حارث بن مالک انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

در بسیاری از منابع معتبر [[اسلامی]]، این [[روایت]] با مضامین گوناگون [[شهرت]] یافته است که [[رسول خدا]] {{صل}} شخصی را در [[مسجد]] یا غیر آن دید و از او پرسید: چگونه صبح کردی؟ گفت: همانند مؤمنی [[حقیقی]]، [[پیامبر]] فرمود: [[حقیقت ایمان]] تو چیست؟ گفت: از [[دنیا]] دوری گزیده و شب بیدارم و روزها [[روزه]] می‌گیرم. گویا به [[عرش]] پروردگارم می‌نگرم و گویی [[اهل]] [[بهشت و جهنم]] را در [[خوشی]] و عذابشان می‌بینم. رسول خدا {{صل}} فرمود: این مؤمنی است که [[خدا]] قلبش را [[نورانی]] کرده است<ref>کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۵۴؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۳، ص۲۶۶؛ صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، ص۱۸۷؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۳۵؛ راوندی، ضیاء الدین ابوالرضا، النوادر، ص۱۳۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۸۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۳۵.</ref> اما درباره نام این شخص قدری با ابهام سخن گفته یا [[اختلاف]] کرده‌اند. [[منابع شیعه]] وی را [[حارثة بن نعمان]]<ref>کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۵۴؛ صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، ص۱۸۷.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۸۹.</ref> او را [[حارث بن مالک انصاری]] ذکر کرده‌اند. ابن اثیر این داستان را یک بار ذیل نام «حارث» یا [[حارثة بن مالک انصاری]]<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۳۵.</ref> و بار دیگر ذیل نام [[حارثة بن سراقه نجاری]]<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۵۰.</ref> آورده است. دیگران هم از او به ابهام یاد کرده و نامش را تنها «حارث» یا «حارثه» بدون [[نسب]] و گاه هم [[حارث بن مالک]] آورده‌اند<ref>برای نمونه ر. ک: ابن ابی شیبه، المصنف، ج۷، ص۲۲۷.</ref>. گاه هم او [[جوانی]] از [[انصار]] وصف شده و نام برده نشده است<ref>کلینی، الکافی، ج۲، ص۵۳.</ref>، باید توجه داشت که نام حارث یا حارثة بن مالک از نام‌هایی است که در میان [[صحابه]] متعدد است<ref>ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ردیف حارث بن مالک و حارثة بن مالک.</ref>. [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۸۹.</ref> روایت یاد شده را تنها درباره حارث بن مالک انصاری آورده و نسب وی را بیش از این بیان نکرده است. اما چنان که گفته شد [[ابن اثیر]] این روایت را ذیل نام دو تن از [[صحابه]] ذکر می‌کند و درباره آنها اظهار نظری ندارد. درباره سرانجام این شخص هم [[اختلاف]] نظر است. غالب [[روایات]] می‌گویند او از [[رسول خدا]] {{صل}} خواست برای شهادتش [[دعا]] کند و آن [[حضرت]] چنین کرد و این شخص در یکی از جنگ‌های [[دوران پیامبر]] به [[شهادت]] رسید<ref>کلینی، الکافی، ج۲، ص۵۴؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۵۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۸۹.</ref>. هرچند [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۸۹.</ref> درباره برخی طرق این [[حدیث]] تردید و برخی [[راویان]] آن را [[تضعیف]] کرده است؛ به نظر می‌رسد اصل واقعه قابل [[انکار]] نیست، ولی درباره نام و [[نسب]] این شخص تردیدهایی وجود دارد که ناشی از تعدد و تشابه نام حارث در میان صحابه است.<ref>[[مصطفی صادقی|صادقی، مصطفی]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «حارث بن لقیط نخعی کوفی»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۴۹۱.</ref>