مراتب ولایت: تفاوت میان نسخه‌ها

ولایتی که از سوی خداوند برای [[پیامبر]] و [[ائمه طاهرین]] {{ع}} [[تفویض]] شده، دارای مراتب ذیل است:

مقصود از ولایت تشریعی، آن است که شخصی از سوی [[خداوند]] که ولایتش ذاتی است، زمام [[امور شرعی]] را در دست داشته و هرگونه که بخواهد در آن [[تصرف]] نماید. بر این اساس، [[اطاعت]] از او [[واجب]] و فرمانبردای از [[دستورات]] او در [[امور دینی]]، [[سیاسی]]، [[اجتماعی]] و [[اداری]] و همه اموری که پیرامون [[حیات انسان]] پدید می‌آید، لازم است<ref>سید علی عاشور، الولایة التکوینیة لآل محمد {{ع}}، ص۲۷۹.</ref>. خداوند این نوع [[ولایت]] را برای برخی [[اولیاء]] شایسته‌اش [[افاضه]] می‌نماید و ولایت تشریعی او از این طریق [[اثبات]] می‌شود<ref> [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۷ (کتاب)|ادب فنای مقربان ج۷]]، ص۳۱-۳۲، (نقل مضمون کلام ایشان).</ref>.  

مقصود از «ولایت [[زعامت]]»، [[حق]] [[رهبری اجتماعی]] و سیاسی است. [[اجتماع]] نیازمند به [[رهبر]] است. آن کسی‌که باید زمام امور اجتماع را به دست گیرد و [[شؤون]] اجتماعی [[مردم]] را اداره کند و مسلط بر مقدرات مردم است، «[[ولی امر مسلمین]]» است. [[پیغمبر اکرم]] {{صل}} در زمان [[حیات]] خودشان ولی امر مسلمین بودند و این [[مقام]] را خداوند به ایشان عطا فرموده بود و پس از ایشان طبق دلائل غیر قابل [[انکار]]، به [[اهل البیت]] رسیده است. [[آیات]] کریمه «[[اولی الامر]]<ref>{{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}، «ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>‏، [[ولایت]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}، «سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref> و عموم آیه‌: {{متن قرآن|النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ}}<ref>«پیامبر بر مؤمنان از خودشان سزاوارتر است» سوره احزاب، آیه ۶.</ref> ناظر به چنین [[ولایتی]] است<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[مجموعه آثار (کتاب)|مجموعه آثار]]، ج۳، ص۲۸۰-۲۸۱.</ref>.

براساس [[آیات قرآن]]<ref>{{متن قرآن|لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ}} (سوره احزاب، آیه۲۱)؛ {{متن قرآن|قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}‏ (سوره آل عمران، آیه ۳۱).</ref>، [[رسول خدا]] {{صل}} به عنوان [[الگو]] معرفی شده که [[مردم]] باید [[رفتار]] و اخلاقشان با رفتار و [[اخلاق]] او تطبیق دهند و او را مقتدای خویش قرار دهند. این [[مقام]] پس از [[پیامبر]] به [[اهل بیت]] ایشان رسید. برپایه [[حدیث شریف ثقلین]]<ref>{{متن حدیث|إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ کِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی أَلَا وَ هُمَا الْخَلِیفَتَانِ مِنْ بَعْدِی وَ لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّی یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ}}؛ شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۴۱۵.</ref>، پیامبر، اهل بیت را [[پیشوای امت]] برگزید و قرین [[قرآن]] و توأم با آن قرار داد که همچون پیامبر {{صل}} معصوم و [[منزه]] از [[خطا]] هستند<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[مجموعه آثار (کتاب)|مجموعه آثار]]، ج۳، ص۲۷۹.</ref>. [[آیه ولایت]] نیز ناظر به «[[ولاء]] [[امامت]] و [[پیشوایی]] و [[مرجعیت دینی]]» اهل بیت است<ref>[[هادی اکبری ملک‌آبادی|اکبری]] و [[رقیه یوسفی سوته|یوسفی]]، [[ولایت از دیدگاه علامه طباطبایی (کتاب)| ولایت از دیدگاه علامه طباطبایی]]، ص۱۹۶-۲۰۲.</ref>.

این نوع ولایت به این معناست که [[اهل‌بیت]]، ذوی القربای [[پیامبر اکرم]] {{صل}} هستند و به مردم توصیه شده است نسبت به آنها به طور خاص محبت بورزند و آنها را [[دوست]] بدارند. [[آیات قرآن]]<ref>{{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}، «بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>‏ و [[روایات]] [[فریقین]]<ref>{{متن حدیث|من مات علی حب آل محمد مات شهیداً، ألا ومن مات علی حب آل محمد مات مغفوراً له، ألا ومن مات علی حب آل محمد مات تائباً، ألا ومن مات علی حب آل محمد مات مؤمناً مستکمل الإیمان، ألا ومن مات علی حب آل محمد بشره ملک الموت بالجنة و..}}، زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق التنزیل، ج ۴، ص۲۲۵.</ref>، [[محبت اهل بیت]] و از جمله [[امیرمؤمنان]] {{ع}} را یکی از مسائل اساسی [[اسلامی]] قرار داده است.  

== پانویس ==