عمر بن علی بن ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[عمر بن علی بن ابی‌طالب در تاریخ اسلامی]] - [[عمر بن علی بن ابی‌طالب در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[عمر بن علی بن ابی‌طالب در تاریخ اسلامی]] - [[عمر بن علی بن ابی‌طالب در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
وی از [[فرزندان]] [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} است و مادرش [[ام‌حبیب]]، دختر [[ربیعه]]، می‌باشد<ref>ارشاد، ص۱۸۶، مکتبة المفید.</ref>.
وی از [[فرزندان]] [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} است و مادرش [[ام‌حبیب]]، دختر [[ربیعه]]، می‌باشد<ref>ارشاد، ص۱۸۶، مکتبة المفید.</ref>.


برخی نام مادرش را «صهبا» ذکر کرده گفته‌اند که او همان «ام‌حبیب» دختر [[عباد بن ربیعه]]، از اسرای یمامه یا [[عین التمر]] است که [[امیرمؤمنان]] او را از [[مال]] خود خرید<ref>عمدة الطالب، ص۳۶۱، ۳۶۲.</ref>. برخی نیز گفته‌اند که نام مادرش لیلی است<ref>نورالعین فی مشهد الحسین{{ع}}، ص۴۷.</ref>.
برخی نام مادرش را «صهبا» ذکر کرده گفته‌اند که او همان «ام‌حبیب» دختر [[عباد بن ربیعه]]، از اسرای یمامه یا [[عین التمر]] است که [[امیرمؤمنان]] او را از [[مال]] خود خرید<ref>عمدة الطالب، ص۳۶۱، ۳۶۲.</ref>. برخی نیز گفته‌اند که نام مادرش لیلی است<ref>نورالعین فی مشهد الحسین {{ع}}، ص۴۷.</ref>.


[[عمر بن علی]]، ملقب به «اطْرَف» است و [[کنیه]] او را برخی، [[ابوالقاسم]] و برخی [[ابوحفص]] دانسته‌اند<ref>عمدة الطالب، ص۳۶۱.</ref>.
[[عمر بن علی]]، ملقب به «اطْرَف» است و [[کنیه]] او را برخی، [[ابوالقاسم]] و برخی [[ابوحفص]] دانسته‌اند<ref>عمدة الطالب، ص۳۶۱.</ref>.
خط ۱۴: خط ۱۴:
عمر بن علی هنگام کوچ، بیشتر زاد و توشه خود را میان [[اهل]] آن قبیله تقسیم کرد و یک شبانه [[روز]] پس از کوچ وی، [[باران]] [[رحمت]] بر آنان بارید. اهل قبیله قدوم او را [[میمون]] دانسته و گفتند: این مرد در فرود آمدن و کوچ کردن از همه مبارک‌تر بود.
عمر بن علی هنگام کوچ، بیشتر زاد و توشه خود را میان [[اهل]] آن قبیله تقسیم کرد و یک شبانه [[روز]] پس از کوچ وی، [[باران]] [[رحمت]] بر آنان بارید. اهل قبیله قدوم او را [[میمون]] دانسته و گفتند: این مرد در فرود آمدن و کوچ کردن از همه مبارک‌تر بود.


وی تا زنده بود، هدایای خود را از «سالم» قطع نکرد و پس از فوت او، سالم شعری در رثایش بدین مضمون سرود: «[[درود خدا]] بر قبری که یکی از [[فرزندان علی]]{{ع}} - [[جانشین پیامبر]]{{صل}} [[بهترین]] درخواست‌شدگان - را در بر گرفته است. تو از همه بخشنده‌تر، داناتر و در آمدن و کوچ کردن مبارک‌تر بودی»<ref>عمدة الطالب، ص۳۶۱.</ref>.
وی تا زنده بود، هدایای خود را از «سالم» قطع نکرد و پس از فوت او، سالم شعری در رثایش بدین مضمون سرود: «[[درود خدا]] بر قبری که یکی از [[فرزندان علی]] {{ع}} - [[جانشین پیامبر]] {{صل}} [[بهترین]] درخواست‌شدگان - را در بر گرفته است. تو از همه بخشنده‌تر، داناتر و در آمدن و کوچ کردن مبارک‌تر بودی»<ref>عمدة الطالب، ص۳۶۱.</ref>.


در اینکه آیا عمر بن علی{{ع}} در [[کربلا]] حضور داشته و به [[شهادت]] رسیده یا نه، [[اختلاف]] است. برخی گفته‌اند که او با [[امام حسین]]{{ع}} همراه نشد و در [[مدینه]] ماند و سرانجام در سنّ ۷۵ یا ۷۷ سالگی در «یَنْبُع» درگذشت<ref>عمدة الطالب، ص۳۶۲.</ref>. صاحب [[نفس المهموم (کتاب)|نفس المهموم]] این قول را به مشهورِ [[اهل]] [[تاریخ]] نسبت داده است<ref>نفس المهموم، ص۲۹۸.</ref>.
در اینکه آیا عمر بن علی {{ع}} در [[کربلا]] حضور داشته و به [[شهادت]] رسیده یا نه، [[اختلاف]] است. برخی گفته‌اند که او با [[امام حسین]] {{ع}} همراه نشد و در [[مدینه]] ماند و سرانجام در سنّ ۷۵ یا ۷۷ سالگی در «یَنْبُع» درگذشت<ref>عمدة الطالب، ص۳۶۲.</ref>. صاحب [[نفس المهموم (کتاب)|نفس المهموم]] این قول را به مشهورِ [[اهل]] [[تاریخ]] نسبت داده است<ref>نفس المهموم، ص۲۹۸.</ref>.


صاحب [[ذخیرة الدارین (کتاب)|ذخیرة الدارین]] گوید: مقتل‌نگاران [[شیعه]] و [[سنی]] گفته‌اند که [[عمر بن علی]]، همراه [[مادر]] و خواهرش [[رقیه]] و خواهرزادگانش «عبدالله»، «محمّد» و [[عاتکه]]، [[فرزندان]] [[مسلم بن عقیل]]{{ع}}، از مدینه با امام حسین{{ع}} حرکت کرد و به [[کربلا]] رفت<ref>ذخیرة الدارین، ص۱۶۴.</ref>.
صاحب [[ذخیرة الدارین (کتاب)|ذخیرة الدارین]] گوید: مقتل‌نگاران [[شیعه]] و [[سنی]] گفته‌اند که [[عمر بن علی]]، همراه [[مادر]] و خواهرش [[رقیه]] و خواهرزادگانش «عبدالله»، «محمّد» و [[عاتکه]]، [[فرزندان]] [[مسلم بن عقیل]] {{ع}}، از مدینه با امام حسین {{ع}} حرکت کرد و به [[کربلا]] رفت<ref>ذخیرة الدارین، ص۱۶۴.</ref>.


[[خوارزمی]] می‌نویسد که او در [[روز عاشورا]] پس از [[شهادت]] برادرش [[ابوبکر بن علی]] به میدان شتافت و این [[رجز]] را خواند:
[[خوارزمی]] می‌نویسد که او در [[روز عاشورا]] پس از [[شهادت]] برادرش [[ابوبکر بن علی]] به میدان شتافت و این [[رجز]] را خواند:
خط ۲۴: خط ۲۴:
{{ب|''اَضْرِبُکُمْ وَلا اری فیکُمْ زَحَرَ''|2=''ذاكَ الشَّقيُّ بِالنَّبِيِّ قَدْ کَفَرَ''}}
{{ب|''اَضْرِبُکُمْ وَلا اری فیکُمْ زَحَرَ''|2=''ذاكَ الشَّقيُّ بِالنَّبِيِّ قَدْ کَفَرَ''}}
{{ب|''يا زَحْرُ يا زَحْرُ تَدانِ مِنْ عُمَرَ''|2='' لَعَلَّكَ الْیَوْمَ تَبُوءُ بِسَقَرَ''}}
{{ب|''يا زَحْرُ يا زَحْرُ تَدانِ مِنْ عُمَرَ''|2='' لَعَلَّكَ الْیَوْمَ تَبُوءُ بِسَقَرَ''}}
{{ب|''شرَّ مَکانٍ في حَریقٍ وسَعَر''|2=''فَاِنَّكَ الْجاهِدُ يا شَرَّ بَشَر''<ref>مقتل الحسین{{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۸، ۲۹، مکتبة المفید.</ref>}}
{{ب|''شرَّ مَکانٍ في حَریقٍ وسَعَر''|2=''فَاِنَّكَ الْجاهِدُ يا شَرَّ بَشَر''<ref>مقتل الحسین {{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۸، ۲۹، مکتبة المفید.</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
:[[شمشیر]] می‌زنم و [[زحر]] [[قاتل]] ابوبکر بن علی را در میان شما نمی‌بینم، همان [[بدبختی]] که به [[پیامبر خدا]]{{صل}} [[کافر]] شد؛ ای زحر، ای زحر، به [[عمر]] نزدیک شو، باشد که امروز در [[دوزخ]] جای‌گیری؛ همان جایی که در سوزش و افروختگی بدترین مکان است و تو ای بدترین [[انسان]]، از [[انکار]] کنندگان هستی.
:[[شمشیر]] می‌زنم و [[زحر]] [[قاتل]] ابوبکر بن علی را در میان شما نمی‌بینم، همان [[بدبختی]] که به [[پیامبر خدا]] {{صل}} [[کافر]] شد؛ ای زحر، ای زحر، به [[عمر]] نزدیک شو، باشد که امروز در [[دوزخ]] جای‌گیری؛ همان جایی که در سوزش و افروختگی بدترین مکان است و تو ای بدترین [[انسان]]، از [[انکار]] کنندگان هستی.


عمر بعد از کشتن [[قاتل]] برادرش دوباره [[حمله]] کرد و این رجز را خواند:
عمر بعد از کشتن [[قاتل]] برادرش دوباره [[حمله]] کرد و این رجز را خواند:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|''خَلُّوا عُداةَ اللّهِ خَلُّوا عَنْ عُمَرَ''|2=''خَلُّوا عَنِ اللَّیْثِ العَبُوسِ الْمُکْفَهِر''}}
{{ب|''خَلُّوا عُداةَ اللّهِ خَلُّوا عَنْ عُمَرَ''|2=''خَلُّوا عَنِ اللَّیْثِ العَبُوسِ الْمُکْفَهِر''}}
{{ب|''یَضْرِبُکُمْ بِسَیْفِهِ وَلا یَفِرُّ''|2=''وَلَیْسَ یَغْدُوا کَالْجَبانِ الْمُنْجَحِرِ''<ref>مقتل الحسین{{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۸، ۲۹.</ref>}}
{{ب|''یَضْرِبُکُمْ بِسَیْفِهِ وَلا یَفِرُّ''|2=''وَلَیْسَ یَغْدُوا کَالْجَبانِ الْمُنْجَحِرِ''<ref>مقتل الحسین {{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۸، ۲۹.</ref>}}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
:ای [[دشمنان خدا]]، واگذارید و سر راه بر عمر نگیرید؛ از شیر [[خشمگین]] ترشروی بگریزید او با شمشیرش شما را می‌زند و فرار نمی‌کند و همچون [[مردم]] [[ترسو]]، به سوراخ نمی‌خزد.
:ای [[دشمنان خدا]]، واگذارید و سر راه بر عمر نگیرید؛ از شیر [[خشمگین]] ترشروی بگریزید او با شمشیرش شما را می‌زند و فرار نمی‌کند و همچون [[مردم]] [[ترسو]]، به سوراخ نمی‌خزد.


او همچنان به [[نبرد]] ادامه داد تا به شهادت رسید<ref>مقتل الحسین{{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۸، ۲۹.</ref>. برخی نوشته‌اند: نخست اسب وی به وسیله [[دشمن]]، پی گردید و پس از آن [[شهید]] شد<ref>ذخیرة الدارین، ص۱۶۵.</ref>. صاحب [[روضة الشهداء]]، شهادت او را در روز عاشورا، به مشهور نسبت داده است<ref>روضة الشهداء، ص۳۳۰، کتابفروشی الاسلامیة.</ref>.
او همچنان به [[نبرد]] ادامه داد تا به شهادت رسید<ref>مقتل الحسین {{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۸، ۲۹.</ref>. برخی نوشته‌اند: نخست اسب وی به وسیله [[دشمن]]، پی گردید و پس از آن [[شهید]] شد<ref>ذخیرة الدارین، ص۱۶۵.</ref>. صاحب [[روضة الشهداء]]، شهادت او را در روز عاشورا، به مشهور نسبت داده است<ref>روضة الشهداء، ص۳۳۰، کتابفروشی الاسلامیة.</ref>.


برخی دیگر از مقتل‌نگاران همچون [[ابن‌شهرآشوب]] و [[سیّد محمّد بن ابوطالب موسوی]]، نیز [[شهادت]] او را در [[روز عاشورا]]، ذکر کرده‌اند<ref>مناقب آل ابی‎طالب، ج۴، ص۱۱۶ (نشر دارالاضواء) تسلیة المجالس، ج۲، ص۲۰۶، ۲۰۷.</ref>.
برخی دیگر از مقتل‌نگاران همچون [[ابن‌شهرآشوب]] و [[سیّد محمّد بن ابوطالب موسوی]]، نیز [[شهادت]] او را در [[روز عاشورا]]، ذکر کرده‌اند<ref>مناقب آل ابی‎طالب، ج۴، ص۱۱۶ (نشر دارالاضواء) تسلیة المجالس، ج۲، ص۲۰۶، ۲۰۷.</ref>.
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش