مرابطه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[مرابطه در قرآن]] - [[مرابطه در حدیث]] - [[مرابطه در اخلاق اسلامی]] - [[مرابطه در عرفان اسلامی]] - [[مرابطه در معارف مهدویت]] - [[مرابطه در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = مرابطه (پرسش)}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[مرابطه در قرآن]] - [[مرابطه در حدیث]] - [[مرابطه در اخلاق اسلامی]] - [[مرابطه در عرفان اسلامی]] - [[مرابطه در معارف مهدویت]] - [[مرابطه در فقه سیاسی]]| پرسش مرتبط  = مرابطه (پرسش)}}


==معناشناسی==
== معناشناسی ==
===معنای فقهی و سیاسی===
=== معنای فقهی و سیاسی ===
[[مرابطه]]، [[نگهبانی]] و حراست از حدود و [[ثغور]] و مرزهای جغرافیایی [[سرزمین اسلامی]] است<ref>شرایع الاسلام، ج۱، ص۳۰۹؛ جامع عباسی ص۳۹۱؛ ریاض المسائل، ج۷، ص۴۵۱؛ مسالک الافهام، ج۳، ص۱۸.</ref>. [[فقها]]، ثغور را به سه صورت زیر تقسیم کرده‌اند:
[[مرابطه]]، [[نگهبانی]] و حراست از حدود و [[ثغور]] و مرزهای جغرافیایی [[سرزمین اسلامی]] است<ref>شرایع الاسلام، ج۱، ص۳۰۹؛ جامع عباسی ص۳۹۱؛ ریاض المسائل، ج۷، ص۴۵۱؛ مسالک الافهام، ج۳، ص۱۸.</ref>. [[فقها]]، ثغور را به سه صورت زیر تقسیم کرده‌اند:
#حد مشترک بین [[دارالشرک]] و [[دارالاسلام]]؛
# حد مشترک بین [[دارالشرک]] و [[دارالاسلام]]؛
#مواضعی از اطراف [[سرزمین‌های اسلامی]] که در معرض خطر [[هجوم]] [[بیگانگان]] واقع شده باشد؛
# مواضعی از اطراف [[سرزمین‌های اسلامی]] که در معرض خطر [[هجوم]] [[بیگانگان]] واقع شده باشد؛
#هر منطقه‌ای که از طرف قوای [[بیگانه]] [[تهدید]] شود.
# هر منطقه‌ای که از طرف قوای [[بیگانه]] [[تهدید]] شود.


با تقسیم فوق روشن می‌گردد که عنوان مرابطه، هیچ‌گونه ارتباطی با مسأله [[جنگ]] ندارد، بلکه [[هدف]] اصلی آن حراست و [[مراقبت]] از اوضاع مرزی [[سرزمین‌های اسلامی]]، جهت [[پیشگیری]] از بروز خطرهای احتمالی است<ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص۳۹؛ مسالک، ج۳، ص۱۸؛ صبح الاعشی، ج۶، ص۲۷؛ تفسیر قرطبی، ج۴، ص۳۲۴؛ مجمع البحرین، ج۴، ص۲۴۸.</ref>. [[اسلام]] از [[مرزبانی]] به عنوان یک [[عبادت]] مهم و پر [[ارزش]] یاد می‌کند<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۲۷؛ شرح لمعه، ج۱، ص۲۵۶.</ref>. هر چند [[آیین اسلام]]، از نظر [[فکری]] و [[عقیدتی]] با مرزهای مادی و جغرافیایی قابل تحدید نیست، ولی از نقطه نظر [[سیاسی]]، سرزمین‌های تحت قلمرو آن، باید از [[اراضی بیگانگان]] با علایمی، متمایز گردد. این علایم ممکن است به صورت طبیعی (کوه‌ها، رودخانه هاو...) و یا مصنوعی و با نشانه‌های خاصی مشخص می‌گردد. ضمناً مرابطین، نام یک [[سلسله]] از دولت‌هایی بود که در شمال [[آفریقا]]، براساس اسلام، رژیمی انقلابی بنیانگذاری کرده بودند<ref>دائرة المعارف القرن العشرین، ج۴، ص۱۷۷؛ روض القرطاس، ج۲، ص۹؛ الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۲۳۱؛ تاریخ الاسلام، ج۴، ص۲۸۳-۲۸۲؛ العبر، ج۶، ص۱۸۳.</ref><ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۶۴.</ref>.
با تقسیم فوق روشن می‌گردد که عنوان مرابطه، هیچ‌گونه ارتباطی با مسأله [[جنگ]] ندارد، بلکه [[هدف]] اصلی آن حراست و [[مراقبت]] از اوضاع مرزی [[سرزمین‌های اسلامی]]، جهت [[پیشگیری]] از بروز خطرهای احتمالی است<ref>جواهر الکلام، ج۲۱، ص۳۹؛ مسالک، ج۳، ص۱۸؛ صبح الاعشی، ج۶، ص۲۷؛ تفسیر قرطبی، ج۴، ص۳۲۴؛ مجمع البحرین، ج۴، ص۲۴۸.</ref>. [[اسلام]] از [[مرزبانی]] به عنوان یک [[عبادت]] مهم و پر [[ارزش]] یاد می‌کند<ref>صحیفه سجادیه، دعای ۲۷؛ شرح لمعه، ج۱، ص۲۵۶.</ref>. هر چند [[آیین اسلام]]، از نظر [[فکری]] و [[عقیدتی]] با مرزهای مادی و جغرافیایی قابل تحدید نیست، ولی از نقطه نظر [[سیاسی]]، سرزمین‌های تحت قلمرو آن، باید از [[اراضی بیگانگان]] با علایمی، متمایز گردد. این علایم ممکن است به صورت طبیعی (کوه‌ها، رودخانه هاو...) و یا مصنوعی و با نشانه‌های خاصی مشخص می‌گردد. ضمناً مرابطین، نام یک [[سلسله]] از دولت‌هایی بود که در شمال [[آفریقا]]، براساس اسلام، رژیمی انقلابی بنیانگذاری کرده بودند<ref>دائرة المعارف القرن العشرین، ج۴، ص۱۷۷؛ روض القرطاس، ج۲، ص۹؛ الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۲۳۱؛ تاریخ الاسلام، ج۴، ص۲۸۳-۲۸۲؛ العبر، ج۶، ص۱۸۳.</ref><ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۶۴.</ref>.


===معنای اخلاقی و تهذیب نفس===
=== معنای اخلاقی و تهذیب نفس ===
*یکی از راهکارهای [[حفظ سلامت اخلاقی]] موجود، مرابطه است. مرابطه در اصل به معنی [[مرزبانی]] است <ref>محمد بن ابی‌بکر، محتار الصحاح، ص۱۱۷.</ref>. در این راهکار، [[نفس انسان]] مملکتی تلقی شده که همیشه در خطر [[تجاوز]] [[دشمن]] است و برای آسودگی [[اهل]] مملکت پیوسته باید از مرزهای آن [[مراقبت]] کرد. در این دیدگاه [[شیطان]] [[دشمن]] [[انسان]] است؛ {{متن قرآن|الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ}}<ref>«شیطان برای شما دشمنی آشکار است» سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref><ref>همچنین ر.ک: سوره بقره، آیه ۱۶۸ و ۲۰۸؛ سوره انعام، آیه ۱۴۲؛ سوره اعراف، آیه ۲۲؛ سوره یس، آیه ۶۰.</ref>. این [[دشمن]] آشکار با خود تباهی و [[فساد]] به [[جان انسان]] می‌آورد<ref>سوره بقره، آیه ۱۶۹ و ۲۸۶.</ref>.
* یکی از راهکارهای [[حفظ سلامت اخلاقی]] موجود، مرابطه است. مرابطه در اصل به معنی [[مرزبانی]] است <ref>محمد بن ابی‌بکر، محتار الصحاح، ص۱۱۷.</ref>. در این راهکار، [[نفس انسان]] مملکتی تلقی شده که همیشه در خطر [[تجاوز]] [[دشمن]] است و برای آسودگی [[اهل]] مملکت پیوسته باید از مرزهای آن [[مراقبت]] کرد. در این دیدگاه [[شیطان]] [[دشمن]] [[انسان]] است؛ {{متن قرآن|الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ}}<ref>«شیطان برای شما دشمنی آشکار است» سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref><ref>همچنین ر. ک: سوره بقره، آیه ۱۶۸ و ۲۰۸؛ سوره انعام، آیه ۱۴۲؛ سوره اعراف، آیه ۲۲؛ سوره یس، آیه ۶۰.</ref>. این [[دشمن]] آشکار با خود تباهی و [[فساد]] به [[جان انسان]] می‌آورد<ref>سوره بقره، آیه ۱۶۹ و ۲۸۶.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش