سلمة بن سلام: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

[[سلمة بن سلام]] از [[یهودیان]] ساکن [[مدینه]] بود. در منابع، اطلاعات بسیار اندکی از او درج شده؛ به گونه‌ای که حتی به نام [[پدر]] او نیز اشاره‌ای نشده است، از این رو برخی وی را [[برادر]] و برخی دیگر برادرزاده [[عبدالله بن سلام]] دانسته‌اند.<ref>الثقات، ج۳، ص۲۲۸؛ اسد الغابه، ج۲، ص۲۷۶؛ الاصابه، ج۳، ص۱۲۴.</ref> [[عبدالله بن سلام بن حارث]]، از [[احبار]] [[یهود]] و بنا بر برخی [[روایت‌ها]] از [[نسل]] [[حضرت یوسف]] {{ع}}، خیلی زود [[دعوت پیامبر]] را پذیرفت.<ref>الثقات، ج۳، ص۲۲۸؛ اسد الغابه، ج۳، ص۱۶۰؛ سبل الهدی، ج۳، ص۳۷۹.</ref> برخی [[عبدالله بن سلام]] را از [[بنی‌قینقاع]] <ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۵۱۵.</ref> و برخی دیگر از یهودیان همپیمان با [[طایفه]] [[خزرجی]] [[قواقل]] دانسته و با [[لقب]] [[اسرائیلی]] (از تبار [[یعقوب پیامبر]] {{ع}}) از او یاد کرده‌اند، <ref>الاستیعاب، ج۳، ص۹۲۱.</ref> در نتیجه [[سلمه]] نیز از بنی‌قینقاع یا یهودیان [[خزرج]] شمرده خواهد شد. سلمه همچنین [[برادری]] به نام [[مهاجر]] داشت.<ref> زاد المسیر، ج۱، ص۱۱۴.</ref>

خاستگاه [[اختلاف]] درباره سلمه، [[روایات تفسیری]] ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلَّا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ}}<ref>«و چه کس جز آنکه سبک مغز است از آیین ابراهیم روی می‌گرداند؟ در حالی که ما او را در این جهان برگزیده‌ایم و بی‌گمان او در جهان واپسین از شایستگان است» سوره بقره، آیه ۱۳۰.</ref> و آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا}}<ref>«ای مؤمنان! به خداوند و پیامبر او و کتابی که بر پیامبرش فرو فرستاده و کتابی که پیش از آن فرود آورده است ایمان بیاورید و هر کس به خداوند و فرشتگان او و کتاب‌های (آسمانی) وی و پیامبران او و به روز بازپسین کفر ورزد بی‌گمان به گمراهی ژرفی در افتاده است» سوره نساء، آیه ۱۳۶.</ref> است: در هر دو گزارش، اشاره شده که سلمه برادرزاده عبدالله بن سلام بود و به نام پدرش اشاره نشده است. با این حال، شرح حال‌نویسان او را با نام سلمة بن سلام ضبط کرده‌اند و از این رو برخی بر آن‌اند که وی برادر عبدالله بن سلام بوده است.<ref>اسد الغابه، ج۳، ص۱۶۰؛ تبصیر المنتبه، ج۲، ص۷۰۲؛ توضیح المشتبه، ج۵، ص۲۱۷.</ref> او در مدینه [[پیامبر]] {{صل}} را دید و [[اسلام]] آورد. در منابع اشاره‌ای به [[زمان]] اسلام‌آوردنش نشده است؛ اما از آنجا که او با [[دعوت]] عبدالله بن سلام اسلام آورده و عبدالله نیز در ابتدای ورود پیامبر {{صل}} به مدینه در سال نخست [[هجری]] [[مسلمان]] شده بود،<ref>تاریخ خلیفه، ص۱۹؛ الاستیعاب، ج۳، ص۹۲۱.</ref> احتمالاً وی نیز در همان هنگام مسلمان شده است، چنان‌که از [[مقاتل]] [[روایت]] کرده‌اند که عبدالله بن سلام دو برادرزاده خود سلمه و [[مهاجر]] را به [[اسلام]] فراخواند و به آنان گفت: شما می‌دانید که [[خدای متعال]] در [[تورات]] فرموده: همانا من از [[فرزندان]] "[[اسماعیل]]" [[نبی]] و رسولی را برمی‌انگیزم که نامش [[احمد]] است، پس هر کس به او [[ایمان]] آورد [[هدایت یافته]] و هرکه ایمان نیاورد [[ملعون]] خواهد بود، که از میان این دو [[سلمه]] اسلام را پذیرفت و مهاجر نپذیرفت؛ آن‌گاه [[آیه]] {{متن قرآن|وَمَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلَّا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ}}<ref>«و چه کس جز آنکه سبک مغز است از آیین ابراهیم روی می‌گرداند؟ در حالی که ما او را در این جهان برگزیده‌ایم و بی‌گمان او در جهان واپسین از شایستگان است» سوره بقره، آیه ۱۳۰.</ref> نازل شد تا بیان کند کسانی که از [[آیین]] [[ابراهیم]] {{ع}} روی برگردانند از [[نادانان]] خواهند بود، زیرا وی [[برگزیده]] خداست. بنابراین [[روایت]] [[تفسیری]]، [[سلمة بن سلام]] از این‌گونه [[نادانی]] مبرّا و برادرش مهاجر، بدان مبتلاست.<ref>تفسیر مقاتل، ج۱، ص۱۳۹؛ زاد المسیر، ج۱، ص۱۱۴؛ مجمع البیان، ج۱، ص۳۹۷.</ref>

برپایه [[نقلی]] دیگر از [[ابن‌عباس]]، شماری از [[یهودیان]] از جمله سلمة بن سلام همراه [[عبدالله بن سلام]] [[خدمت]] [[رسول خدا]] {{صل}} آمده و گفتند: ای رسول خدا! ما به تو و کتاب تو و [[موسی]] و تورات و عُزَیر ایمان می‌آوریم؛ اما دیگر کتب و [[رسولان]] را نمی‌پذیریم. رسول خدا {{صل}} فرمود: اما لازم است که شما به [[خدا]] و رسولش [[محمد]] {{صل}} و کتابی ‌که بر او نازل شده و نیز همه کتاب‌هایی که پیش از او نازل شده‌اند ایمان آورید. آنان گفتند: ما نمی‌پذیریم، که آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا}}<ref>«ای مؤمنان! به خداوند و پیامبر او و کتابی که بر پیامبرش فرو فرستاده و کتابی که پیش از آن فرود آورده است ایمان بیاورید و هر کس به خداوند و فرشتگان او و کتاب‌های (آسمانی) وی و پیامبران او و به روز بازپسین کفر ورزد بی‌گمان به گمراهی ژرفی در افتاده است» سوره نساء، آیه ۱۳۶.</ref> نازل شد. در این آیه از کسانی که به خدا ایمان دارند خواسته شده به [[پیامبر]] و کتابش نیز ایمان آورند؛ همچنین بر [[لزوم]] ایمان به همه [[پیامبران]] و [[کتاب‌های آسمانی]] تصریح شده است. آنان نیز پذیرفتند که به همه [[انبیا]] و [[کتب آسمانی پیشین]] [[ایمان]] آورند.<ref>تفسیر بغوی، ج۱، ص۳۹۰؛ مجمع البیان، ج۳، ص۱۹۱-۱۹۲؛ الدر المنثور، ج۲، ص۲۳۴.</ref>.<ref>[[محمد تقی ذاکری|ذاکری، محمد تقی]]، [[سلمة بن سلام (مقاله)|مقاله «سلمة بن سلام»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۵.</ref>.