محمد بن عبدالله جعفر در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[محمد بن عبدالله بن جعفر در تراجم و رجال]] - [[محمد بن عبدالله بن جعفر در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[محمد بن عبدالله بن جعفر در تراجم و رجال]] - [[محمد بن عبدالله بن جعفر در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


==مقدمه==
== مقدمه ==
{{متن حدیث|اَلسَّلاَمُ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلشَّاهِدِ مَكَانَ أَبِيهِ وَ اَلتَّالِي لِأَخِيهِ وَ وَاقِيهِ بِبَدَنِهِ لَعَنَ اَللَّهُ قَاتِلَهُ عَامِرَ بْنَ نَهْشَلٍ اَلتَّمِيمِيَّ}}<ref>زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۶۸.</ref>؛
{{متن حدیث|اَلسَّلاَمُ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلشَّاهِدِ مَكَانَ أَبِيهِ وَ اَلتَّالِي لِأَخِيهِ وَ وَاقِيهِ بِبَدَنِهِ لَعَنَ اَللَّهُ قَاتِلَهُ عَامِرَ بْنَ نَهْشَلٍ اَلتَّمِيمِيَّ}}<ref>زیارت ناحیه مقدسه، بحارالأنوار، ج۴۵، ص۶۸.</ref>؛


[[سلام]] بر [[محمد]] فرزند [[عبدالله بن جعفر]]، کسی که جایگاه پدرش را [[شاهد]] بود و همراه برادرش به [[شهادت]] رسید و بدنش را برای [[حفظ جان]] او قرار داد، [[خداوند]] [[قاتل]] او [[عامر]] بن [[نهشل]] تمیمی را [[لعنت]] کند.
[[سلام]] بر [[محمد]] فرزند [[عبدالله بن جعفر]]، کسی که جایگاه پدرش را [[شاهد]] بود و همراه برادرش به [[شهادت]] رسید و بدنش را برای [[حفظ جان]] او قرار داد، [[خداوند]] [[قاتل]] او [[عامر]] بن [[نهشل]] تمیمی را [[لعنت]] کند.


محمد فرزند [[عبدالله]] [[جعفر طیار]]، و مادرش به نقل [[ابوالفرج اصفهانی]]، «خوصاء»<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹؛ دارالمعارف، مقاتل الطالبیین؛ دارالمعرفة، ص۹۱، ولی برخی منابع نام وی را حوط بنت حفصه گفته‌اند. (تذکرة الخواص ص۲۲۹)</ref> دخت [[حفصة بن ثقیف]] و [[مادر]] خوصاء [[هند بنت سالم بن عبدالله بن عبدالله بن مخزوم]] است<ref>ر.ک: مقاتل الطالبیین، ص۶۰؛ ابصار العین، ص۷۳</ref>. و مادر [[محمد بن عبدالله بن جعفر]]، «خوصاء» بوده است، ولی بنابر قول اکثر مورخان مادر [[عون بن عبدالله بن جعفر]] و محمد هر دو [[حضرت زینب]]{{س}} بوده است.<ref>کامل بهانی، ج۲، ص۳۰۳، روضة الشهداء، ص۳۹۳؛ نشر نوید اسلام، ر.ک: به تاریخ جیب السیر، ج۲، ص۵۳.</ref>.
محمد فرزند [[عبدالله]] [[جعفر طیار]]، و مادرش به نقل [[ابوالفرج اصفهانی]]، «خوصاء»<ref>تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹؛ دارالمعارف، مقاتل الطالبیین؛ دارالمعرفة، ص۹۱، ولی برخی منابع نام وی را حوط بنت حفصه گفته‌اند. (تذکرة الخواص ص۲۲۹)</ref> دخت [[حفصة بن ثقیف]] و [[مادر]] خوصاء [[هند بنت سالم بن عبدالله بن عبدالله بن مخزوم]] است<ref>ر. ک: مقاتل الطالبیین، ص۶۰؛ ابصار العین، ص۷۳</ref>. و مادر [[محمد بن عبدالله بن جعفر]]، «خوصاء» بوده است، ولی بنابر قول اکثر مورخان مادر [[عون بن عبدالله بن جعفر]] و محمد هر دو [[حضرت زینب]] {{س}} بوده است.<ref>کامل بهانی، ج۲، ص۳۰۳، روضة الشهداء، ص۳۹۳؛ نشر نوید اسلام، ر. ک: به تاریخ جیب السیر، ج۲، ص۵۳.</ref>.


