لهو و لعب در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==

در [[قرآن کریم]] واژه [[لهو]] به معنای [[سرگرمی]]، [[بازی]] و [[غفلت]] آمده است<ref>{{متن قرآن| {{متن قرآن|وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ}} «و زندگی دنیا جز بازیچه و سرگرمی نیست و بی‌گمان برای کسانی که پرهیزگاری می‌ورزند سرای واپسین نیکوتر است؛ آیا نمی‌اندیشید؟» سوره انعام، آیه ۳۲؛ {{متن قرآن|إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَلَا يَسْأَلْكُمْ أَمْوَالَكُمْ}} «زندگانی این جهان تنها بازیچه و سرگرمی است و اگر ایمان آورید و پرهیزگاری ورزید، (خداوند) پاداش‌هایتان را می‌دهد و دارایی‌هایتان را از شما نمی‌خواهد» سوره محمد، آیه ۳۶؛ {{متن قرآن|اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ}} «بدانید که زندگانی این جهان بازیچه و سرگرمی و زیور و نازشی است میان شما و افزون خواهی در دارایی‌ها و فرزندان است؛ چون بارانی که رستنی آن شگفتی کشتکاران را برانگیزد سپس خشک گردد و آن را زرد بینی، آن‌گاه ریز و خرد شود و در جهان واپسین، عذابی سخت و (نیز) آمرزش و خشنودی از سوی خداوند خواهد بود و زندگانی این جهان جز مایه فریب نیست» سوره حدید، آیه ۲۰؛ {{متن قرآن|وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ}} «و اگر می‌دانستند زندگانی این جهان جز سرگرمی و بازیچه‌ای نیست و بی‌گمان زندگی سرای واپسین است که زندگی (راستین) است» سوره عنکبوت، آیه ۶۴.</ref>. اشتغال به امور لهو [[انسان]] را از تکاپو و تعالی باز می‌دارد.

انسان به [[دلیل]] لذت‌طلبی و [[گرایش]] به امور زودرس، ممکن است در دام لهو و سرگرمی [[اسیر]] و از [[آخرت]] [[غافل]] شود. از آ‌نجا که شنیدن و دیدن انسان را در [[معرض]] این خطر قرار می‌دهد، [[امام سجاد]]{{ع}} می‌فرماید: [بار الها! ما را [[یاری]] ده] تا به هیچ سخن [[بیهوده]] گوش نسپاریم و به هیچ [[لهو]] و بازیچه ننگریم<ref>نیایش چهل‌وچهارم.</ref>.

[[امام]]{{ع}} از نفسِ گرفتار در دام آرزوها و [[سرگرمی]] لب به [[شکایت]] گشوده و می‌گوید: «ای مولای من، به درگاه تو می‌نالم همانند کسی که آرزوی دور و درازش او را به [[لهو و لعب]] سرگرم داشته و جسمش به سبب تن‌پروری [[غافل]] است»<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref>.

همچنین عدم اعتنا به [[موعظه]] و [[نصیحت]] [[الهی]] را عامل لهو و [[غفلت]] خوانده و فرموده است: {{متن حدیث|إِلَهِي هَدَيْتَنِي‏ فَلَهَوْتُ‏، وَ وَعَظْتَ فَقَسَوْتُ}}<ref>دعای ۴۹.</ref>؛ ای «خدای من! تو مرا [[هدایت]] کردی و من به لهو و غفلت روی آوردم. تو مرا [[پند]] دادی ولی من سخت‌دلی نمودم».<ref>الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین{{ع}}، ۱۴۱۸، قم، نشر الهادی؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، ۱۳۷۳، قم، دارالقرآن الکریم.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «لهو و لعب»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۹۰.</ref>