سعادت در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==معناشناسی==
== معناشناسی ==
“سعادت” در لغت به معنای [[خوشبختی]] و به تعبیر گذشتگان، داشتن طالع [[نیک]] است و در اصطلاح نیز به معنای رسیدن [[انسان]] به همه کمال‌هایی است که استعداد وصول به آن را دارد.
“سعادت” در لغت به معنای [[خوشبختی]] و به تعبیر گذشتگان، داشتن طالع [[نیک]] است و در اصطلاح نیز به معنای رسیدن [[انسان]] به همه کمال‌هایی است که استعداد وصول به آن را دارد.


در [[قرآن کریم]]، سه واژه [[فلاح]]، [[فوز]] و [[سعادت]] از جمله واژه‌هایی هستند که بر ویژگی‌های سعادت دلالت دارند. [[امام علی]]{{ع}} می‌فرماید: من از [[خداوند]] [[مقام]] و رتبه [[شهیدان]]، زیستن با سعیدان و [[همراهی]] با [[پیمبران]] را می‌خواهم<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۲۳.</ref> و [[امام سجاد]]{{ع}} می‌فرماید: [[سعادتمند]] کسی است که از [[سرنوشت]] دیگران [[پند]] بگیرد<ref>الامالی صدوق، ص۵۰۵.</ref>.
در [[قرآن کریم]]، سه واژه [[فلاح]]، [[فوز]] و [[سعادت]] از جمله واژه‌هایی هستند که بر ویژگی‌های سعادت دلالت دارند. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرماید: من از [[خداوند]] [[مقام]] و رتبه [[شهیدان]]، زیستن با سعیدان و [[همراهی]] با [[پیمبران]] را می‌خواهم<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۲۳.</ref> و [[امام سجاد]] {{ع}} می‌فرماید: [[سعادتمند]] کسی است که از [[سرنوشت]] دیگران [[پند]] بگیرد<ref>الامالی صدوق، ص۵۰۵.</ref>.


==نشانه‌های سعادت‌مندی از نگاه [[امام سجاد]] {{ع}}==
== نشانه‌های سعادت‌مندی از نگاه [[امام سجاد]] {{ع}} ==
از منظر امام سجاد{{ع}} برخی از نشانه‌های [[سعادت‌مندی]] انسان عبارت است از:
از منظر امام سجاد {{ع}} برخی از نشانه‌های [[سعادت‌مندی]] انسان عبارت است از:
#'''رویکرد به خداوند''': یعنی جز در پرتو [[فضل الهی]] نمی‌توان به سعادت [[راستین]] [[دست]] یافت<ref>نیایش هجدهم.</ref>: {{متن حدیث|وَ السَّعِيدُ مِنَّا مَنْ‏ رَغِبَ‏ إِلَيْهِ‏}}<ref>دعای ۱.</ref>؛ «هر کس از ما به درگاه خداوند روی کند سعادتمند است».
# '''رویکرد به خداوند''': یعنی جز در پرتو [[فضل الهی]] نمی‌توان به سعادت [[راستین]] [[دست]] یافت<ref>نیایش هجدهم.</ref>: {{متن حدیث|وَ السَّعِيدُ مِنَّا مَنْ‏ رَغِبَ‏ إِلَيْهِ‏}}<ref>دعای ۱.</ref>؛ «هر کس از ما به درگاه خداوند روی کند سعادتمند است».
#'''[[شهادت]] در میدان [[جهاد]]''': که شامل [[توفیق]] همراهی با [[مجاهدان]] فی [[سبیل‌الله]]<ref>نیایش یکم.</ref> و توفیق [[درک]] [[نعمت]] شهادت پس از ضربه زدن به [[دشمن]]<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref> است.
# '''[[شهادت]] در میدان [[جهاد]]''': که شامل [[توفیق]] همراهی با [[مجاهدان]] فی [[سبیل‌الله]]<ref>نیایش یکم.</ref> و توفیق [[درک]] [[نعمت]] شهادت پس از ضربه زدن به [[دشمن]]<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref> است.
#'''[[سلامت]] و [[موفقیت]] در [[ابتلائات]] و [[آزمایش‌های الهی]]''': بدین معنا که [[زندگی]] عرصه [[آزمون]] انسان است و موفقیت در [[آزمایش الهی]]، [[نیازمند]] [[بصیرت]]، [[استقامت]] و... است که خود موجب [[سعادت انسان]] می‌گردد<ref>دعای چهل‌وهفتم.</ref>.
# '''[[سلامت]] و [[موفقیت]] در [[ابتلائات]] و [[آزمایش‌های الهی]]''': بدین معنا که [[زندگی]] عرصه [[آزمون]] انسان است و موفقیت در [[آزمایش الهی]]، [[نیازمند]] [[بصیرت]]، [[استقامت]] و... است که خود موجب [[سعادت انسان]] می‌گردد<ref>دعای چهل‌وهفتم.</ref>.
#'''بهره‌گیری مطلوب از مواهب [[الهی]]''': استفاده بهینه از نعمت‌های [[خدادادی]] موجب جذب بیشتر [[عنایت خداوند]] و سعادت انسان در جهانِ [[آخرت]] است<ref>نیایش چهل‌وهشتم.</ref>.
# '''بهره‌گیری مطلوب از مواهب [[الهی]]''': استفاده بهینه از نعمت‌های [[خدادادی]] موجب جذب بیشتر [[عنایت خداوند]] و سعادت انسان در جهانِ [[آخرت]] است<ref>نیایش چهل‌وهشتم.</ref>.
#'''[[حق‌شناسی]] نسبت به [[همسایگان]] و [[دوستان]]''': چنان که می‌فرماید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ... وَ زِدْهُمْ بَصِيرَةً فِي حَقِّي، وَ مَعْرِفَةً بِفَضْلِي حَتَّى يَسْعَدُوا بِي وَ أَسْعَدَ بِهِمْ‏}}<ref>دعای ۲۶.</ref>؛ «بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست... و بر بصیرتشان [[[همسایگان]] و دوستان] بیفزای که [[حق]] مرا رعایت کنند و [[فضل]] مرا بشناسند، تا ایشان و من به کمک هم نیکبخت و سعادتمند شویم».
# '''[[حق‌شناسی]] نسبت به [[همسایگان]] و [[دوستان]]''': چنان که می‌فرماید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ... وَ زِدْهُمْ بَصِيرَةً فِي حَقِّي، وَ مَعْرِفَةً بِفَضْلِي حَتَّى يَسْعَدُوا بِي وَ أَسْعَدَ بِهِمْ‏}}<ref>دعای ۲۶.</ref>؛ «بار خدایا! بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] فرست... و بر بصیرتشان [[[همسایگان]] و دوستان] بیفزای که [[حق]] مرا رعایت کنند و [[فضل]] مرا بشناسند، تا ایشان و من به کمک هم نیکبخت و سعادتمند شویم».
#'''توفیق [[بندگی]] و [[بازگشت به سوی خدا]]''': از نظر [[حضرت سجاد]]{{ع}} [[توبه]] از [[بدی‌ها]] و جبران عقب‌ماندگی‌ها و نارسایی‌ها، زمینه سعادت [[فرد]] را فراهم می‌سازد. از این‌رو [[امام]] در هنگام [[رؤیت]] [[هلال]] از [[خدا]] [[توفیق]] [[بهترین]] عبادت‌ها را با درخواست [[توبه]] [[طلب]] می‌کند<ref>نیایش چهل‌و‌سوم.</ref>.
# '''توفیق [[بندگی]] و [[بازگشت به سوی خدا]]''': از نظر [[حضرت سجاد]] {{ع}} [[توبه]] از [[بدی‌ها]] و جبران عقب‌ماندگی‌ها و نارسایی‌ها، زمینه سعادت [[فرد]] را فراهم می‌سازد. از این‌رو [[امام]] در هنگام [[رؤیت]] [[هلال]] از [[خدا]] [[توفیق]] [[بهترین]] عبادت‌ها را با درخواست [[توبه]] [[طلب]] می‌کند<ref>نیایش چهل‌و‌سوم.</ref>.
#'''رعایت [[حرمت]] [[ماه مبارک رمضان]]''': [[ماه رمضان]]، ماه مهمانی [[خداوند]] و ماه [[نزول]] [[برکت]] و [[رحمت الهی]] است. لذا [[حفظ حرمت]] این ماه<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref> و بهره‌گیری کامل از [[آمرزش الهی]] در آن<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref> از مهم‌ترین عوامل [[سعادت]] است<ref>الأمالی، محمدبن علی صدوق (ابن بابویه)، انتشارات اعلمی، بیروت، ۱۴۰۰ ه‍.ق؛ الصحیفة السجادیة، الامام زین‌العابدین{{ع}}، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸ ه‍.ق؛ قرآن حکیم، ترجمه آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم،، ۱۳۷۳؛ نهج‌البلاغه، تألیف سیّد رضی، نشر هجرت، قم، ۱۴۱۴ ه‍.ق..</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «سعادت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۶۶.</ref>
# '''رعایت [[حرمت]] [[ماه مبارک رمضان]]''': [[ماه رمضان]]، ماه مهمانی [[خداوند]] و ماه [[نزول]] [[برکت]] و [[رحمت الهی]] است. لذا [[حفظ حرمت]] این ماه<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref> و بهره‌گیری کامل از [[آمرزش الهی]] در آن<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref> از مهم‌ترین عوامل [[سعادت]] است<ref>الأمالی، محمدبن علی صدوق (ابن بابویه)، انتشارات اعلمی، بیروت، ۱۴۰۰ ه‍.ق؛ الصحیفة السجادیة، الامام زین‌العابدین {{ع}}، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸ ه‍.ق؛ قرآن حکیم، ترجمه آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم،، ۱۳۷۳؛ نهج‌البلاغه، تألیف سیّد رضی، نشر هجرت، قم، ۱۴۱۴ ه‍.ق..</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «سعادت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۶۶.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش