شهدا]] نیست. مرحوم سیّد [[محسن امین]] در أعیان الشیعة می‌گوید: بعد از [[سال ۱۳۲۱ هجری]] قمری، در آرامگاه مشهور به «[[باب الصغیر]]» در [[دمشق]]، مقبره‌ای را دیدم که بر سر درِ آن، سنگی [[نصب]] بود و روی آن، این نوشته بود: «این جا محلّ دفن سرهای [[عباس بن علی]] و [[علی اکبر بن حسین]] و [[حبیب بن مظاهر]] است». پس از دو سال، این [[مقبره]] خراب و بازسازی شد و آن سنگ، برداشته شد و در داخل مقبره ضریحی ساختند و نام‌های بسیاری از شهیدان کربلا را بر آن نوشتند؛ اما [[حقیقت]]، این است که آن مقبره، بر حسب آنچه بر سر درِ آن بود، منسوب به آن سه سر [[شریف]] است و به [[گمان]] [[قوی]]، انتسابش به آن سرهای شریف نیز صحیح است؛ چراکه سرهای [[شهیدان]]، پس از حمل شدن به [[دمشق]] و گردانده شدن در [[شهر]] و برآورده شدن [[هدف]] [[یزید]] (دایر بر [[پیروزی]] و زهر چشم گرفتن از [[مردم]] و خنک شدن دلش)، به ناچار بایستی در یکی از گورستان‌های شهر، [[دفن]] می‌شدند که از میان آنها، این سه سر، در آرامگاه [[باب الصغیر]]، مدفون شده‌اند و جای دفنشان [[حفظ]] شده است، و البته [[حقیقت]] را [[خدا]] می‌داند<ref>أعیان الشیعة، ج۱، ص۶۲۷.</ref>. بنابر این، هر چند مکانی که در باب الصغیر دمشق در حال حاضر به عنوان [[مدفن]] سر [[شهدا]] معروف گردیده، لااقل در مورد تعدادی از آنان قابل قبول است، لکن [[دلیل روایی]] یا [[تاریخی]] [[قاطع]] و روشنی بر این انتساب، وجود ندارد.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص۶۵۷.</ref>