جامعیت قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جامعیت قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۸ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۱۵

۲٬۹۳۵ بایت حذف‌شده ، ‏۲۸ اوت ۲۰۱۸

←‏جامعیت فرا زمانی و فرا مکانی قرآن

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۱۲٬۵۳۹

ویرایش

@@ خط ۳۹: / خط ۳۹: @@
 ====جامعیت فرا زمانی و فرا مکانی قرآن====
-امام در نگاه قرآن شناسی خویش، تمام تعالیم و آموزه‌های اخلاقی، تربیتی، معرفتی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، جهادی و حقوقی قرآن را فراتر از محدودیت‌های عصری و یا مرزهای جغرافیایی ‌دانسته و قرآن را کتاب هدایت برای همة عصرها معرفی می‌نماید. بر این مبنا، ایشان بر جامعیّت زمانی و مکانی قوانین و معارف حقة قرآن، پای فشرده و آن را راهنمای همیشگی بشریت در طول تمامی اعصار و قرون دانسته که قلمرو جغرافیایی آن تمام سرزمین‌ها و ملت‌ها و ملیت‌های دنیاست. آنجا که می‌فرماید: «آنکه قانون اسلام را آورده است خداست، خداست که محیط بر همة چیزهاست، بر همة اعصار است. قرآن است که کتاب همة اعصار است، دستورات رسول‌الله است که برای همة اعصار است.»(امام خمینی 1385ج  8: 171). امام خمینی ریشه و علت غایی این جامعیّت و جاودانگی زمانی قرآن را، ناشی از وحیانیت این کتاب آسمانی و همچنین عظمت و قدرت کاملۀ پدید آورندة آن؛ یعنی خداوند متعال می‌داند چرا که قرآن کلام خداست و از آنجا که خداوند دارای مقام احاطه بر تمامی امور عالم است که هیچ‌گاه در کالبد زمان‌ها محدود و محصور نمی‌شود، از این رو، قرآن کریم نیز که رشحه و جلوه‌ای از رشحات عظمت و احاطة قدرت تامه الهی است، از جامعیت فرا زمانی و فرا عصری برخوردار خواهد بود و لذا همانند پدیدآورندة خود در قید زمان، محصور و محبوس نمی‌شود.
+تمام تعالیم و آموزه‌های اخلاقی، تربیتی، معرفتی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، جهادی و حقوقی قرآن، فراتر از محدودیت‌های عصری و یا مرزهای جغرافیایی ‌است، قرآن کتاب هدایت برای همۀ عصرهاست، لذا بر این مبنا، قرآن دارای جامعیّت زمانی و مکانی قوانین و معارف حقۀ قرآنی بوده و راهنمای همیشگی بشریت در طول تمامی اعصار و قرون است که قلمرو جغرافیایی آن تمام سرزمین‌ها و ملت‌ها و ملیت‌های دنیاست: «آنکه قانون اسلام را آورده است خداست، خداست که محیط بر همۀ چیزها در همۀ اعصار است. قرآن است که کتاب همۀ اعصار است، دستورات رسول‌الله است که برای همۀ اعصار است.» <ref>ر.ک. [[فیض الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض الله]]، جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی(س)، مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی(متین) ش 67، ص 1 ـ 22.</ref>.
-امام همچنین از مسئله فرا زمانی و فرا عصری بودن سیره و سنّت رسول خدا(ص) به‌موازات جاودانگی قرآن سخن به میان می‌آورد و بر این باور است که همچنان که اسلام و قرآن از جامعیّت زمانی و جغرافیایی برخوردارند، سنّت رسول‌الله(ص) که مهم‌ترین منبع و آبشخور معارف اسلام پس از قرآن است، نیز دستخوش محدودیت‌های زمانی و مکانی نخواهد شد و تا قیام قیامت بر بام عصر‌ها و نسل‌ها حکومت‌ خواهد نمود. همچنان که باورمندی امام  مبنی بر جاودانگی و جامعیّت قرآن و نیز سنّت رسول‌الله(ص) را به‌وضوح می‌توان در عبارات صریح خود قرآن، جستجو نمود: «تَبَارَکَ الَّذِی نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِیَکُونَ لِلْعَالَمِینَ نَذِیراً» (فرقان:1) و نیز می‌فرماید: «وَ مَا أَرْسَلْنَاکَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ» (انبیاء:107). پیداست که قرآن کریم، تعالیم فرقانی خویش را به‌عنوان «نَذِیراً لِلْعَالَمِینَ» و مأموریت پیامبر خاتم(ص) را در گسترۀ «رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ» بیان داشته و سپس هر دو را به جلوه‌گاه ربوبیت الهی، پیوند می‌دهد: «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ‌»(فاتحه:2).
+ریشه و علت این جامعیّت و جاودانگی زمانی قرآن، ناشی از وحیانیت این کتاب آسمانی و همچنین عظمت و قدرت پدید آورندۀ آن؛ یعنی خداوند متعال است چرا که قرآن کلام خداست و از آنجا که خداوند احاطه بر تمامی امور عالم دارد و هیچ‌گاه در کالبد زمان‌ها محدود و محصور نمی‌شود، از این رو، قرآن کریم نیز که جلوه‌ای از عظمت و احاطۀ قدرت الهی است، از جامعیت فرا زمانی و فرا عصری برخوردار خواهد بود و لذا همانند پدیدآورندۀ خود در قید زمان، محصور و محبوس نمی‌شود. <ref>ر.ک. [[فیض الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض الله]]، جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی(س)، مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی(متین) ش 67، ص 1 ـ 22.</ref>
-امام خمینی در گفتاری دیگر نیز، به شیوه‌ای از جاودانگی و ابدیت تعالیم انسان‌ساز قرآن و به‌ویژه حکمت این جاودانگی چنین سخن می‌گوید:
-باید بدانیم حکمت آنکه این کتاب جاوید ابدی که برای راهنمایی بشر به هر رنگ و ملیت و در هر قطب و قطر، تا قیام ساعت نازل گردیده است، آن است که مسائل مهم حیاتی را چه در معنویات و چه در نظام ملکی زنده نگه دارد و بفهماند که مسائل این کتاب برای یک عصر و یک ناحیه نیست، و گمان نشود قصد ابراهیم و موسی و محمّد(ص) مخصوص به زمان خاصی است(امام خمینی 1385ج 20: 93).
-علامه طباطبایی نیز در بیانی همسو با بینش امام خمینی دربارة جاودانگی و جامعیّت فرا زمانی و فرا مکانی قرآن چنین می‌نویسد: «قوانینی که در قرآن برای هدایت بشر مطرح شده است اگر در کتاب دیگری می‌بود، باز می‌توانست برای همة اعصار باشد، قوانین قرآن به‌گونه‌ای است که انحصار به زمان و مکان خاصی ندارد و همواره پابرجاست» (طباطبایی 1375 : 23).
 ====جامعیت قرآن در تمام مصالح انسـانـی====
 امام خمینی بر این عقیده است که قرآن جامع و شامل تمام مصالح بشری و ضامن سعادت انسان در دنیا و آخرت است آنگونه که این کتاب مقدس، از بیان هیچ مصلحتی فروگذار نکرده و برای ایصال وی به سعادت هر دو جهان، میان مادیّت و معنویت، اتصال و پیوند ناگسستنی برقرار کرده است. ایشان در این‌باره می‌فرماید: «ما یک همچو کتابی داریم که مصالح شخصی، مصالح اجتماعی، مصالح سیاسی، کشورداری و همة چیزها در آن هست، البته با آن تفسیرهایی که از اهل تفسیر وارد شده است و ما به رأی خودمان نمی‌توانیم قرآن را تأویل کنیم» (امام خمینی 1385 ج 18: 423) ایشان همچنین در بیانی دیگر از جامعیت قرآن در مصالح انسانی سخن گفته و آن را بیمه‌کنندة سعادت همة بشریت در دنیا و آخرت معرفی نموده است: « «قرآن کریم» ی که سعادت همة بشر را بیمه کرده است. «قرآن کریم»ی که هر کس در زیر بیرق او واقع بشود، در دنیا و آخرت سعید است» (امام خمینی 1385 ج 6:  101). این در حالی است که بر اساس بیان روشنگرانة امام خمینی با تأکید بر جامعیت نسبی و اعتدالی قرآن، می‌توان برنامة جامع قرآن برای رشد همه‌جانبة شخصیّت انسان در ابعاد مادّی و معنوی را به‌طور دقیق فرا گرفت: «[قرآن] کتاب تعمیر مادیت نیست؛ همه چیز است. انسان را به تمام ابعاد تربیت می‌کند، مادیات را قبول دارد، در پناه معنویات؛ و مادیات را تبع معنویات قرار می‌دهد» (امام خمینی 1385ج 7: 532).