وحدت امت اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

==معناشناسی اتحاد==

==[[اتحاد]] در [[قرآن]]==

[[قرآن]] به مسأله اتّحاد از دیدگاه [[اجتماعی]] آن نگریسته و بر اهمّیّت اتّحاد میان جهانیان، [[ادیان]]، [[مسلمانان]] و [[نهاد خانواده]] تأکید کرده است و پیوند میان دل‌های [[مؤمنان]] را نوعی تصرّف [[الهی]] می‌شمارد و برای ایجاد و [[حفظ]] چنین یگانگی، [[ارسال پیامبران]] به همراه [[شرایع]] را ضروری می‌داند و راه‌کارهایی را ارائه می‌کند. اتّحاد در قرآن با مضامینی چون موارد ذیل آمده است مانند: [[امّت]] واحده<ref>{{متن قرآن|كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً}}«مردم (در آغاز) امّتی یگانه بودند» سوره بقره، آیه ۲۱۳.</ref>؛ [[اعتصام]] به [[حبل‌الله]]<ref>{{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا}}«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>؛ کلمه [[سواء]]<ref>{{متن قرآن|قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ}}«بگو: ای اهل کتاب! بیایید بر کلمه‌ای که میان ما و شما برابر است هم‌داستان شویم» سوره آل عمران، آیه ۶۴.</ref>؛ [[صراط مستقیم]]<ref>{{متن قرآن|وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ}}«و (دیگر) این که این راه راست من است از آن پیروی کنید و از راه‌ها (ی دیگر) پیروی نکنید که شما را از راه او پراکنده گرداند» سوره انعام، آیه ۱۵۳.</ref>؛ تألیف میان [[دل‌ها]]<ref>{{متن قرآن|وَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ}}«و دل‌های آنان را با هم پیوستگی داد» سوره انفال، آیه ۶۳.</ref>؛ [[اخوّت]] و [[برادری]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ}}«جز این نیست که مؤمنان برادرند، پس میان برادرانتان را آشتی دهید» سوره حجرات، آیه ۱۰.</ref>؛ [[اصلاح ذات‌البین]]<ref>{{متن قرآن|وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ}}«میانه خود را سازش دهید» سوره انفال، آیه ۱.</ref>؛ [[یار]] بودن [[مؤمنان]] با یکدیگر<ref>{{متن قرآن|وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ}}«و مردان و زنان مؤمن، دوستان یکدیگرند» سوره توبه، آیه ۷۱.</ref>؛ شرکت در [[امور اجتماعی]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِذَا كَانُوا مَعَهُ عَلَى أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا}}«جز این نیست که مؤمنان آنانند که به خداوند و پیامبرش ایمان دارند و چون در کاری همگانی همراه او باشند تا از او اجازه نگیرند (به راهی دیگر) نمی‌روند» سوره نور، آیه ۶۲.</ref> و [[ارتباط]] بر قرار کردن مؤمنان با یکدیگر<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref>.  

==نقش [[پیامبران]] در ایجاد [[اتحاد]]==

اگر [[اختلاف]] را به دو دسته اصلیِ اختلاف در [[عقیده]] و اختلاف در [[حیات اجتماعی]] بدانیم<ref>المیزان، ج۱۰، ص‌۳۱؛ مجمع البیان، ج‌۵، ص‌۱۴۹.</ref> و فقدان [[هدایت]] و [[تربیت الهی]] و دسیسه‌های [[شیطانی]] را {{متن قرآن|وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ}}<ref>«و یهودیان گفتند که دست خداوند بسته است، دستشان بسته باد و بر آنچه گفته‌اند لعنت بر ایشان باد بلکه دست‌های او باز است و هرگونه بخواهد می‌بخشد و بی‌گمان آنچه به سوی تو از سوی پروردگارت فرو فرستاده شده است بر سرکشی و کفر بسیاری از آنان می‌افزاید؛ و میان آنان تا رستخیز دشمنی و کینه‌جویی افکندیم؛ هر بار که آتشی را برای جنگ بر افروختند خداوند آن را خاموش گردانید؛ و در زمین به تباهی می‌کوشند و خداوند تبهکاران را دوست نمی‌دارد» سوره مائده، آیه ۶۴.</ref> عامل چنین اختلافی بشناسیم، نقش پیامبران در [[رفع اختلاف]] و ایجاد [[اتّحاد]] روشن می‌شود؛ زیرا آنان با آوردن [[آیین آسمانی]] که مطابق با [[عقل]] و [[فطرت انسان‌ها]] است: {{متن قرآن|الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنْجِيلِ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}}<ref>«همان کسان که از فرستاده پیام‌آور درس ناخوانده پیروی می‌کنند، همان که (نام) او را نزد خویش در تورات و انجیل نوشته می‌یابند؛ آنان را به نیکی فرمان می‌دهد و از بدی باز می‌دارد و چیزهای پاکیزه را بر آنان حلال و چیزهای ناپاک را بر آنان حرام می‌گرداند و بار (تکلیف) های گران و بندهایی را که بر آنها (بسته) بود از آنان برمی‌دارد، پس کسانی که به او ایمان آورده و او را بزرگ داشته و بدو یاری رسانده‌اند و از نوری که همراه وی فرو فرستاده شده است پیروی کرده‌اند رستگارند» سوره اعراف، آیه ۱۵۷.</ref>، ایشان را از پراکندگی [[عقیدتی]] رها می‌سازند و با ارائه [[شریعت]] و [[قوانین]] [[زندگی اجتماعی]]، با [[اجرای حدود الهی]] با [[اختلافات]] [[اجتماعی]] مقابله: {{متن قرآن|وَأَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ}}<ref>«و با آنان کتاب (آسمانی) را به حق فرو فرستاد تا میان مردم در آنچه اختلاف داشتند داوری کند و در آن جز کسانی که به آنها کتاب داده بودند، اختلاف نورزیدند» سوره بقره، آیه ۲۱۳.</ref> و با [[تربیت]] [[مردم]] و [[تزکیه]] [[دل‌ها]] و [[تعلیم]] [[اخلاقیّات]] {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ}}<ref>«اوست که در میان نانویسندگان (عرب) ، پیامبری از خود آنان برانگیخت که بر ایشان آیاتش را می‌خواند و آنها را پاکیزه می‌گرداند و به آنان کتاب (قرآن) و فرزانگی می‌آموزد و به راستی پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند» سوره جمعه، آیه ۲.</ref>، با دسیسه‌های شیطانی [[مبارزه]] می‌کنند<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[اتحاد - نصیری (مقاله)|مقاله «اتحاد»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲ .</ref>.

===[[سیره پیامبر خاتم]] {{صل}} در ایجاد [[وحدت]]===

[[شکل‌گیری حکومت اسلامی]] در [[مدینه]]، ابتدا با مشکلاتی روبرو گردید، از جمله این [[مشکلات]]، حضور قبیله‌های مختلف و [[طوایف]] متعدد در مدینه بود که به دلیل وجود [[سنّت‌های جاهلی]]، همواره عامل [[اختلاف]] و درگیری میان [[قبایل]] می‌گردید و این اختلاف و [[دشمنی‌ها]] مانع از شکل‌گیری [[حکومتی]] منسجم و [[قدرتمند]] بود. به همین جهت، [[رسول خدا]]{{صل}} در همان [[سال نخست هجرت]] در صدد [[انعقاد پیمان]] عمومی میان [[مسلمانان]]، [[یهودیان]] و [[مشرکان یثرب]] بر آمد<ref>سیره ابن هشام، ج۲، ص۱۴۷؛ اصول کافی، ج۱، ص۳۳۳؛ بحارالانوار، ج۱۹، ص۱۱۱-۱۱۰؛ الاموال، ص۱۲۵.</ref>. در بند اول این [[پیمان]] ـ که به «منشور مدینه» مشهور است ـ آمده است: «امضاکنندگان این پیمان، [[امّت واحده|امّت واحدی]] را تشکیل می‌دهند که باید در جهت [[سعادت]] یکدیگر کوشا باشند". با این حال، [[تغییر]] زود هنگام ترکیب قبیله‌ای و تعدد [[اعتقادات]] بر مبنای امّت واحده به این [[سادگی]] امکان‌پذیر نبود. از این‌رو، به تک تک قبیله‌ها یادآوری می‌شد که در چهار چوب امّت واحده، [[نظم]] و [[انسجام]] داخلی [[قبیله]] خود را خواهند داشت. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در این باره فرمود: {{متن حدیث|إِنَّهُمْ أمَّةٌ واحدةٌ عَلَى رِبَاعَتِهِمْ}}<ref>مکاتیب الرسول، ج۱، ص۲۴۲.</ref>؛ یعنی: هر قبیله‌ای بر همان ویژگی درون قبیله‌ای سابق خود خواهد ماند، و بدین‌سان طبق طرح «امّت واحدة» هریک از مسلمانان و [[اهل کتاب]] بر [[آیین]] و [[آداب و رسوم]] پیشین خود باقی ماندند و این امر خود، باعث [[شکل‌گیری حکومت]] واحد در مدینه گردید<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص۴۷.</ref>.

==[[ارزش]] و اهمیت [[اتحاد]]==

[[قرآن]] از [[اتّحاد]] به‌صورت [[نعمت]] بزرگ یاد‌ کردنی سخن به‌میان آورده و از [[مؤمنان]] خواسته است تا تلخی و خطر آفرینی دوران تفرقه را از یاد نبرند و به یاد داشته باشند که چگونه [[خداوند]] میان آنان [[انس]] و [[الفت]] برقرار ساخت: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید و نعمت‌های خداوند را بر خود فرا یاد آورید که دشمنان (همدیگر) بودید و خداوند دل‌های شما را الفت داد و به نعمت او با هم برادر شدید و در لبه پرتگاهی از آتش بودید که شما را از آن رهانید؛ بدین‌گونه خداوند آیات خود را برای شما روشن می‌گوید باشد که شما راهیاب گردید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>. در این [[آیه]]، دو بار از نعمت اتّحاد یاد‌ شده است که جایگاه و اهمّیت آن را نشان می‌دهد. [[اتحاد]] و [[هم‌بستگی]] همه [[انسان‌ها]] چنان مطلوب و در برابر، [[اختلاف]] چنان [[نکوهیده]] است که قرآن در ۵ آیه اعلام داشته: اگر [[مصلحت]] ایجاب می‌کرد، خداوند با [[اراده تکوینی]] خود همه [[مردم]] را یک‌پارچه و یک [[امّت]] قرار می‌داد: {{متن قرآن|وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِنْ لِيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ}}<ref>«و ما این کتاب را به سوی تو به درستی فرو فرستاده‌ایم که کتاب پیش از خود را راست می‌شمارد و نگاهبان بر آن است؛ پس میان آنان بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری کن و به جای آنچه از حق به تو رسیده است از خواسته‌های آنان پیروی مکن، ما به هر یک از شما شریعت و راهی داده‌ایم و اگر خداوند می‌خواست شما را امّتی یگانه می‌گردانید لیک (نگردانید) تا شما را در آنچه‌تان داده است بیازماید؛ پس در کارهای خیر بر یکدیگر پیشی گیرید، بازگشت همه شما به سوی خداوند است بنابراین شما را از آنچه در آن اختلاف می‌ورزیدید آگاه می‌گرداند» سوره مائده، آیه ۴۸.</ref>،{{متن قرآن|وَإِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الْأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاءِ فَتَأْتِيَهُمْ بِآيَةٍ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ}}<ref>«و اگر رویگردانی آنان بر تو گران است چنانچه بتوانی سوراخی در زمین یا نردبانی بر آسمان بیابی تا نشانه‌ای (دیگر) برای آنان بیاوری (چنین کن، اما باز ایمان نمی‌آورند) و اگر خداوند می‌خواست همه آنان را بر رهنمود (خود) گرد می‌آورد پس، هرگز از نادانان مباش!» سوره انعام، آیه ۳۵.</ref>.<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[اتحاد - نصیری (مقاله)|مقاله «اتحاد»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲ .</ref>

==گستره [[اتحاد]]==

===اتحاد [[جامعه جهانی]]===

یگانگی انسان‌ها در تمام [[گیتی]] در برخورداری از [[حقوق انسان]] با صرف نظر از زبان، رنگ، ملّیّت و [[دین]] آنان مورد [[حمایت]] و [[تشویق]] [[اسلام]] است<ref>الوحدة الاسلامیه، ص‌۱۱.</ref>؛ زیرا اتّحاد در این مرتبه که ضعیف‌ترین انواع یگانگی است، خود آثار مثبتی در [[روابط]] میان انسان‌ها و [[احترام]] متقابل بر جای می‌گذارد و می‌تواند مانع [[برتری‌جویی]] برخی بر برخی دیگر و [[نژادپرستی]] باشد<ref> المیزان، ج‌۱۸، ص‌۳۲۶.</ref>. محور این نوع اتّحاد، انسانیّت انسان‌هاست، بر این اساس، قرآن انسان‌ها را [[آفریده]] شده از یک گوهر: {{متن قرآن|الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ}}<ref>«همان که شما را از تنی یگانه آفرید» سوره نساء، آیه ۱.</ref> و از یک [[پدر]] و [[مادر]] می‌داند: {{متن قرآن|إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى}}<ref>«ما شما را از مردی و زنی آفریدیم» سوره حجرات، آیه ۱۳.</ref>.<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[اتحاد - نصیری (مقاله)|مقاله «اتحاد»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲ .</ref>.

===اتحاد [[ادیان آسمانی]]===

قرآن، گوهر ادیان آسمانی را یک‌سان و [[تسلیم]] در برابر [[خداوند]] معرّفی کرده؛ ازاین‌رو از [[دین]] آسمانی با عنوان [[اسلام]] یاد‌کرده است: {{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ}}<ref>«بی‌گمان دین (راستین) نزد خداوند، اسلام است» سوره آل عمران، آیه ۱۹.</ref> و [[ادیان آسمانی]] را در پذیرش و [[دعوت]] به سه اصل بنیادین [[توحید]]، [[نبوّت]] و [[معاد]] برابر می‌داند<ref> المنار، ج۶، ص۴۱۶‌ـ‌۴۱۷؛ المیزان، ج۳، ص۱۲۰.</ref> و [[اختلاف]] میان [[ادیان]] را در شریعت‌های هریک که با مقتضیات و ضرورت‌های هر عصر منطبق است می‌شناسد: {{متن قرآن|ِّ لِكُلٍّ جَعَلْنَا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا}}<ref>سوره مائده، آیه ۴۸.</ref>.<ref>المنار، ج‌۶، ص‌۴۱۳؛ المیزان، ج‌۳، ص‌۱۲۱.</ref>؛ چنان‌که تفاوت اسلام با دیگر ادیان را در بیان تفصیلی و جامعیّت آن می‌داند: {{متن قرآن|نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ}}<ref>«(این) کتاب را که کتاب‌های آسمانی پیش از خود را راست می‌شمارد، به حق بر تو (به تدریج) فرو فرستاد و تورات و انجیل را (یکجا) فرو فرستاد» سوره آل عمران، آیه ۳.</ref>، {{متن قرآن|مِنْ قَبْلُ هُدًى لِلنَّاسِ وَأَنْزَلَ الْفُرْقَانَ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ}}<ref>«از پیش، که رهنمون مردم است و فرقان را فرو فرستاد؛ بی‌گمان آنان که به آیات خداوند کفر می‌ورزند عذابی سخت خواهند داشت و خداوند پیروزمندی دادستاننده است» سوره آل عمران، آیه ۴.</ref>.<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[اتحاد - نصیری (مقاله)|مقاله «اتحاد»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲ .</ref>.

===[[اتحاد]] [[مؤمنان]]===

قرآن، بر اساس همین وحدت عقیده، مؤمنان را [[برادران]] یکدیگر خوانده است: {{متن قرآن|إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ}}<ref>«جز این نیست که مؤمنان برادرند» سوره حجرات، آیه ۱۰.</ref> و این [[اخوّت]] و [[برادری]]، آن‌چنان مستحکم بود که تا مدّتی پس از [[عقد]] مؤاخاة میان مؤمنان در [[مدینه]]، آنان از یکدیگر [[ارث]] می‌بردند: {{متن قرآن|وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَالَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا}}<ref>«و برای هر دارایی از آنچه پدر و مادر و نزدیکان به‌جا گذارده‌اند، میراث‌برانی نهاده‌ایم و (نیز) سهم کسانی را که پیمان (زناشویی) تان (شما را به آنان) وابسته است؛ به آنها بپردازید؛ بی‌گمان خداوند بر هر چیزی گواه است» سوره نساء، آیه ۳۳.</ref> تا آنکه با آمدن [[آیه]] {{متن قرآن|وَأُوْلُواْ الأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ}}<ref> سوره انفال، آیه ۷۵.</ref>، این [[حکم]] [[منسوخ]] شد<ref>التمهید، ج۲، ص‌۳۳۶؛ تفسیر قمی، ج‌۱، ص‌۱۶۵؛ الصافی، ج‌۱، ص۴۴۷.</ref>.<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[اتحاد - نصیری (مقاله)|مقاله «اتحاد»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲ .</ref>

===[[یگانگی]] در [[نهاد خانواده]]===

[[قرآن]]، نهاد خانواده را یکی از محورهای [[اتّحاد]] [[انسان‌ها]] دانسته و بر تشکیل آن تأکید: {{متن قرآن|وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«و بی‌همسران (آزاد) و بردگان و کنیزان شایسته‌تان را همسر دهید، اگر نادار باشند خداوند از بخشش خویش به آنان بی‌نیازی می‌دهد و خداوند نعمت‌گستری داناست» سوره نور، آیه ۳۲.</ref> و [[نگرانی]] برخی [[جوانان]] را از [[فقر]] و عدم تمکّن [[مالی]]، با [[وعده]] [[الطاف]] خاص [[الهی]] بر طرف کرده است: {{متن قرآن|إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ }} قرآن، [[ازدواج]] را [[میثاق]] غلیظ: {{متن قرآن|وَأَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثَاقًا غَلِيظًا}}<ref>«از شما پیمانی استوار، ستانده‌اند» سوره نساء، آیه ۲۱.</ref>.<ref>تفسیر عیاشی، ج‌۱، ص‌۲۲۹؛ مجمع‌البیان، ج‌۳، ص‌۴۲.</ref> و ایجاد مهر و [[مودّت]] میان [[زن]] و شوهر را از نشانه‌های [[تکوینی]] [[خداوند]] دانسته که پس از [[عقد]] [[ازدواج]]، تحقّق می‌یابد: {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