گفته‌اند: [[محمد]]، قبل از برادرش [[عون]] به میدان [[نبرد]] رفت و موقعی که مقابل [[دشمن]] قرار گرفت این [[رجز]] را می‌‌خواند:
گفته‌اند: [[محمد]]، قبل از برادرش [[عون]] به میدان [[نبرد]] رفت و موقعی که مقابل [[دشمن]] قرار گرفت این [[رجز]] را می‌‌خواند:
خط ۱۵: خط ۱۵:
:از [[دشمنان]] به [[خدا]] [[شکایت]] می‌‌کنم، [[جنگ]] با مردمی که [[کورکورانه]] و در گمراهی‌اند، آنها [[دستورات]] [[قرآن]] را دگرگون کرده و [[آیات محکم]] [[الهی]] را به [[فراموشی]] سپردند<ref>ابصارالعین، ص۷۴.</ref>.
:از [[دشمنان]] به [[خدا]] [[شکایت]] می‌‌کنم، [[جنگ]] با مردمی که [[کورکورانه]] و در گمراهی‌اند، آنها [[دستورات]] [[قرآن]] را دگرگون کرده و [[آیات محکم]] [[الهی]] را به [[فراموشی]] سپردند<ref>ابصارالعین، ص۷۴.</ref>.


وی در این نبرد ده نفر را به [[هلاکت]] رسانید، اما [[لشکر]] دشمن او را محاصره کردند و سرانجام «[[عامر بن نهشل تمیمی]]» او را به شهادت رساند.<ref>مناقب، ج۴، ص۱۱۵، ابصارالعین، ص۷۷؛ مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة؛ مقتل الحسین{{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۶؛ مکتبة المفید، ولی در کتاب دایرة المعارف الحسینیه، ج۶، ص۲۷۶ و ناسخ، ج۲، ص۳۲۱ این رجز را این گونه آمده است:
وی در این نبرد ده نفر را به [[هلاکت]] رسانید، اما [[لشکر]] دشمن او را محاصره کردند و سرانجام «[[عامر بن نهشل تمیمی]]» او را به شهادت رساند.<ref>مناقب، ج۴، ص۱۱۵، ابصارالعین، ص۷۷؛ مرکز الدراسات الاسلامیة لحرس الثورة؛ مقتل الحسین {{ع}}، خوارزمی، ج۲، ص۲۶؛ مکتبة المفید، ولی در کتاب دایرة المعارف الحسینیه، ج۶، ص۲۷۶ و ناسخ، ج۲، ص۳۲۱ این رجز را این گونه آمده است:
{{عربی|نشکوا الی الله من العدوان       قتال قوم فی الردی عمیان  
{{عربی|نشکوا الی الله من العدوان قتال قوم فی الردی عمیان  
        قد ترکوا معالم القرآن       و محکم التنزیل و التبیان
  قد ترکوا معالم القرآن و محکم التنزیل و التبیان  
              و اظهروا الکفر مع الطغیان}}
  و اظهروا الکفر مع الطغیان}}
صاحب کتاب عشر کامله (ص ۴۳۲) این رجز را به جعفر بن محمد بن عقیل نسبت داده است.</ref>
صاحب کتاب عشر کامله (ص ۴۳۲) این رجز را به جعفر بن محمد بن عقیل نسبت داده است.</ref>


[[سلیمان بن قته]]<ref>سلیمان بن قته از تابعین اصحاب و از قبیله خزاعه است و گفته می‌‌شود او از شیعیان بوده و نخستین کسی است که در کربلا بر امام حسین{{ع}} نوحه‌سرایی کرد و زمانی که به قتل‌گاه رسید به قدری گریست که نزدیک بود جان دهد. (الکنی و الألقاب، ج۱، ص۳۸۳).</ref> در مصیبتی که برای [[امام حسین]]{{ع}} سروده از [[محمد بن عبدالله]] چنین یاد می‌‌کند: و همنام [[پیامبر]] میان آنها تنها ماند و آنها با [[شمشیر]] برنده و [[صیقل]] داده شده به سراغش آمدند، پس ای چشم من چون خواستی [[گریه]] کنی، سیلاب [[اشک]] را بر آنان فرو بریز<ref>{{عربی|و سمی النبی غودر فیهم قد علوه بصارم مصقول فاذا ما بکیت [[عینی]] فجودی بدموع تسیل کل مسیل}}؛مقاتل الطالبیین، ص۶۰؛ ابصارالعین، ص۷۴.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۲۵۱-۲۵۲.</ref>
[[سلیمان بن قته]]<ref>سلیمان بن قته از تابعین اصحاب و از قبیله خزاعه است و گفته می‌‌شود او از شیعیان بوده و نخستین کسی است که در کربلا بر امام حسین {{ع}} نوحه‌سرایی کرد و زمانی که به قتل‌گاه رسید به قدری گریست که نزدیک بود جان دهد. (الکنی و الألقاب، ج۱، ص۳۸۳).</ref> در مصیبتی که برای [[امام حسین]] {{ع}} سروده از [[محمد بن عبدالله]] چنین یاد می‌‌کند: و همنام [[پیامبر]] میان آنها تنها ماند و آنها با [[شمشیر]] برنده و [[صیقل]] داده شده به سراغش آمدند، پس ای چشم من چون خواستی [[گریه]] کنی، سیلاب [[اشک]] را بر آنان فرو بریز<ref>{{عربی|و سمی النبی غودر فیهم قد علوه بصارم مصقول فاذا ما بکیت [[عینی]] فجودی بدموع تسیل کل مسیل}}؛مقاتل الطالبیین، ص۶۰؛ ابصارالعین، ص۷۴.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۲۵۱-۲۵۲.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش