غیبت در جامعه‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[غیبت]] در جایی است که ما از [[عیوب]] [[واقعی]] دیگران اطلاع یافته و سپس به افشای آن، که به طور طبیعی [[نگرانی]] و احیاناً [[رسوایی]] آنها را موجب می‌شود، [[اقدام]] کنیم و [[اسرار]] آنها را برای دیگران برملا سازیم.
[[غیبت]] در جایی است که ما از [[عیوب]] [[واقعی]] دیگران اطلاع یافته و سپس به افشای آن، که به طور طبیعی [[نگرانی]] و احیاناً [[رسوایی]] آنها را موجب می‌شود، [[اقدام]] کنیم و [[اسرار]] آنها را برای دیگران برملا سازیم.
[[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر آیه]] ۱۲ [[سوره حجرات]] می‌نویسد: [[شارع]] [[اسلام]] به این جهت از [[غیبت]] [[نهی]] فرموده که [[غیبت]] اجزای مجتمع بشری را یکی پس از دیگری [[فاسد]] می‌سازد و از صلاحیت داشتن آن آثار صالحی که از هر کسی توقعش می‌رود ساقط می‌کند. آن آثار [[صالح]] عبارت است از اینکه هر فرد از افراد [[جامعه]] با فرد دیگر بیامیزد و در کمال [[اطمینان]] خاطر و [[سلامتی]] از هر خطری با او یکی شود، ترسی از ناحیه او به [[دل]] [[راه]] ندهد، او را [[انسانی]] [[عادل]] و درست بداند، و در نتیجه با او مأنوس شود، نه اینکه از دیدن او بیزار باشد و او را فردی [[پلید]] بشمارد. اگر بر اثر [[غیبت]] و [[بدگویی]] از او بدش بیاید و او را مردی معیوب بپندارد و به همین مقدار با او [[قطع رابطه]] کند، این [[قطع رابطه]] هرچند اندک باشد، وقتی در بین همه افراد [[جامعه]] در نظر بگیریم، آن وقت می‌فهمیم چه خسارت بزرگی به ما وارد آمده است؛ پس در [[حقیقت]]، عمل [[غیبت]] و این بلای جامعه‌سوز به منزله خوره‌ای است که در [[بدن]] شخص [[راه]] یابد و اعضای او را یکی پس از دیگری بخورد، تا جایی که به کلی رشته حیاتش را [[قطع]] سازد. وقتی افراد [[جامعه]] با هم [[انس]] نگیرند، از یکدیگر ایمن نباشند و به یکدیگر [[اعتماد]] نکنند، آن وقت است که دواء که همان [[تشکیل جامعه]] از [[روز]] نخست بود به صورت دردی بی‌دوا در می‌آید<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۸، ص۴۸۵-۴۸۶؛ برای آگاهی بیشتر از این رذیله اخلاقی و آثار و عوارض اجتماعی و مسوغات صور مجاز آن، ر.ک: محسن فیض کاشانی، المهجة البیضاء، ج۵، ص۲۵۰-۲۷۴؛ سیدروح الله خمینی، شرح چهل حدیث، ص۲۹۹-۳۹۸؛ ناصر مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، اخلاق در قرآن، ج۳، ص۹۷-۱۳۳.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۲۸۷.</ref>
[[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر آیه]] ۱۲ [[سوره حجرات]] می‌نویسد: [[شارع]] [[اسلام]] به این جهت از [[غیبت]] [[نهی]] فرموده که [[غیبت]] اجزای مجتمع بشری را یکی پس از دیگری [[فاسد]] می‌سازد و از صلاحیت داشتن آن آثار صالحی که از هر کسی توقعش می‌رود ساقط می‌کند. آن آثار [[صالح]] عبارت است از اینکه هر فرد از افراد [[جامعه]] با فرد دیگر بیامیزد و در کمال [[اطمینان]] خاطر و [[سلامتی]] از هر خطری با او یکی شود، ترسی از ناحیه او به [[دل]] [[راه]] ندهد، او را [[انسانی]] [[عادل]] و درست بداند، و در نتیجه با او مأنوس شود، نه اینکه از دیدن او بیزار باشد و او را فردی [[پلید]] بشمارد. اگر بر اثر [[غیبت]] و [[بدگویی]] از او بدش بیاید و او را مردی معیوب بپندارد و به همین مقدار با او [[قطع رابطه]] کند، این [[قطع رابطه]] هرچند اندک باشد، وقتی در بین همه افراد [[جامعه]] در نظر بگیریم، آن وقت می‌فهمیم چه خسارت بزرگی به ما وارد آمده است؛ پس در [[حقیقت]]، عمل [[غیبت]] و این بلای جامعه‌سوز به منزله خوره‌ای است که در [[بدن]] شخص [[راه]] یابد و اعضای او را یکی پس از دیگری بخورد، تا جایی که به کلی رشته حیاتش را [[قطع]] سازد. وقتی افراد [[جامعه]] با هم [[انس]] نگیرند، از یکدیگر ایمن نباشند و به یکدیگر [[اعتماد]] نکنند، آن وقت است که دواء که همان [[تشکیل جامعه]] از [[روز]] نخست بود به صورت دردی بی‌دوا در می‌آید<ref>[[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۸، ص۴۸۵-۴۸۶؛ برای آگاهی بیشتر از این رذیله اخلاقی و آثار و عوارض اجتماعی و مسوغات صور مجاز آن، ر. ک: محسن فیض کاشانی، المهجة البیضاء، ج۵، ص۲۵۰-۲۷۴؛ سیدروح الله خمینی، شرح چهل حدیث، ص۲۹۹-۳۹۸؛ ناصر مکارم شیرازی با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، اخلاق در قرآن، ج۳، ص۹۷-۱۳۳.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۲۸۷.</ref>


==[[آیات قرآنی]] مرتبط==
== [[آیات قرآنی]] مرتبط ==
# [[نهی]] اکید [[مؤمنان]] از [[غیبت]] یکدیگر: {{متن قرآن|وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ}}<ref>«و از یکدیگر غیبت نکنید؛ آیا هیچ یک از شما دوست می‌دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ پس آن را ناپسند می‌دارید» سوره حجرات، آیه ۱۲.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۲۸۷.</ref>
# [[نهی]] اکید [[مؤمنان]] از [[غیبت]] یکدیگر: {{متن قرآن|وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ}}<ref>«و از یکدیگر غیبت نکنید؛ آیا هیچ یک از شما دوست می‌دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ پس آن را ناپسند می‌دارید» سوره حجرات، آیه ۱۲.</ref>.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۲۸۷.</ref>


۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش