صدق در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

[[صدق]] و [[راستی]] عبارت است از مطابقت گفتار [[فرد]] با [[اعتقادات]] او و با آن‌چه از آن خبر می‌دهد. بنابراین اگر سخن راست کسی با اعتقادات او مطابقت نداشته باشد، اگر هم [[مطابق واقع]] باشد، نمی‌توان او را [[راستگو]] خواند<ref>مفردات الفاظ القرآن.</ref>. از این‌رو [[خداوند متعال]] [[منافقان]] را در [[گواهی]] دادن بر [[رسالت پیامبر]] {{صل}}، [[دروغگو]] می‌خواند: {{متن قرآن|إِذَا جَاءَكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ}}<ref>«چون منافقان نزد تو می‌آیند، می‌گویند: گواهی می‌دهیم که بی‌گمان تو فرستاده خدایی و خداوند می‌داند که تو به راستی فرستاده اویی و خداوند گواهی می‌دهد که منافقان، سخت دروغگویند» سوره منافقون، آیه ۱.</ref>. بر این پایه و بر اساس آن‌چه بررسی [[آیات قرآن]] به دست می‌دهد؛ [[صداقت]] و راستی خصلتی است که در همه ساحت‌های وجودی [[انسان]]، خواه در [[عقیده]] و [[اندیشه]]، [[نیت]] و [[انگیزه]]، [[سخن]] و گفتار و یا [[اخلاق]] و [[رفتار]] خود را نشان می‌دهد. صادق و راستگو کسی است که حرف او با عقیده‌اش هماهنگ باشد و [[درستی]] آن را با رفتارش نشان دهد<ref>قرآن کتاب راستی، ص۴۰.</ref>.

منشأ راستی [[حقیقت]] است و [[حق]] مطلق خداوند متعال است، از این‌رو در نیایش‌های [[امام زین‌العابدین]] {{ع}} از سخن [[خداوند]] به عنوان “راست‌ترین گفته‌ها” یاد شده است: {{متن حدیث|وَ قَوْلُكَ‏ الْحَقُّ الْأَصْدَقُ...}}؛ خداوندا تو خود گفته‌ای... و در پی آن [[سوگند]] خورده‌ای... ای خداوند گفته تو راست‌ترین گفته‌هاست و سوگند تو درست‌ترین و [[کامل‌ترین]] سوگندهاست<ref>نیایش بیست‌و‌نهم.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «صداقت و راستی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۱۶.</ref>

== راست‌انگاری [[خدا]]، [[پیامبران]] و [[امامان]] ==

اولین نشانه و نمود صداقت در [[زندگی]] انسان [[مؤمن]] راست‌انگاری حقیقت و [[تصدیق]] خدا، پیامبران و [[پیشوایان معصوم]] است، چنانکه [[امام]] {{ع}} در [[صحیفه سجادیه]] عرضه می‌دارد: “ای خداوند،... خدایی جز تو نیست، یکتایی و بی‌شریکی. به تو [[ایمان]] آوردم و پیامبرانت را تصدیق کردم و [[کتابت]] را پذیرفتم<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref>. و نیز: “بارخدایا، به [[آمرزش]] و [[خشنودی]] خود، آن گروه از [[مردم]] روی [[زمین]] را یاد کن که [[پیروان]] [[پیامبران]] بودند و نادیده، پیامبریشان را [[تصدیق]] کردند [و راست شمردند]، به هنگامی که [[معاندان]] به دروغشان نسبت می‌دادند”<ref>نیایش چهارم.</ref> و همچنین: “بارخدایا، مرا از کسانی ده که تو را به یکتایی می‌پرستند و به تو [[ایمان]] آورده‌اند و پیامبرت را تصدیق کرده‌اند و [[امامان]] را به [[پیشوایی]] پذیرفته‌اند؛ امامانی که اطاعتشان را [[فریضه]] ساخته‌ای و ایمان به تو و تصدیق به [[رسول]] تو به دست ایشان [[اجرا]] می‌شود”<ref>نیایش چهل‌و‌هشتم.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «صداقت و راستی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۱۷.</ref>

== راست‌انگاری در [[قرآن]] ==

== [[صداقت]] در همه چیز ==

# '''بقای صداقت و راستی، تا پایان [[زندگی]]''': «بارخدایا، بر محمد و [[خاندان]] او درود بفرست و مرا بر صدق و راستی بمیران»<ref>نیایش پنجاه‌و‌چهارم.</ref>.

# '''بازتاب صداقت و راستی در گزارش [[فرشتگان]]''': روشن است که اگر صداقت و راستی بر همه ابعاد و زوایای زندگی [[انسان]] سایه اندازد، این صداقت در گزارش فرشتگان [[مأمور]] [[ثبت]] [[رفتار]] ما نیز بازتاب پیدا می‌کند. [[امام زین‌العابدین]] {{ع}} به این [[حقیقت]] اشاره دارد آن‌گاه می‌گوید: «بارخدایا، در هر [[ساعت]] از ساعت‌های روز... برای من از فرشتگانت [[گواه]] راستین قرار ده [آن‌چنان که هر چه فرشتگان گزارش می‌کنند نشانه صداقت من گفتار و رفتارم باشد]»<ref>نیایش ششم.</ref>.